Ticari Defterlerin Teslimi ve İbrazı Nasıl Yapılır?
Defterler, tacirin ticaret sırlarını ve müşteri bilgilerini içerdiği için, her zaman ve herkesin incelemesine açık bulundurulmaları mümkün değildir. Bu nedenle, belirli koşul ve durumlarda defterlerin teslimi ve ibrazı söz konusu olabilmektedir.
Teslim
Defterlerin her tarafının incelenmesi veya bilirkişilere inceletilmesi için mahkemeye sunulmasıdır (TTK m.85). Eski TK m.79’da, ancak sınırlı bazı uyuşmazlıklarda (miras, şirket ve iflâs davaları) teslim istenebilir iken, TTK m.85, “Malvarlığı hukukuna ilişkin olan, özellikle de mirasa, mal ortaklığına ve şirket tasfiyesine ilişkin olan uyuşmazlıklarda…” diyerek, teslim hâllerini sınırlı sayıda olmaktan çıkarmıştır.
İbraz
TTK m.83 ve HMK m.222/1’e göre, ticari davalarda hakim kendiliğinden veya taraflardan birinin talebiyle defterlerin ibrazını emredebilir. İbraz edilen defterlerin her tarafı incelenemez; yalnızca davayla ilgili kısımlarının onaylı örneği alınarak incelenmeye açılır.
Görüldüğü üzere teslim ve ibraz arasında önemli fark vardır. Fakat uygulamada bu ayrıma, ne yazık ki bazen uyulmadığı gözlenebilmektedir.