İlamlı İcra Nedir?

Şimdiye kadar incelediğimiz ilâmsız icranın esasen (kiralanan taşınmazların ilâmsız tahliyesindeki  iki istisna dışında) para ve teminat alacakları için mümkün olduğunu, bunun dışında takip yapılmak isteniyorsa, mahkemeye başvurulup ilâm alındıktan sonra, takip yapılması gerektiğini gördük. Para ve teminat alacağı dışında bir alacak için (örneğin, taşınır ve taşınmaz teslimi, bir işin yapılması), takip yapılmadan önce mutlaka mahkemede dava açılıp ilâm alınması gerekir. Ayrıca, konusu para veya teminat alacağı olan alacaklar için de ilâmsız icra yoluna başvurmak istemeyen alacaklı, önce mahkemeden ilâm alıp daha sonra takip yapabilir. Ancak, bu alacaklar için ilâmlı icra takibi yapmak bir zorunluluk değildir; alacaklının tercihine bağlıdır.

Yargıtay son dönemde verdiği kararlarda, elinde ilâm bulunan alacaklının ilâmsız icra yoluna başvurmasını dürüstlük kuralına aykırı olduğunu belirtmektedir. Yargıtay, elinde ilâm bulunan alacaklının ilâmsız icra yoluna başvurmasını Kanun’un düzenleme amacına aykırı olduğıu ifade etmektedir. 2017 tarihli İçtihadı Birleştirme Kararında da elinde ilâm bulunan alacaklının ilâmsız takip yapamayacağı belirtilerek bu duruma yeknesaklık kazandırılmıştır.

İlâmlı icra takibinde, ilâmsız icradan farklı olarak temel iki aşama söz konusudur. İlâmsız icrada alacaklı doğrudan icra dairesine başvurarak takibi başlatır. Oysa ilâmlı icrada takip yapmak isteyen alacaklının önce mahkemeye müracaat etmesi, bu konuda bir yargılamanın yapılması ve bunun sonucunda lehine bir ilâm elde etmesi, daha sonra icra dairesine başvurarak ilâmın icrasının talep etmesi gerekir. Yani, ilâmlı icrada önce mahkemeye, daha sonra icra dairesine başvurulmalı; önce yargılama, sonra takip söz konusu olmalıdır.

İlâmlı icra takibinde takibin temel aşamaları şunlardır: Takip talebi, icra emrinin gönderilmesi, eğer şartları varsa icranın geri bırakılması ve ilâmın icrası (bu aşama para dışındakiler için ilâmın gereğinin zorla yerine getirilmesi iken; para alacakları için haciz, satış ve paranın ödenmesi şeklinde gerçekleşir).