Tehdit Suçu Nedir? Unsurları Nelerdir?
Tehdit Suçunda Suçun Tipiklik Unsuru
Türk Ceza Kanunıı’nıın 106/1. maddesine göre, “Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit eden kişi… cezalandırılır. ”
Tehdit Suçunda Korunan Hukuki Yarar, Fail ve Mağdur
Suçla ihlal edilen, ceza ile korunan hukuki değer, kişinin her yerde, her zaman, korkmadan, davranışlarını serbestçe gerçekleştirmesine ilişkin yararıdır. Böylece bu suçla korunmak istenen yararın, bireyin iç huzuru, hukuksal güvenlik duygusu olduğu söylenebilir.
Suçun faili ve mağduru için yasal düzenlemede herhangi bir özellikli durum belirtilmemiştir. Bu nedenle, herkes bu suçun faili veya mağduru olabilir.
Öte yandan, tehdidin yöneldiği kişinin tehdidi anlayabilecek ve algılayabilecek durumda olması da gerekir. Bu nedenle, algılama yeteneği olmayanlara karşı tehdit suçu işlenemez. Ancak fiil, bu kimselerin yakınlarını korku ve telaşa düşürmeye, onların iç huzurlarını bozmaya elverişli ise onlara karşı tehdit suçu söz konusu olabilir.
Ayrıca suçun oluşabilmesi için mağdurun belirli veya belirlenebilir bir kişi olması gerektiği unutulmamalıdır. Aksi takdirde TCK’nın 213 üncü maddesinde düzenlenen suçun uygulanması gündeme gelebilecektir.
Gerçekleştirileceğinden bahsedilen saldırı mağdura veya mağdurun yakınlarına yönelik de olabilir ve bu yakınlık kavramının mutlaka akraba bağlamında anlaşılmasına gerek yoktur.
Tehdit Suçunda Suçun Maddi Unsuru
Bir başkasını, kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına yönelik bir saldırı gerçekleştireceğinden bahisle tehdit etmekten ibarettir. Bu nedenle cebir veya şiddet bu suç tipinin dışında kalmaktadır.
Tehdidin konusunun geleceğe yönelik olmaması durumunda suç da oluşmaz.
Tehdit şartlı da olabilir. Örneğin bir kimsenin diğerine “bunu yaparsan senin kafanı kırarım” demek de tehdit suçuna vücut verebilir.
Tehdit, her hâlde kişinin huzurunu bozmaya, yani kişiyi korkutmaya elverişli olmalıdır. Bu elverişlilik somut olaydaki failin bireysel özelliğinden ziyade soyut olarak tehdidin niteliğine göre değerlendirilir. Bir başka ifadeyle, somut olayda tehdit edilen kişi örneğin çok cesur olduğu için tehditten korkmamış olsa bile eğer objektif olarak o davranış bir başka kişiyi korkutmaya elverişli ise yine bu suç oluşur. Zira tehdit edilen kişinin normalden üstün cesareti nedeniyle faili ödüllendirmenin bir anlamı yoktur.
Suçun mutlaka sözle işlenmesi gerekmez; örneğin yerine göre “mafya babasının” bir kişiye mermi göndermesi de tehdit olarak değerlendirilebilir. Bu nedenle tehdit suçu “serbest hareketli” suçlardandır. Ancak işlenemez suça meydan verilmemesi için hareketlerin elverişli olması da gerektiğinden, uhrevi bazı zararlara ilişkin tehditler (cehenneme göndermek, büyü yapmak gibi) yada kişinin batıl inançlarına yönelik beyanlar suçun oluşumu açısından elverişli hareketler olarak kabul edilemez.
Tehdit huzurda olabileceği gibi gıyapta da olabilir. Önemli olan, tehdit edilen kişinin bundan haberdar olmasıdır. Ayrıca tehdide konu saldırının bizzat fail tarafından yapılması da gerekmez; saldırının bir üçüncü kişi tarafından gerçekleştirileceğinin fail tarafından beyan edilmesi durumunda da bu suç oluşur.
Tehdit suçunda cebirden farklı olarak, doğrudan kişi üzerinde fiziki bir etkide bulunulmamaktadır; mağdur korkutulmaktadır.
