Kambiyo takibi başlatmadan önce dikkat edilmesi gerekenler
Mesleğe başladığınızda, elinde bir senetle, alacağını tahsil etmek için size gelen müvekkilleriniz olacaktır.
Senedin hangi yolla elde edildiğini bilmeniz mümkün değil. Bu yüzden çat kapı gelen müvekkillerin işini almaktan mümkün olduğunca imtina edin. Yasal olmayan yollarla elde edilmiş bir senet olabilir ve sizin hukuki bilginizi, bu parayı tahsil etmek için kullanmak isteyebilirler. O yüzden tanıdığınız veya tanıdığınız birinin referans vermediği kimsenin işini almamanızı tavsiye ederiz.
Velev ki aldınız “Borçlu mal kaçırma eğiliminde, ihtiyati haciz almamız gerek ama bizde teminat yok, siz cebinizden karşılayın sonra iade alırsınız” falan derlerse, sakın ola böyle bir işin içine girmeyin.
Senet için başvuracağınız takip yolu, kambiyo senetlerine mahsus ilamsız takiptir. Elinizdeki kambiyo senediyle, adi ilamsız takip de yapmanız mümkün. Ancak adi ilamsız takibe, borçlu 7 gün içinde icra müdürlüğüne itiraz ederek takibin durmasına sebebiyet verebilir. Bu durumda itirazın kaldırılması veya itirazın iptali davası ile uğraşmak, size alacağın tahsili açısından ciddi vakit kaybettirir. Bu yüzden seçilecek en doğru takip yolu, kambiyo senetlerine mahsus ilamsız takiptir.
Adi ilamsız takiplerde borçluya /borçlulara Örnek No: 7 ödeme emri gönderilirken, kambiyo takiplerinde Örnek No:10 ödeme emri gönderilir.
Kambiyo takibinde borçlunun takibi durdurabilmek için icra hukuk mahkemesine 5 gün içerisinde dava açması gerekir. (Yada genel mahkemede menfi tespit davası açması ve tedbir kararı aldırması)
Adi takipte basit bir dilekçe ile 7 gün içinde borca yetkiye faiz ederek takibin durdurulması mümkün ise de, kambiyo takibinde itiraz sebepleri sınırlı olarak sayıldığından, itiraz süresi 7 yerine 5 gün olduğundan ve ancak dava yolu ile takibi durdurmak mümkün olduğundan, alacağın kambiyo senedine bağlanmış olması ve borçlu hakkında kambiyo takibi başlatılmış olması, tahsil kabiliyetinin hızını arttırır. (Tabi senedin tahsil kabiliyeti varsa)
Senedi getiren tanıdık… Gelelim senedin kambiyo senedi vasıflarında olup olmadığını incelemeye..
Bir avukat adayı olarak, size bir senet gösterdiklerinde, senedin, kambiyo senedi vasfında olup olmadığını bilebilecek durumda olmanız gerekir. “Ben bir inceleyip size döneyim” deme şansınız çoğu zaman olmaz.
Vadesini kontrol edin;
Senedin vadesi üzerinden 3 yıl geçip geçmediğini kontrol edin. Senet üzerinde, Ödeme tarihi, vadesi şeklinde gösterilen bu kısımda, 3 yıllık süre dolmuş ise, elinizdeki evrak, kambiyo senedi vasfını yitirmiştir. Adi yazılı belge hükmündedir. Bu belge ile kambiyo takibi başlatamazsınız. Bu husus İcra Müdürü’nün gözünden kaçsa bile borçlu vekilininkinden kaçmayacaktır. Adi yazılı belge ile başvuracağınız takip yolu ise kambiyo takibi değil, adi ilamsız takiptir.
Senet üzerinde karalamalar mevcut mu düzeltmeler yapılmış mı? yapılmış ise keşideci borçlu tarafından bu kısımlara imza-paraf atılmış mı kontrol edin. Düzeltmeler keşidecinin parafını taşımıyorsa, yine elinizdeki evrakla kambiyo takibi başlatamazsınız.
Senet hamiline düzenlenemez. Senedin kimin adına düzenlendiğini kontrol edin.
Uygulamada senedin ödeneceği kişi kısmına keşideci borçlunun adının yazıldığını gözlemlemekteyiz. Bir senedin borçlusu ile alacaklısı aynı kişi olamayacağından, bu kısmı karalayıp müvekkilinizin adının yazılması mümkün değildir. Yazmasına yazarsınız ancak senet metninde karalama yapmanız gerekeceğinden ve borçluyu bulup da bu kısmı paraflatmanız mümkün olmayacağından, elinizdeki evrak kambiyo senedi vasfında olmayacaktır.
Senette cirolar mevcutsa, hamilin cirantalara takip yapabilmesi için keşideciye protesto çekilmesi gerekir. Protesto yoksa, cirantalara takip başlatamazsınız.
Senet metninin borçlu tarafından doldurulması şart değildir. Önemli olan senetteki imzanın borçluya ait olup olmadığıdır. Diğer kısımlar alacaklı yada 3. bir şahıs tarafından da doldurulmuş olabilir.
Senedin rakam, tarih, hamil, düzenleme tarihi ve yeri kısımlarını özellikle kontrol edin.
Eksik olan kısımların takibe konulmadan önce doldurulması gerekir. Emin değilseniz, sakın acele etmeyin. Çünkü sonradan düzeltme yapamazsınız. Eksiklikleri siz doldurmayın, alacaklıya veya bir başkasına doldurtun.
Senedin düzenleme yeri ve tarihinin bulunup bulunmadığını kontrol edin. Borçlunun ad soyadının yanında adresi de yazılmış ise, düzenleme yeri burası kabul edilir. ayrıca düzenleme yeri yazılmasına gerek yoktur.
Yetkili icra müdürlüğü neresi kontrol edin. Senet üzerinde yetkili icra müdürlüğü kısmı boş bırakılmışsa, size en yakın icra müdürlüğünü yazarak bu kısmı doldurmanız mümkün. Ancak senedi bizzat kendiniz doldurmayın.
Senedi müvekkilinizden teslim almadan önce, yetkili hamil olabilmesi için, senet arkasına müvekkilinizin cirosunu alın. Tahsil içindir yazdırıp ad soyad imza veya imza attırmanız yeterli olacaktır.
Senedin önlü arkalı fotokopisini çekin. Müvekkilinize, fotokopi üzerine ” İş bu senet, tahsil için icraya konulmak amacı ile Av. ………..’a ………… tarihinde tarafımca elden teslim edilmiştir.” yazdırın. Ve bu evrakı saklayın.
Avukatlık sözleşmesi düzenleyip, teslim edilen senedi ve varsa diğer evrakların herbirini sözleşmeye yazın. Size verilen işi detaylı bir şekilde sözleşmede belirtin ki yarın müvekkilinizle sıkıntı yaşarsanız, senette sahtecilik ve benzeri hususlar ortaya çıkarsa, söz konusu evrakların kim tarafından ne şekilde ve hangi tarihte tarafınıza teslim edildiği hususunda kendinizi aklayabilesiniz.