Temyiz Davasının Konusu Nedir?
Temyiz
Madde 286 – (1) Bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin bozma dışında kalan hükümleri temyiz edilebilir.
(2) Ancak;
- İlk derece mahkemelerinden verilen beş yıl veya daha az hapis cezaları ile miktarı ne olursa olsun adlî para cezalarına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine dair bölge adliye mahkemesi kararları,
- İlk derece mahkemelerinden verilen beş yıl veya daha az hapis cezalarını artırmayan bölge adliye mahkemesi kararları,
- (Ek: 20/7/2017-7035/20 md.) Hapis cezasından çevrilen seçenek yaptırımlara ilişkin ilk derece mahkemesi kararları ile ilgili olarak bölge adliye mahkemesince verilen; seçenek yaptırımlara ilişkin her türlü kararlar ve istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararlar,
- (Değişik: 18/6/2014-6545/78 md.) İlk derece mahkemelerinin görevine giren ve kanunda üst sınırı ikiyıla kadar (iki yıl dâhil) hapis cezasını gerektiren suçlar ve bunlara bağlı adli para cezalarına ilişkin her türlü bölge adliye mahkemesi kararları,
- Adlî para cezasını gerektiren suçlarda ilk derece mahkemelerinden verilen hükümlere ilişkin her türlü bölge adliye mahkemesi kararları,
- (Değişik: 18/6/2014-6545/78 md.) Sadece eşya veya kazanç müsaderesine veya bunlara yer olmadığına ilişkin ilk derece mahkemesi kararları ile ilgili olarak istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararları,
- On yıl veya daha az hapis cezasını veya adlî para cezasını gerektiren suçlardan, ilk derece mahkemesince verilen beraat kararları ile ilgili olarak (…) istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararları,
- (Değişik: 18/6/2014-6545/78 md.) Davanın düşmesine, ceza verilmesine yer olmadığına, güvenlik tedbirine ilişkin ilk derece mahkemesi kararları ile ilgili olarak bölge adliye mahkemesince verilen bu tür kararlar veya istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararlar,
- Yukarıdaki bentlerde yer alan sınırlar içinde kalmak koşuluyla aynı hükümde, cezalardan ve kararlardan birden fazlasını içeren bölge adliye mahkemesi kararları,
Temyiz edilemez.
Hükümden önceki kararların temyizi
Madde 287 – (1) Hükümden önce verilip hükme esas teşkil eden veya başkaca kanun yolu öngörülmemiş olan mahkeme kararları da hükümle beraber temyiz olunabilir.
Temyiz yargılamasının konusunu, ceza mahkemelerinden verilen hükümler yani son kararlar oluşturmaktadır.
Kural olarak, bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin bozma dışında kalan hükümleri temyiz edilebilir (CMK 286/1).
Hükümden önce verilip hükme esas teşkil eden veya başkaca kanun yolu öngörülmemiş olan mahkeme kararları da hükümle beraber temyiz olunabilir (CMK 287).
Hükümler
Uyuşmazlığı çözen, sonlandıran kararlara son karar veya hüküm denir. Başka bir ifade ile hüküm, kovuşturma evresinde uyuşmazlığı doğrudan doğruya veya dolaylı olarak çözen ve kural olarak mahkemenin gereken bütün işlemleri yaptıktan sonra, o işten el çekmesini gerektiren kararlardır. CMK’nın 223. maddesinde hangi kararların hüküm olduğu sayılmıştır. Buna göre; beraat, ceza verilmesine yer olmadığı, mahkûmiyet, güvenlik tedbirine hükmedilmesi, davanın reddi ve düşmesi kararı, hükümdür.
Adlî yargı dışındaki bir yargı merciine yönelik görevsizlik kararı da kanun yolu bakımından hüküm sayılır (CMK m.223/son).
Durma kararı, ayırma kararı, uyuşmazlığı çözen, davayı esastan sonuçlandıran hüküm niteliğinde kararlar olmadığından temyizi mümkün değildir.
Hükümden Önce Verilip Hükme Esas Teşkil Eden veya Başkaca Kanun Yolu Öngörülmemiş Olan Mahkeme Kararları
Hükümden önce verilip hükme esas teşkil eden veya başkaca yasa yolu öngörülmemiş olan mahkeme kararları da hükümle beraber temyiz olunabilir (CMK m.287/1).
Hükümden önce verilip hükme esas teşkil eden ara kararlara karşı hükümle birlikte temyiz kanun yoluna başvurula- bilmesi için aranan birinci koşul, ara kararın hüküm üzerinde, hükmün oluşturulması bakımından esaslı etkide bulunmasıdır. Hükümden önce verilen ara kararına karşı temyiz isteminde bulunulabilmesi için aranan ikinci koşul ise mahkemenin bu kararma karşı herhangi bir kanun yolu öngörülmemiş olmasıdır. Örneğin itiraza tabi olan tutuklama kararma karşı esas hükümle birlikte temyiz kanun yoluna başvurulamaz.