Adli Yardım (Adli Müzaheret) Nasıl Başvurulur?

(6100 s. HMK. madde 334, 335, 336, 337, 338, 339, 340)

Görev ve Yetki

Adli yardım, asıl talep veya işin karara bağlanacağı mahkemeden; icra ve iflas takip­lerinde ise, takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesinden istenir.

Açıklamalar

Ödeme gücünden yoksun olan bir kimsenin gerekli harç ve giderleri ödeyememesi nedeniyle aslında haklı olduğu bir davaya açamaması veya kendisini bir avukatla temsil ettirmediği için açmış olduğu (aslında haklı bulunduğu) bir davayı kaybetmesi mümkündür.

İşte, aslında haklı olan bir kimsenin, ekonomik gücü olmaması nedeniyle bir davanın gerektirdiği mali külfetlerden geçici olarak muaf tutulmasına adli yardım denir.

Adli yardım müessesi 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 334-340. madde­lerinde düzenlenmiştir.

Adli Yardım, yalnızca davalarda değil, icra ve iflas takiplerinde, geçici hukuk korunma taleplerinde (HMK. m. 389 vd.) de mümkündür. (HMK m. 334/1)

Kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargı­lama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimseler, iddia ve savunmalarında, geçici hukuki korunma taleplerinde ve icra takibinde, haklı olduk­ları yolunda kanaat uyandırmak kaydıyla adli yardımdan (adli müzaheretten) yararlanabilir­ler. (HMK. m, 334/1)

Kamuya yararlı dernek ve vakıflar, iddia ve savunmalarında haklı göründükleri ve ma­li açıdan zor duruma düşmeden gerekli giderleri kısmen veya tamamen ödeyemeyecek durumda oldukları takdirde adli yardımdan yararlanabilirler. (HMK. m. 334/2)

Yabancıların adli yardımdan yararlanabilmeleri ayrıca karşılıklılık şartına bağlıdır. (HMK. m. 334/3)

Adli yardım kararı, ilgiliye, aşağıdaki hususları sağlar (HMK. m. 335/1)

1. Yapılacak tüm yargılama ve takip giderlerinden geçici olarak muafiyet.
2. Yargılama ve takip giderleri için teminat göstermekten muafiyet.
3. Dava ve icra takibi sırasında yapılması gereken tüm giderlerin Devlet tarafından avans olarak ödenmesi.

ç) Davanın avukat ile takibi gerekiyorsa, ücreti sonradan ödenmek üzere bir avukat temini.

Mahkeme, talepte bulunanın, yukarıdaki bentlerde düzenlenen hususlardan bir kıs­mından yararlanmasına da karar verebilir. (HMK. m. 335/2)

Adli yardım, hükmün kesinleşmesine kadar devam eder. (HMK. m. 335/3)

Adli yardım, asıl talep veya işin karara bağlanacağı mahkemeden; icra ve iflas takip­lerinde ise takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesinden istenir. (HMK. m. 336/1)

Talepte bulunan kişi, iddiasının özeti ile birlikte, iddiasını dayandıracağı delilleri ve yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri mahkemeye sunmak zorundadır. (HMK. m. 336/2)

Kanun yollarına başvuru sırasında adli yardım talebi bölge adliye mahkemesine veya Yargıtay’a yapılır. (HMK. m. 336/3)

Adli yardım talebine ilişkin evrak, her türlü harç ve vergiden muaftır. (HMK. m. 336/4)

Mahkeme, adli yardım talebi hakkında duruşma yapmaksızın karar verebilir. (HMK. m. 337/1)

Adli yardım talebinin kabul veya reddine ilişkin kararlara karşı kanun yoluna başvuru­lamaz. Ancak, adli yardım talebi reddedilirse, sonradan gerçekleşen bir sebebe dayanılarak tekrar talepte bulunulabilir. (HMK. m. 337/2)

Adli yardım, daha önce yapılan yargılama giderlerini kapsamaz. (HMK. m. 337/3)

Adli yardımdan yararlanan kişinin mali durumu hakkında kasten veya ağır kusuru so­nucu yanlış bilgi verdiği ortaya çıkar veya sonradan mali durumunun yeteri derecede iyi­leştiği anlaşılırsa adli yardım kararı kaldırılır. (HMK. m. 338/1)

Adli yardım kararından dolayı ertelenen tüm yargılama giderleri ile Devletçe ödenen avanslar dava veya takip sonunda haksız çıkan kişiden tahsil olunur. Adli yardımdan yarar­lanan kişinin haksız çıkması hâlinde, uygun görülürse yargılama giderlerinin en çok bir yıl içinde aylık eşit taksitler hâlinde ödenmesine karar verilebilir. (HMK. m. 339/1)

Adli yardımdan yararlanan kişi için mahkemenin talebi üzerine baro tarafından görev­lendirilen avukatın ücreti, yargılama gideri olarak Hâzineden ödenir. (HMK. m. 340/1)

