Ulusal Bayram Ve Genel Tatil Çalışmasının Hesaplanması Nasıl Yapılır?

İşçinin Ulusal Bayram ve Genel Tatil Gününde Çalıştırılması Durumunda Ücreti

İş Kanununun “Genel Tatil Ücreti” başlıklı 47. Maddesine göre; “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir.” Görül­düğü gibi, işçi tatil gününde çalışırsa, bir iş karşılığı olmaksızın yasa ge­reği kazandığı bir günlük ücretine ek olarak o güne ait çalışmasının karşı­lığı olan ücrete yani toplam olarak iki günlük ücrete hak kazanacaktır.

Ayrıca iş sözleşmesinin feshi halinde, ulusal bayram, genel tatil üc­reti alacağının, çalışılan döneme göre o dönemdeki hak edilen ücret esas alınarak devre devre hesaplanması gereklidir, ücret alacağının çalışılan süre itibariyle son ücretten hesaplanması hatalıdır. Bu durumda Ulusal bayram ve genel tatil ücretlerinin hesabı için işçinin son ücretinin bilin­mesi yeterli olmaz. İstek konusu dönem içinde işçi ücretlerinin miktarı da belirlenmelidir. İşçinin geçmiş dönemlere ait ücretinin belirleneme­mesi halinde bilinen ücretin asgari ücrete oranı yapılarak bilinmeyen ücretin buna göre tespiti de Yargıtay tarafından kabul görmektedir. An­cak yine Yargıtay’ın bir kararında, son dönem öncesi ücretinin biline­memesi durumunda bilinen ücretin asgari ücrete oranının değil, asgari ücretin fazla çalışma hesabında dikkate alınması gerektiğini kabul ettiği de görülmektedir. İşçinin işyerinde çalıştığı süre içinde terfi ederek çeşit­li unvanlar alması veya son dönemlerde toplu iş sözleşmesinden yarar­lanması gibi durumlarda, bilinen son ücretin asgari ücrete oranının geç­miş dönemler yönünden dikkate alınmasının doğru olmayacağı düşün­cesindeyiz. Bu gibi hallerde ilgili meslek kuruluşundan bilinmeyen dö­nemler ücretleri sorulmalı, bundan da sonuç alınamaması halinde bilin­meyen dönemler için hesaplamada asgari ücret esas alınmalıdır.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 47. maddesine göre işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa bir iş karşılığı olmazsızın o günün ücretlerinin tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücret ödenmesi “…ödenir” ifadesi kullanılarak mutlak emredici bir kural olarak öngörülmüştür. Ayrıca, çalışılan ulusal bayram ve genel tatil günlerinin yerine bir başka günde izin kullandırılması veya yıllık ücretli izinlerine gün eklenmesi mevzuatta istisna olarak da yer almamıştır. Bu ne­denle ulusal bayram ve genel tatil günü çalışan işçiye ücret ödeme yerine başka bir gün izin kullandırılması mevzuata uygun değildir. Bu konuda bir uyuşmazlık olması ve konunun yargıya intikal etmesi halinde, Ulusal bayram ve genel tatil günü çalışan işçiye ücret ödeme yerine başka bir gün izin kullandıran işveren, çalışılan Ulusal bayram ve genel tatil günü ücretlerini ödemek zorunda kalır.

Ulusal Bayram ve Genel Tatil Gününün Hafta Tatiline Rastlaması

Ulusal bayram ve genel tatil günlerinden biri işçinin hafta tatili gü­nüne rastlarsa ve işçi bu günde çalıştırılırsa, işçiye günlük ücretinin iki buçuk katı ücret ödenecektir. Örneğin işçinin gündeliği 5 TL ise, hafta tatiline denk gelen ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışması olduğu takdirde o gün için eline geçecek ücret 12,5 TL olacaktır.

Ulusal Bayram ve Genel Tatil Gününün Çalışılmayan Cumartesi Gününe Rastlaması

cumartesi gününün bayrama rastlamasının tamamen bir takvim rastlantısı olduğunu belirterek, bunun ayrıca ücret ödenmesini gerektir­meyeceğini kabul etmiştir. Gerçekten, mahkeme Kararı’nda da ortaya konulduğu gibi, bayramın, cumartesi yerine diğer günlerden birine rast­laması halinde ise işçi yararına bir durum doğacak ve işçi hem o güne hem de cumartesiye ait ücreti çalışmadan alacaktır. Yargıtay’ın sonraki bir Kararı’na göre de, haftada beş gün çalıştırılan ve ücretini de tam alan işçi, bir genel tatil gününün çalışmadığı Cumartesi gününe rastlaması halinde, o gün için ayrıca genel tatil ücreti isteyemez.

Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücretine Dahil Olmayan Ödemeler

4857 sayılı İş Yasası’nın 50. maddesine göre, fazla çalışma karşılığı olarak alman ücretler, primler, işyerinin temelli işçisi olarak normal ça­lışma saatleri dışında hazırlama, tamamlama, temizleme işlerinde çalışan işçilerin bu işler için aldıkları ücretler ve sosyal yardımlar, ulusal bay­ram, hafta tatili ve genel tatil günleri için verilen ücretlerin tespitinde hesaba katılmaz. Ulusal bayram ve genel tatil ücreti her tatil günü için işçinin bir günlük temel (çıplak) ücretidir.