Türk Ceza Kanununun Yer Bakımından Uygulanması

Ceza yasalarının nerede işlenen suçlara uygulanıp nerede işlenen suçlara uygulanama­yacağının belirlenmesi anlamına gelir. Bu prob­leme değinmeden önce “suçun işlendiği yerden” ne anlamamız gerektiğini açıklamamız uygun olacaktır.

Suçun İşlendiği Yer

Teşebbüs aşamasında kalmış suçlarda son icra hareketinin yapıldığı yerdir.

Kesintisiz suçlarda kesintinin gerçekleş­tiği yerdir.

Zincirleme suçlarda son suçun işlendiği yerdir.

İhmali suçlarda, tıpkı suçun işlendiği za­manda olduğu gibi, hareketin yapılma­sının gerekip de harekette bulunulma­yan yerdir.

İştirak hâlinde işlenen suçlarda fail veya müşterek faillerden en az birinin Türki­ye’de, şeriklerin ise yurt dışında olması durumunda, suç Türkiye’de işlenmiş sa­yılacak ve şerikler hakkında TCK uygu­lanacak ancak bunun tam tersi söz ko­nusu olduğunda yani fail veya müşterek faillerden hiçbiri Türkiye’de değil-suçu yabancı ülkede işlemişler- buna karşın şeriklerin tamamı Türkiye’de buluns suça Türkiye’den iştirak etmiş olsalar- dahi suç Türkiye’de işlenmiş sayılmaya­caktır.

Ayrıca transit suçlarda (örneğin Afga­nistan’da üretilen uyuşturucu maddenin Türkiye üzerinden Avrupa’ya gönde­rilmesi) transit ülkelerden en az birinin Türkiye olması hâlinde, suç Türkiye’de işlenmiş sayılır.

Hareket ile netice arasına zaman ve mekan girmeyen (ani suç) suçlar açı­sından suçun işlendiği yerin tespitinde bir problem bulunmamaktadır. Örneğin hırsızlık suçunda böyle bir problem söz konusu olmaz. Peki araya zaman ve mekan girebiliyorsa (kasten öldürme suçunda olduğu gibi) suçun işlendiği yer nasıl belirlenecektir? Kanun’un 8/1. maddesine göre, “…Fiilin kısmen veya tamamen Türkiye’de işlenmesi veya neticenin Türkiye’de gerçekleşmesi hâ­linde suç, Türkiye’de işlenmiş sayılır.” Görüldüğü üzere Kanun’umuz bu dü­zenleme ile kapsamı genişletmekte ve suçu kendisinin yargılama iradesini or­taya koymaktadır. Bu anlamda örneğin, Suriye’den Türkiye’ye ateş açıldığında Türkiye’den biri ölürse suç yine Tür­kiye’de işlenmiş sayılacaktır. Böylece Kanunumuz, “harekete üstünlük veren”, “neticeye üstünlük veren” ve “karma” teorilerden ’karma” teoriyi benimsemiş bulunmaktadır.