Davacının adli yardımdan yararlanması durumunda teminat istenemez, (6100 S. K. m. 85/1, m. 392)

Kanun yollarına başvuru sırasında adli yardım talebi bölge adliye mahkemesine veya Yargıtay’a yapılır. (6100 S. K. m. 336, Geç m. 3)

Ödeme gücünden yoksun olan bir kimsenin gerekli harç ve giderleri ödeyememesi nedeniyle aslında haklı olduğu bir davaya açamaması veya kendisini bir avukatla temsil ettirmediği için açmış olduğu (aslında haklı bulunduğu) bir davayı kaybetmesi mümkündür.

İşte, aslında haklı olan bir kimsenin, ekonomik gücü olmaması nedeniyle bir davanın getirdiği mali külfetlerden geçici olarak muaf tutulmasına adli yardım denir.

Adli yardım müessesi 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 334-340. Madde­lerinde düzenlenmiştir.

Adli Yardım, yalnızca davalarda değil, icra ve iflas takiplerinde, geçici hukuk korunma taleplerinde (HMK. m. 389 vd.) de mümkündür. (HMK. m. 334/1)

Kendisi ve ailesinin geçimini önemli ölçüde zor duruma düşürmeksizin, gereken yargı­lama veya takip giderlerini kısmen veya tamamen ödeme gücünden yoksun olan kimseler, iddia ve savunmalarında, geçici hukuki korunma taleplerinde ve icra takibinde, haklı olduk­ları yolunda kanaat uyandırmak kaydıyla adli yardımdan (adli müzaheretten) yararlanabilir­ler. (HMK. m. 334/1)

Kamuya yararlı dernek ve vakıflar, iddia ve savunmalarında haklı göründükleri ve ma­li açıdan zor duruma düşmeden gerekli giderleri kısmen veya tamamen ödeyemeyecek durumda oldukları takdirde adli yardımdan yararlanabilirler. (HMK. m. 334/2)

Yabancıların adli yardımdan yararlanabilmeleri ayrıca karşılıklılık şartına bağlıdır. (HMK. m, 334/3)

Adli yardım kararı, ilgiliye, aşağıdaki hususları sağlar.(HMK. m. 335/1)

1. Yapılacak tüm yargılama ve takip giderlerinden geçici olarak muafiyet.
2. Yargılama ve takip giderleri için teminat göstermekten muafiyet.
3. Dava ve icra takibi sırasında yapılması gereken tüm giderlerin Devlet tarafından avans olarak ödenmesi.

ç) Davanın avukat ile takibi gerekiyorsa, ücreti sonradan ödenmek üzere bir avukat temini.

Mahkeme, talepte bulunanın, yukarıdaki bentlerde düzenlenen hususlardan bir kıs­mından yararlanmasına da karar verebilir. (HMK. m. 335/2)

Adli yardım, hükmün kesinleşmesine kadar devam eder. (HMK. m. 335/3)

Adli yardım, asıl talep veya işin karara bağlanacağı mahkemeden; icra ve iflas takip­lerinde ise takibin yapılacağı yerdeki icra mahkemesinden istenir. (HMK. m. 336/1)

Talepte bulunan kişi, iddiasının özeti ile birlikte, iddiasını dayandıracağı delilleri ve yargılama giderlerini karşılayabilecek durumda olmadığını gösteren mali durumuna ilişkin belgeleri mahkemeye sunmak zorundadır. (HMK. m. 336/2)

Kanun yollarına başvuru sırasında adli yardım talebi bölge adliye mahkemesine veya Yargıtay’a yapılır. (HMK. m. 336/3)

Adli yardım talebine ilişkin evrak, her türlü harç ve vergiden muaftır. (HMK. m. 336/4)

Mahkeme, adli yardım talebi hakkında duruşma yapmaksızın karar verebilir. (HMK. m. 337/1)

Adli yardım talebinin kabul veya reddine ilişkin kararlara karşı kanun yoluna başvuru­lamaz. Ancak, adli yardım talebi reddedilirse, sonradan gerçekleşen bir sebebe dayanılarak tekrar talepte bulunulabilir. (HMK. m. 337/2)

Adli yardım, daha önce yapılan yargılama giderlerini kapsamaz. (HMK. m. 337/3)

Adli yardımdan yararlanan kişinin mali durumu hakkında kasten veya ağır kusuru so­nucu yanlış bilgi verdiği ortaya çıkar veya sonradan mali durumunun yeteri derecede iyi­leştiği anlaşılırsa adli yardım kararı kaldırılır. (HMK. m. 338/1)

