Tutukluların Hakları ve Kısıtlayıcı Önlemler Nelerdir?

TUTUKEVİNE KABUL NASIL YAPILIR?

Sanığın tutukevine kabul edilebilmesi için, hâkim veya mahkeme tarafından verilmiş bir tutuklama kararının bulunması zorunludur. Tutuklunun tutukevine konulduğu kararı veren hakim veya mahkemeye gün ve saati belirtilerek bildirilir. (m.112)

TUTUKLULARIN BARINDIRILMASI NASIL OLUR?

Tutuklular, maddî olanaklar elverdiğince, suç türlerine ve taşıdıkları güvenlik riskine göre ayrı odalarda barındırılırlar. Aralarında husumet bulunanlar ile iştirak hâlinde suç işlemiş olanlar aynı odalarda barındırılmazlar ve birbirleri ile temas etmelerini engelleyecek tedbirler alınır, (m. 113)

TUTUKLULARIN HAKLARI VE KISITLAYICI ÖNLEMLER

Tutukluların Hakları

Tutuklunun Çalıştırılması

Tutuklulardan çalışmaları istenebilir ancak buna mecbur tutulamazlar. Tutuklular istediklerinde idare, barındırıldıkları odalarda çalışmalarına izin verebilir. Odada çalışma imkânı yoksa, tutukluların iş yerlerinde çalışmalarına da izin verilebilir. Bu takdirde kendileri hakkında çalışmakta olan hükümlülere ait rejim uygulanır. (m. 114/1)

Tutuklunun Ziyaretçi Kabulü

Soruşturma ve kovuşturma evrelerinde tutuklular, kurumun bu husustaki genel düzenine uymak suretiyle ziyaretçi kabul edebilirler. Ancak soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde hâkim veya mahkeme, soruştmanın veya davanın selameti bakımından tutuklunun ziyaretçi kabulünü yasaklayabilir veya bu hususta kısıtlamalar koyabilir, (m. 114/2)

Tutuklunun Haberleşme Hakkı

Tutukluların yazılı haberleşmeleri ile telefonla görüşmeleri, soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde hâkim veya mahkemesince kısıtlanabilir. (m. 114/3)

Tutuklunun Müdafi Seçme Hakkı

Tutuklu, savunması için istediği müdafii seçmek ve görevlendirmek hakkına sahiptir. Her dereceden kurum görevlileri bu hususta tutukluya tavsiyelerde bulunamaz, (m. 114/4)

Tutuklunun Müdafi İle Haberleşmesi Hakkı

Tutuklunun müdafii ile olan haberleşmesine ve kurum düzeni çerçevesinde temas ve görüşmelerine hiçbir suretle engel olunamaz ve kısıtlamalar konulamaz(m. 114/5).

Avukatın Hükümlü İle Görüşmesi ve Görüşme Sayısı

Hükümlünün, tutuklu konumunda iken davası için verdiği vekaletnameye istinaden, hükümlü konumuna geçtiğinde avukatı ile üç kez mi yoksa sürekli mi görüşme yapabileceği ve hükümlünün vasisi tarafından vekaletname verilen avukatı ile kaç kez görüşme yapabileceği sorunu ile ilgili olarak Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü’nün 25.02.2010 tarih ve 21978 sayılı “ Avukat ile tutuklu – hükümlü görüşmeleri” konulu görüş yazısı ile özetle 5271 sayılı CMK.nun 149. ve 154. maddeleri, 5275 sayılı CGTİHK.nun 59. maddesi ile Tüzüğün 84 ve Hükümlü ve Tutukluların Ziyaret Edilmesi Hakkında Yönetmeliğin 19. maddesi hükümlerinden de anlaşılacağı gibi; soruşturma veya kovuşturma aşamasında, tulukluluk veya hükümlülük statüleri esnasında şüphelinin, sanığın, hükümlünün kendisinden veya TMK m 407 gereği tayin edilen vasisinden alınmış bir vekaletnamesi bulunan avukatın, müvekkili ile görüşme sayısını sınırlayan bir hüküm mevzuatımızda bulunmamaktadır. Sadece vekaletnamesi bulunmayan bir avukatın, avukatlık mesleğinin icrası çerçevesinde hükümlü olan müvekkili ile yapabile­ceği görüşme sayısı en çok üç defa olmak üzere sınırlandırılmış, gerek hüküm ke­sinleşinceye kadar, gerek hükmün kesinleşmesinden sonra vekaletnamesi bulunan avukat ile müvekkilinin görüşmesini sınırlayan bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Bu itibarla; soruşturma ve kovuşturma aşalarında avukatın, tutuklu bulunan şüpheli veya sanıkla görüşme ve ona hukuki yardımda bulunma hakkının engellenmeyece­ği ve kısıtlanamayacağı, tutuklu şüpheli veya sanığın, vekaletname aranmaksızın ınüdafileriyle her zaman ve konuşanlarının duyamayacağı bir ortamda görüşebile­cekleri, hükümlünün vekaletnamesi olmayan bir avukatla vekillik görevinin icrası çerçevesinde en fazla üç kez görüşebileceği, vekaletnamesi bulunan avukatın hü­kümlü olan müvekkili ile yapacağı görüşme sayısının sınırlandırılamayacağı, bu halde vekaletnamenin tutuklu veya hükümlü statüsünde iken verilmesi ile vasi tara­lından vekil atanması durumları arasında bir fark bulunmadığı değerlendirilmekte­dir.

