ÜZERLERİNDE HAPİS HAKKI TANINMIŞ EŞYAYI KAÇIRAN VEYA TAHLİYESİ EMROLUNAN YERİ ELE GEÇİRENİN CEZALANDIRILMASI
İlgili Yasa
Kiracının cezalandırılacağı haller:
İCRA VE İFLÂS YASASI MADDE 335- Üzerlerinde kiralayınm hapis hakkı tanınmış ve 270 inci madde mucibince defteri yapılmış eşyayı kaçıran veya gizliyen borçlu ile tahliyesi emrolunan yeri kiralıyana zarar vermek maksadiyle işgal ettiren şahıs Türk Ceza Kanununun 276 mcı maddesine göre cezalandırılır.
Hapis hakkı için defter tutulması:
MADDE 270- Kiralayan evvelce yapılması lâzım gelen icrai takibi yapmadan haiz olduğu hapis hakkının muvakkaten muhafazası için icra dairesinin yardımını istiyebilir.
Teahhurunda tehlike varsa zabıtanın yahut nahiye müdürünün de yardımı istenebilir.
İcra dairesi üzerindeki hapis hakkı bulunan eşyanın bir defterini yapar ve rehinleri paraya çevirme yoluyla takip talebinde bulunması için kiralayana 15 günü geçmemek üzere münasip bir mühlet verir.
TÜRK CEZA YASASI MADDE 276- Bir kimse muhafaza edilmek üzere kendisine resmen teslim olunan merhun veya mahcuz veya herhangi bir sebeple vaz’iyed edilmiş olan malları kendisinin veya başkasının menfaati için saklar, sahibine veya başkalarına verir veya tebdil veya lâzım gelenlere teslimden imtina ederse üç aydan iki seneye kadar hapis ve otuz liradan üçyüz liraya kadar ağır para cezasıyle cezalandırılır. (Not: para cezası 180 misline çıkarılmıştır).
Eğer suçlu merhun veya mahcuz veya herhangi bir sebeple vaz’iyed edilmiş olan eşyanın sahibi ise verilecek ceza bir seneye kadar hapis ve 10 liradan 150 liraya kadar ağır para cezasıdır, (para cezası 180 misline çıkarılmıştır)
Eğer cürüm muhafızın ihmalinden veya tedbirsizliğinden ileri gelmiş ise muhafız hakkında 5 liradan 1.000 liraya kadar ağır para cezası hükmolunur. (para cezası 180 misline çıkarılmıştır)
Eğer eşyanın kıymeti az ise veya cürmün faili eşyayı veya bedelini takibata başlanmazdan evvel geri verirse ceza altıda birden üçte bira kadar indirilir (Asliye ceza).
Açıklama
Üzerlerinde kiralayanın hapis hakkı tanınmış ve ÎÎY 270 inci madde uyarınca defteri yapılmış eşyayı kaçıran yahut gizleyen borçlunun bu eylemi suç sayılmıştır.
Bunun gibi boşaltılması (tahliyesi)kararlaştıralan (emrolunan) yeri kiralayana zarar vermek amacıyla işgal ettiren (ele geçirten) kiracı da cezalandırılacaktır.
Bu tür suçlar için C.Savcılığına şikâyette bulunulması gerekir. Suç delilleri bulunduğu takdirde C.Savcılığınca Asliye Ceza Mahkemesine suçu işleyen hakkında kamu davası açılır.
Ancak; kiralayan ÎÎY 270 inci madde uyarınca defteri tutulan eşya için relinin paraya çevrilmesi yolu ile takipte bulunmadığı takdirde, defter hükümsüz kalacaktır. Bu takdirde de, borçlu (kiracı) nın cezai sorumluluğu olmayacaktır.
ÎÎY 335 inci maddesindeki suçlar, TCY’sının 276 mcı maddesine göre karara bağlanacak suçun sanığı suçlu bulunursa ceza verilecektir.
Zamanaşımı
Dâva zamanaşımı 5 yıldır (TCK 102/4). Ceza zamanaşımı ise 10 yıldır (TCK 112/3-4).
Görevli Mahkeme
Asliye Ceza Mahkemesidir.
Yetkili Mahkeme
- Taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi,
- Suçun işlendiği yer mahkemesi.
Şikâyetçi (Dâvacı)
Kiralayan
Sanık (Dâvâlı)
- Kiracı, veya;
- Kiralananı eline geçiren (işgal eden) kişi veya kişiler.
Suç Koşulları
- Borçlu tarafindan kiralayanın hapis hakkı olan eşyası kaçırılmalı veya gizlenmeli,
- Borçlu ÎİY’nın 270 inci maddesi gereğince defteri tutulmuş eşyayı kaçırma! ı veya gizlemeli,
- Borçlu veya üçüncü kişi ; boşaltılması istenilen yeri kiralayana zarar vermek amaciyle eline geçirmeli (işgal etmeli veya ettirmeli).
Gözönünde Tutulacak Hususlar
- Şikâyetçi, şikâyetini dilekçe ile Cumhuriyet Savcılığına yapacaktır.
- Cumhuriyet Savcılığı gereken kovuşturmayı yapar, sanık ve şikâyetçiyi dinler, delilleri toplar, suç delilleri bulursa iddianame ile Asliye ceza mahkemesine sanığın TCY. nın 276 ncı maddesi uyarınca cezalandırılması için dava açacaktır.
- Asliye ceza mahkemesince, duruşma açılır. Sanığın doğum ve sabıka kaydı Cumhuriyet Savcılığınca getirtilmemişse, getirtilir. Sanık ve şikâyetçi çağrılır, suç delilleri toplanır. Sanık ve şikâyetçinin savunma, ve şikâyetleri saptanır.
- Sanık, kiralayanın hapis hakkı olan eşyayı kaçırmış mıdır? Gizlemiş midir? Araştırılır.
- Sanık İÎY. nın 270 inci maddesine göre defteri tutulan eşyayı kaçırmış: mıdır? Gizlemiş midir? Bu hususlar tespit olunur.
- îcra takip dosyası getirtilecektir.
- Asliye Ceza mahkemesince, Ceza Usulü Yargılama Yasasının genel kuralları davanın görülmesinde, gözönünde tutulacaktır.
- Cumhuriyet Savcısı da duruşmalara katılır.
- Suç koşulları saptanırsa, sanığın suçu sabit olacağından TCY.nın 276 ncı maddesi uyarınca sanık, üç aydan iki yıla kadar hapis ve 30 liradan üçyüz liraya kadar ağır para’ cezasıyla cezalandırılır. Para cezası 180 misline çıkarılmıştır.
- Sanık, maddenin ikinci fıkrasında yazılı eşyanın sahibi ise, sanığa verilecek ceza, bir yıla kadar hapis ve 10 liradan 150 liraya kadar ağır para cezası olacaktır. Bundan başka suç, tedbirsiz ve dikkatsizlik yüzünden meydana gelmişse, sanığa 5 liradan 100 liraya kadar ağır para cezası verilecektir. Bu para cezaları da 180 misline çıkarılmıştır.
- Mahkemece eşyanm değeri tespit olunacak, değeri az ise, sanığa verilecek yukarda açıklanan cezanın 1/6 dan 1/3 e kadar indirilmesine karar verilmesi de gözönünde tutulacaktır.
- Cumhuriyet Savcısı, sanık verilecek kararı temyiz edebildikleri gibi, şikâyetçi davacı (müdahil) olarak katılmışsa onun da, temyiz hakkı vardır.