Ücretin tanıkla ispatı- Yargıtay kararları
…Dosya içerisinde asgari ücretten düzenlenmiş ve davacı tarafından imzalanmış ücret bordroları mevcuttur. Davacı imza inkarında bulunmamıştır. Ancak ücretin aylık 395.000.000.TL olduğunu iddia etmiştir.
İşveren ise asgari ücret aldığını savunmuştur.
Davacının iddiasını doğrulayan iki tanıktan biri zaman zaman şirkete uğrayan arkadaşı olup diğeri de aynı işyerinde çalışırken ayrılan ve işyeri aleyhine dava açan kardeşidir.
Davalı tanığı ise asgari ücret aldığını belirtmiştir.
Bu durumda yazılı belgeye üstünlük tanınmalıdır. İşyerinde sekreterlik sigorta kasko kayıt ve tescil işlemleriyle uğraşan davacının ücreti bordrolarla belirli iken buna itibar edilmeyip tanık beyanlarıyla sonuca ulaşılması hatalıdır.
Mahkemece davacının asgari ücret + bir maaş ikramiye + yemek ücreti karşılığı çalıştığı kabul edilerek dava konusu istekler hesaplanmalı sonucuna göre karar verilmelidir.
9. HD. 2006/5350 E. 2006/26019 K. 09.10.2006
…Somut olayda davacı, davalı işyerinde işletme müdürü olarak aylık 1.200 TL net ücret ile çalıştığını belirtmiştir. Davalı işveren ise davacının asgari ücret ile çalıştığım savunmuştur. Davacının arkadaşı olan tanıklar davacının aldığını iddia ettiği ücreti doğrulamıştır. Mahkemece hükme esas alman bilirkişi raporunda aylık 1.200 TL net ücret üzerinden hesaplama yapılmıştır. Davacının arkadaşı olan tanık beyanlarına göre davacının iddia ettiği ücret üzerinden hüküm kurulması hatalıdır.
Mahkemece ilgili meslek kuruluşlarından ücret araştırması yapılarak davacının yaptığı iş ve kıdem süresi dikkate alınmak suretiyle ücreti tespit edilerek işçilik alacakları hüküm altına alınmalıdır. F.ksik inceleme ile hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
9. HD. 2009/20938 E. 2011/34896 K. 05.10.2011
…Davacının aylık ücretinin miktarı konusunda taraflar arasında tartışma bulunmaktadır. Davacı işçi son aylık ücretin 815.000.000 TL net olduğunu ileri sürmüş davalı ise imzasız ücret bordrolarına dayanarak asgari ücret ödendiğini savunmuştur.
Mahkemece bir davacı tanığının 800.000.000 TL net ücrete dair açıklamaları üzerine aylık ücretin bu miktar olduğu kabul edilmiştir.
Davacı tanığı Mart 2001 tarihinde işyerinde ayrıldığını belirtmiştir. Davacının iş sözleşmesinin feshi 2003 yılı Ağustos ayında gerçekleştiğine göre salt davacı tanığının anlatımı ile sonuca gidilmesi doğru olmaz.
Mahkemece davacının çalıştığı tarihler ve fiilen yaptığı işi bildirilerek, ne miktar ücret alabileceği ilgili meslek kuruluşundan araştırılmalı ve alınacak olan yazı dosya içeriği ile yeniden bir değerlendirmeye tabi tutularak, gerekirse bilirkişiden ek rapor alınmak suretiyle sonuca gidilmelidir.
9. HD. 2006/1706 E. 2006/7084 K. 21.3.2006
…Davacı işyerinde son ücretinin aylık net 3.000,00 TL olduğunu iddia etmiş, davalı işveren ise davacının asgari ücretle çalıştığını savunmuştur. Dosyaya ücret bordroları sunulmamıştır. Dinlenen davacı tanıklarından Selami davacının telefonda kendisine 3.000,00 TL ücreti olduğunu söylediğini beyan etmiş diğer tanık Muhsin İse davacı ile aynı şantiyede çalışmadığını, davacının 2009 yılındaki ücretini bilmediğini beyan etmiştir.
Mahkemece ayrıca davacının kıdemi ve yaptığı işe göre ilgili meslek kuruluşlarından ve yukarıda belirtilen mercilerden uyuşmazlık konusu dönemde alabileceği emsal ücret seviyesi belirlenmeli ve dava konusu alacaklar buna göre hesaplatılmalıdır. Yazılı şekilde sadece tanık anlatımları ile yetinilerek karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirin iştir.