Tehdit Suçunda Suçun Manevi Unsuru
Suç, kasten işlenebilen bir suçtur. Kastın varlığı için ise failde 106. maddede sayılan varlık veya menfaatlere yönelik haksız bir zarar tehdidi bilincinin ve iradesinin varlığı gerekir.
Suçun olası kast ile de işlenebilmesi mümkündür.
Tehdit teşkil eden sözlerin kızgınlıkla ve aniden söylenmiş olması yeterlidir. Başka bir ifadeyle suçun tasarlayarak işlenmiş olması şart değildir; suç ani kast ile de işlenebilir. Böyle bir durumda ancak koşulları oluşmuşsa haksız tahrike ilişkin hükümler uygulanabilir.
Tehdit Suçunda Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru
Tehdide konu zarar haksız olmalıdır. Haklı bir nedene dayanan tehditler suça vücut vermez. Dolayısıyla alacaklının borcunu ödemeyen borçlusuna “arabanı haczettiririm” demesi tehdit suçunu oluşturmaz. Tehdidin haksız olmaması hâlinde ise koşulları meydana gelmişse “şantaj” suçunun işlendiğinden bahsedilebilir.
Ayrıca failin amacının kendisini veya başkasını haksız bir saldırıdan korumak olduğu durumlarda meşru savunmanın varlığının kabulü gerekir.
Buna göre örneğin, saldırmak amacıyla üstüne doğru gelen bir kişiyi korkutmak amacıyla havaya ateş edilirse meşru savunmanın varlığı nedeniyle bu davranışı yapan kişinin davranışı hukuka uygundur ve suç oluşmaz.
Tehdit Suçunda Suçun Nitelikli Hâlleri
Tehdit Suçunda Ağırlaştırıcı Nedenler
Tehdidin:
- Silahla,
- Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle,
- Birden fazla kişi tarafından birlikte,
- Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,
İşlenmesi Kanun’da ağırlaştırıcı nedenler olarak sayılmıştır.
Tehdit Suçunda Hafifletici Nedenler
Kanun, tehdit suçu ile ilgili bir hafifletici neden öngörmüştür. Buna göre, failin suçu malvarlığı itibarıyla büyük bir zarara uğratacağından veya sair bir kötülük edeceğinden bahisle işlemesi durumunda faile daha az ceza verilir. Ayrıca suçun bu şeklinin soruşturulması ve kovuşturulması da şikâyet şartına tabi kılınmıştır.
Tehdit Suçunda Suçun Özel Görünüş Şekilleri
Tehdit Suçunda Teşebbüs
Suç, kural olarak neticesi harekete bitişik suç olduğundan, teşebbüse de müsait değildir. Ancak istisnai olarak icra hareketleri ile netice arasına yer ve zaman fasılasının girdiği hâllerde teşebbüs de mümkün olur. Tehdidin mektupla yapılmış ancak mektubun mağdura ulaşmadan imha edilmiş olması doktrinde buna tipik örnek olarak verilmektedir.
Tehdit Suçunda İçtima
Tehdit suçunun diğer bir unsuru veya nitelikli unsuru olarak düzenlendiği suçlar bakımından bileşik suç hükümleri uygulanır ve fail ayrıca tehdit suçundan ötürü cezalandırılmaz.
Failin tek bir ifadesiyle birden fazla kişiyi tehdit etmesi veya aynı mağduru aynı suç işleme kararı çerçevesinde değişik zamanlarda tehdit etmiş olması durumunda ise zincirleme suç hükümleri uygulanabilir.
Kanun’un 106/3. maddesinde tehdit amacıyla kasten öldürme, kasten yaralama veya malvarlığına zarar verme suçunun işlenmesi halinde, ayrıca bu suçlardan dolayı ceza verileceği düzenlendiğinden, bu tip durumlarda cezaların içtimai (gerçek içtima) yoluna gidilir.
Tehdit Suçunda İştirak
Tehdit suçu iştirak bakımından özellik göstermez, suça iştirakin tamamı bu suç yönünden gerçekleşmiş olabilir.