Kısıtlayıcı Önlemler

Tehlikeli hâlde bulunan, delil karartma tehlikesi olan, soruşturmanın amacını veya tutukevinin güvenliğini tehlikeye düşüren veya suçun tekrarına olanak verecek davranışlarda bulunan tutuklulara soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı, kovuşturma evresinde hâkim veya mahkemesince aşağıdaki tedbirler uygulanabilir:

• Tutuklunun tek başına, sıkı bir rejim altında muhafaza edilmesi ve kaldığı inlimin kamera ile izlenmesi.
• Belirli süre ile dışarıyla ilişkisinin, ziyaretçi kabulünün ve telefon görüşme­cimin kısıtlanması.
• Gerekiyorsa kendisine veya başkalarına zarar vermesini önleyici biçimde Dıi/ıı lanmış özel bir odada barındırılması ve kaldığı odanın kamera ile izlenmesi.
• Saldırganlık göstermesi hâlinde belirli süreyle kelepçelenmesi veya hare- k Hrı inin engellenmesi.

Yüksek güvenlikli bir kuruma nakledilmesi, (m. 115)

Tutukluların Yükümlülükleri

Bu Kanunun; yüksek güvenlikli kapalı ceza infaz kurumları, hapis cezasının infazının hastalık nedeni ile ertelenmesi, kuruma alınma ve kayıt işlemleri, hüküm­lüler ile yakınları ve ilgililerin bilgilendirilmesi, cezayı çekme, güvenlik ve iyileştirme programına ve sağlığın korunması kurallarına uyma, bina ve eşyaların korunması, kapıların açılmaması ve temasın önlenmesi, oda ve eklentilerinde bulunabilecek kişisel eşyalar, arama, disiplin cezalarının niteliği ve uygulanma koşulları. kınama, bazı etkinliklere katılmaktan alıkoyma, ücret karşılığı çalışılan işten yoksun bırakma, haberleşme veya iletişim araçlarından yoksun bırakma veya kısıtlama ziyaretçi kabulünden yoksun bırakma, hücreye koyma, çocuk hükümlüler hakkında uygulanabilecek disiplin tedbirleri ve cezaları, disiplin soruşturması, disiplin cezasını gerektiren eylemlerin tekrarı, disiplin cezalarının infazı ve kaldırılması, yönetim tarafından alınabilecek tedbirler, zorlayıcı araçların kullanılması, ödüllendirme, şikayet ve itiraz, nakiller, nakillerde alınacak tedbirler, avukat ve noterle görüşme hakkı, kültür ve sanat etkinliklerine katılma, ifade özgürlüğü, kütüphaneden yararlanma, süreli veya süresiz yayınlardan yararlanma hakkı, telefonla haberleşme hakkı, radyo, televizyon yayınları ile internet olanaklarından yararlanma hakkı, mektup, faks ve telgrafları alma ve gönderme hakkı, bu Kanunda sayılan günlerde dışarıdan gönderilen hediyeyi kabul etme hakkı, din ve vicdan özgürlüğü, muayene ve tedavi istekleri, hükümlülerin beslenmesi, iyileştirme programlarının belirlenmesi, hükümlülerin sayısı ve uygulanacak güvenlik tedbirleri, eğitim prog­ramları, öğretimden yararlanma, muayene ve tedavileri, sağlık denetimi, hastaneye sevk, infazı engelleyecek hastalık hâli, kendilerine verilen yiyecek ve içecekleri reddetmeleri, ziyaret, yabancı hükümlüleri ziyaret, ziyaret ve görüşlerde uygulana cak esaslar, beden eğitimi, kütüphane ve kurslardan yararlanma konularında 9, 16, 21, 22, 26 ilâ 28, 34 ilâ 53, 55 ilâ 62, 66 ilâ 76, 78 ilâ 84 ve 86 ilâ 88 inci maddele rinde düzenlenmiş hükümlerin tutukluluk hâliyle uzlaşır nitelikte olanları tutuklulaı hakkında da uygulanabilir, (m. 116)