22. HD. 2012/10017 F.. 2013/218 K. 22.01.2013
…Uyuşmazlık, ücretin belirlenmesinde sendika yazısının esas alınması gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 28.06.2006 gün ve 2006/9-479 E. 2006/484 K„ 22.10.2008 gün ve 2008/9-641 E. 2008/649 K„ 03.12.2008 gün ve 2008/9-719 E. 2008/731 K. ile 08.02.2012 gün ve 2012/21-645 E. 2012/60 K. sayılı kararlarında da belirtildiği üzere; iş sözleşmesinin tarafları arasında ücret miktarı konusunda çıkabilecek ihtilaflarda gerçek ücretin her türlü delille ispatı mümkündür. Aylık ücreti gösteren para makbuzları, banka kayıtları, ticari defter kayıtları, tanık beyanları gibi delillerle, işçinin imzasını taşıyan ücret bordroları veya hizmet sözleşmesinde yazılı olan ücretin gerçek olmadığı kanıtlanabilir.
Ücretin, mevcut delillerle şüpheye yer bırakmayacak şekilde belirlenmesi mümkün bulunmayan durumlarda, davacının yaptığı iş, hizmet süresi ve diğer belirleyici özellikler belirtilmek suretiyle ilgili meslek örgütlerinden sorulmak suretiyle de ücret miktarı belirlenebilir.
Belirtilmelidir ki, meslek örgütlerince bildirilen ücret miktarları, tarafları ve mahkemeyi bağlayıcı nitelikte olmayıp, diğer bilgi ve belgelerle de desteklenmeleri gerekir.
Somut uyuşmazlığın incelenmesinde mahkemece, tanık beyanları esas alınmak suretiyle davacının ücretinin sendika tarafından bildirilen ücretin de üstünde bir miktar olduğunun kabulü ile hüküm kurulmuş ise de, tanıklar; bordro tanığı olmadığı gibi, beyanlarının somut bulunmaması nedeniyle hükme esas alınması doğru olmamıştır.
Somut olay itibariyle davacının yaptığı işe ve kıdemine uygun olması nedeniyle, sendika tarafından bildirilen ücret esas alınmak suretiyle hüküm kurulması gerekirken, mahkemece yazılı gerekçe ile direnme kararı verilmesi isabetsizdir.
O halde, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
HGK. 2013/9-438 E. 2013/1648 K. 06.12.2013
…Somut olayda; davacı iş yerinde son olarak aylık net 2.000 TL ücret ile çalıştığını, işveren ise bordrolarda gösterildiği gibi aylık ücretin net 680.67 TL olduğunu ileri sürmektedir.
Davacı tanıklarının ücret miktarına ilişkin bilgisi bulunmamakla birlikte davalı tanıklarından V. Karşı davacının aylık net 850.00 TL ücret aldığını beyan etmiştir.
Davacının aylık ücretinin bordrolarda gösterilen miktarlardan yüksek olduğu davalı tanık beyanı ile doğrulandığından, bu tanığın beyanı doğrultusunda davacının hak kazandığı yıllık izin ücret alacağı belirlenmelidir.
9. HD. 2009/34036 E. 2012/1731 K. 25.01.2012
…Davacı işyerinde son ücretinin aylık net 1.200,00 TL olduğunu iddia etmiş, davalı işveren ise davacının asgari ücretle çalıştığını savunmuştur. Taraflar arasında imzalanan 10.02.2007 günlü iş sözleşmesinde davacının ücreti asgari ücret seviyesinden belirlenmiştir. Ücret bordroları asgari ücret seviyesinden tahakkuk ettirilmiş davacı tarafından itirazı kayıtsız imzalanmıştır. Dinlenen davacı tanıkları işyerinde çalışan işçiler olmayıp davacının günlük net 40,00 TL yevmiye ile çalıştığını beyan etmiştir. Davalı tanığı C. davacının aldığı ücreti bilmediğini beyan etmiş diğer tanık M. ise davalı işyerinin yakınında abisinin çalıştığını bu nedenle davacının aylık 1.500,00 TL ücret aldığını bildiğini beyan etmiştir. Karara esas alınan hesap raporunda davacının işyerinde döner ustası olarak nitelikli işçi olduğu, davalı tanığının davacının 1.500,0 TL ücretle çalıştığına dair beyanı dikkate alınarak davacının talebi ile bağlı kalarak aylık net 1.200,00 TL ücret seviyesinden hesaplama yapılmıştır.
Mahkemece davacının nitelikli işçi olduğundan ücret bordrosundaki belirtilen ücretle çalışmadığı, bir başka deyimle ücret bordrosunun davacının aldığı gerçek ücreti yansıtmadığı sonucuna varılması halinde davacının kıdemi ve yaptığı işe göre ilgili meslek kuruluşlarından ve yukarıda belirtilen mercilerden uyuşmazlık konusu dönemde alabileceği emsal ücret sorularak dosya içeriği ile birlikte yazılacak değerlendirme sonucuna göre belirlenecek ücret miktarı üzerinden dava konusu alacaklar hesaplanmalıdır. Yazılı şekilde işyerinde fiili çalışması olmayan tanık anlatımları ile belirlenen ücretten yapılan hesaplamaya itibarla karar verilmesi hatalıdır.
Mahkemece eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
22. HD. 2012/11291 E. 2013/1212 K. 29.01.2013