Adli yardım kararından dolayı ertelenen tüm yargılama giderleri ile Devletçe ödenen avanslar dava veya takip sonunda haksız çıkan kişiden tahsil olunur. Adli yardımdan yarar­lanan kişinin haksız çıkması hâlinde, uygun görülürse yargılama giderlerinin en çok bir yıl içinde aylık eşit taksitler hâlinde ödenmesine karar verilebilir. (HMK. m. 339/1)

Adli yardımdan yararlanan kişi için mahkemenin talebi üzerine baro tarafından görev­lendirilen avukatın ücreti, yargılama gideri olarak Hâzineden ödenir. (HMK. m. 340/1)

Davacının adli yardımdan yararlanması durumunda teminat istenemez. (6100 S. K. m. 85/1, m. 392)

Kanun yollarına başvuru sırasında adli yardım talebi bölge adliye mahkemesine veya Yargıtay’a yapılır. (6100 S. K. m. 336, Geç m. 3)

Adli Yardım (Adli Müzaheret) Dilekçesi Örneği

ADLİ YARDIM TALEPLİDİR

ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ HÂKİMLİĞİNE

ADLİ YARDIM İSTEYEN (DAVACI) :………………. (T.C.            Kimlik no:              )

Adres :……………………………..

VEKİLİ : Av……………………………………

Adres : ………………………………..

KARŞI TARAF (DAVALI) :…………………………

Adres            :……………………………….

DAVA DEĞERİ :……………………… TL.

KONU            : Adli yardımdan yararlandırılmamız ile

tazminat talebi.

AÇIKLAMALAR :1-Davalı…………………. yönetimindeki…………. plaka nolu araç,

tarihinde Karşıyaka’dan Çiğli istikametine seyir halinde iken kırmızı ışık kuralına uymayarak yoluna devam etmiş ve o sırada yaya geçidinden geçmekte olan yayalara çarparak yara­lanmalarına neden olmuştur.(EK-l)

2-Olayda yaralananlardan biriside müvekkilimdir. Müvekkilim olay günü Anadolu cad­desi, … ışıklı yaya geçidinde yanında bulunan yayalarla beklemekte iken, yayalara yeşil ışık yanması üzerine yedinde bulunan motosikleti de yanında sürmek suretiyle karşı tarafa geçmek isterken, Karşıyaka istikametinden Çiğli istikametine seyreden, davalı …………………………………………………………………………………………………………..

………… idaresindeki aracın kırmızı ışıkta durma kuralını ihlal ederek yoluna devam etmesi neticesinde yaralanmış, darbenin etkisiyle “Sol fibula başı avulsiyon kırığı” meydana gel­miş, 21 gün alçıda kalmış, Ege Üniversitesi Makine bölümü öğrencisi olmasına rağmen bir ay okuluna gidememiştir.(EK-2)

• Olayda müvekkilin hiçbir kusuru yoktur. Kusurun tamamı davalı………………………. dır.

Bu durum trafik kaza tespit tutanağı ve Karşıyaka Cumhuriyet Başsavcılığının…………….. /…. Hz.

evrakı ile sabittir.(EK-3)

• Müvekkil yaralanmasına sebebiyet veren hakkında dava açacaktır. Ancak, ekte su­nulan muhtarlık ve okul idaresi belgesinden de anlaşılacağı üzere yargılama giderlerini karşılayacak maddi olanağı yoktur.(EK-4)

5-Açıklanan nedenlerle adli korunmadan faydalandırılmasına, …. TL. maddi ve………………

1. manevi tazminatın haksız fiil tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili­ne karar verilmesi için iş bu davanın açılması zaruri olmuştur.

DELİLLER : Trafik kaza raporu, adli Tıp raporu, muhtarlık belgesi, Okul yetkililerin­ce düzenlenmiş belgeler, harcama belgeleri, tanık beyanı ve sair deliller.

HUKUKİ SEBEPLER :6098 s. TBK. m. 49, 51, 54, 56, 58, HMK. m. 334-340 ve ilgili yasal mevzuat

SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;

1-Öncelikle, müvekkilimizin adli yardım kurumundan yararlandırılmasına,

2. Davamızın kabulü ile…….. maddi,………. TL. manevi olmak üzere toplam…………….
3. maddi ve manevi tazminatın haksız fiil tarihi olan……….. tarihinden itibaren yasal

faizi ile birlikte davalıdan tahsiline,

3-Yargılama giderleri ve vekâlet ücretinin davalıya yükletilmesine,

Karar verilmesini vekâleten arz ve talep ederiz………….

Davacı Vekili

Av………………

EKLER:

Ek-1 Trafik kaza raporu

Ek-2 Adli tıp raporu

Ek-3 Muhtarlık belgesi

Ek-4 Okul yetkililerince düzenlenmiş belgeler

Ek-5 Harcama belgeleri

Ek-6 Tanıkların isimleri ve adresleri ile tanıklık edecekleri konuları gösterir tanık listesi,

Ek-7 Onaylı vekâletname