Suç Üstlenme Nedir? Unsurları Nelerdir?
Suçun Kanuni Unsuru
Türk Ceza Kanunu’nun 270. maddesinde, yetkili makamlara, gerçeğe aykırı olarak, suçu işlediğini veya suça katıldığını bildiren kimsenin cezalandırılacağı öngörülmüştür.
Suçla Korunan Hukuki Değer
Suç üstlenme, adli makamların hataya düşürülmelerini, isabetsiz hüküm vermelerini ve dolayısıyla itibarlarını kaybetmeyi önlemek amacıyla suç olarak ihdas edilmiştir.
Suçun Maddi Unsuru
Her şeyden önce, suçun oluşumu için gerekli olarak hareketin yetkili makamlara yönelmiş olması gerekir. Şu hâlde fail yetkili makamlar önünde kendi kendini işlemediği bir suçun faili ya da şeriki olarak itham etmelidir. Failin kendisine yüklediği suç, hiç işlenmemiş olabileceği gibi gerçekte işlenmiş bir suç da olabilir. Önemli olan husus, faille suç arasında bir ilginin bulunmamasıdır.
Ayrıca fail hakkında kendisini itham ettiği suç bakımından bir soruşturma veya kovuşturmanın da mevcut olmaması gerekir. Dolayısıyla bir kimsenin, hakkında yürütülen soruşturma ve kovuşturma sırasında kendisine yapılan ithamı kabul etmesi bu suçu oluşturmayacaktır. Zira o kişinin hakkında yürütülen soruşturma veya kovuşturma esnasında gerçeği söylemek gibi bir yükümlülüğünün bulunmadığı unutulmamalıdır.
Öte yandan, bir kimsenin kendisi aleyhine bir suçun delil veya emarelerini uydurması da bu suça vücut veren bir hareket olarak kabul edilemez.
Fail, kendi kendisini gerçek kimliği ile suçlayabileceği gibi sahte bir kimlikle de suçlayabilir.
Suçun Manevi Unsuru
Suç, kasten işlenebilen bir suç olup, genel kast yeterlidir. Kastın varlığı için failin suçsuz olduğunu bilerek kendisini suçlamak iradesiyle hareket etmiş olması gerekli ve yeterlidir. Fail, yapmış olduğu davranışın suç olduğu düşüncesiyle yetkili makamlara başvurur ancak failin hareketi gerçekte bir suç oluşturmuyorsa suç üstlenme suçu da oluşmaz. Böylece örneğin, eşini aldatan birinin yetkili makamlara başvurarak kendisinin zina yaptığını belirtmesi durumunda, zina fiili açısından tipiklik unsuru mevcut olmadığından, suç üstlenme suçu da meydana gelmiş olmaz.
Şahsi Cezasızlık ve Cezada İndirim Sebebi
- maddenin ikinci cümlesinde suçun üst- soy, altsoy, eş veya kardeşi cezadan kurtarmak amacıyla işlenmesi halinde; verilecek cezanın dörtte üçü indirilebileceği gibi tamamen de kaldırılabileceği düzenlenmiştir.
Ancak burada özellikle dikkat edilmesi gereken, hâkimin cezanın indirilmesi veya kaldırılması noktasında bir mecburiyetinin bulunmadığı, bu hususta takdir yetkisine sahip olduğudur.
Suçun Özel Görünüş Şekilleri
Teşebbüs
Tıpkı iftira suçu gibi neticesi harekete bitişik suçlardan olduğu için ancak icra hareketlerinin bölünebildiği durumlarda suça teşebbüs mümkün olur.
İçtima
Suç üstlenmede fail, masum bir kimseyi de bu suçun şeriki olarak adliyeye bildirirse hem iftira suçundan hem suç üstlenme suçundan cezalandırılmalıdır.
İştirak
Suç üstlenme suçu iştirak bakımından bir özellik arz etmemektedir.