İstinaf daireleri arasında çıkabilecek içtihat aykırılıkları nasıl giderilecektir?
5235 sayılı Kanun’un 35/3 maddesinde aynen “Re’sen veya Bölge Adliye Mahkemesi’nin ilgili hukuk veya ceza dairesinin ya da Cumhuriyet Başsavcısının, Hukuk Muhakemeleri Kanunu veya Ceza Muhakemeleri Kanunu’na göre istinaf yoluna başvurma hakkı bulunanların, benzer olaylarda Bölge Adliye Mahkemesi hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında ya da bu mahkeme ile başka bir Bölge Adliye Mahkemesi hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında uyuşmazlık bulunması hâlinde bu uyuşmazlığın giderilmesini gerekçeli olarak istemeleri üzerine, kendi görüşlerini de ekleyerek Yargıtay Birinci Başkanlığından istemek” Bölge Adliye Mahkemesi Başkanlar Kurulu’nun görevi olarak kabul edilmiştir. Yine Kanun 35. maddesinde bu istemler hakkında Yargıtay Kanunu’nun 45. maddesi hükmünün kıyasen uygulanacağı ifade edilmiştir.
İçtihatların birleştirilmesini isteme konusunda Başkanlar Kurulu’nun re’sen harekete geçmesi mümkün olduğu gibi daireler veya Cumhuriyet Başsavcısı’nın ya da istinaf kanun yoluna başvurma hakkına sahip bulunanların gerekçeli talebi üzerine de Başkanlar Kurulu’nca Yargıtay Birinci Başkan- lığı’ndan içtihatların birleştirilmesini istemesi mümkündür. Gerek Başkanlar Kurulu’nun re’sen talepte bulunması halinde gerekse daireler, Cumhuriyet başsavcısı ya da istinaf la lebinde bulunmaya hakkı bulunanların talepte bulunmaları halinde 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 45/2 maddesi uyarınca talepte bulunanlar 45/1 maddesinde yazılı kişi veya makamlar olmadığından “diğer merci ve kişi” kavramına dâhil olacağından içtihadı birleştirme yoluna gitme gereği bulunup bulunmadığına Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu kara r verecek ve bu karar kesin olacaktır.
Bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere, Başkanlar Kurulu’na içtihatların birleştirilmesi konusunda bir talep geldiğinde, Başkanlar Kurulu talebin gerekçeli olması koşuluyla, talebi kendi görüşünü de eklemek suretiyle Yargıtay Birinci Başkanlığı’na iletmek zorundadır. Gerekçesiz olan taleplerin Başkanlar Kurulu’nca reddi gerekirse de, talep gerekçeli olduğunda talebin Başkanlar Kurulu’nca reddi konusunda Başkanlar Kurulu’na tanınmış bir yetki ve görev bulunmamaktadır. Gerekçenin yerinde olup olmadığını takdir yetkisi 5235 sayılı Kanun’un 35/4 maddesi yollamasıyla 2797 sayılı Yargıtay Kanunu’nun 45/2 maddesi uyarınca Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu’na aittir.