TCK m 71 Ceza Zamanaşımının Kesilmesi Ne Anlama Gelmektedir?
MADDE 71.- (1) Mahkumiyet hükmünün infazı için yetkili merci tarafından hükümlüye kanuna göre yapılan tebligat veya bu maksatla hükümlünün yakalanması ceza zamanaşımını keser.
(2) Bir suçtan dolayı mahkum olan kimse üst sınırı iki yıldan fazla hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlediği takdirde, ceza zamanaşımı kesilir.
71.maddede, ceza zamanaşımının kesilmesi halleri gösterilmiştir. Ceza zamanaşımını kesen sebep ortadan kalkınca zamanaşımı kesildiği günden itibaren yeniden işlemeye başlar.
71.maddede ceza zamanaşımının üç sebeple kesilebileceği kabul edilmiştir. Bu sebepler, mahkumiyet hükmünün infazı için yetkili merci tarafından hükümlüye kanuna göre yapılan tebligat veya bu maksatla hükümlünün yakalanması veya bir suçtan dolayı mahkum olan kimsenin üst sınırı iki yıldan fazla hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlemesidir.
İnfaz İşlemi İçin Hükümlüye Yapılan Tebligat
71.maddenin 1.fıkrası uyarınca, mahkumiyet hükmünün infazı için yetkili merci tarafından hükümlüye kanuna göre yapılan tebligat, ceza zamanaşımını keser.
Hükmün infazı için “yetkili merci”, 5275 sayılı CGTİK’nun 5.maddesi uyarınca Cumhuriyet Başsavcılığıdır. Bu hükme göre cezanın infazı Cumhuriyet Savcısı tarafından izlenir ve denetlenir. Anılan Kanunun 20.maddesi uyarınca, Cumhuriyet Başsavcılığınca infaz defterine kaydedilen ilamdaki cezanın süresi gözetilerek hükümlü hakkında çağrı kağıdı veya yakalama emri çıkarılır. Eğer ilam adli para cezasını içeriyorsa, Kanunun 106/2.maddesi gereğince, hükümlüye 20/3.fıkra uyarınca bir ödeme emri tebliğ edilecektir. Bu ödeme emri, adli para cezasının otuz gün içinde ödenmesini içerir. Bu işlemlerin ceza zamanaşımını kesebilmesi için, hükümlüye tebliğ edilmiş olması gerekir. Sadece yazılmış olması yeterli değildir.
Hükümlünün Yakalanması
71.maddenin 1.fıkrasına göre, ceza zamanaşımını kesen diğer bir sebep, mahkumiyet hükmünün infazı maksadıyla hükümlünün yakalanmasıdır.
5275 sayılı CGTİK’nun “yakalama emri” başlıklı 19.maddesine göre; hükümlü, hapis cezası veya güvenlik tedbirinin infazı için gönderilen çağrı kağıdının tebliği üzerine on gün içinde gelmez, kaçar yada kaçacağına dair şüphe uyandırırsa, Cumhuriyet Savcısı yakalama emri çıkarır. Üç yıldan fazla hapis cezalarının infazı için doğrudan yakalama emri çıkarılır. Hükmün infazı maksadıyla çıkarılan yakalama emri ile hükümlünün yakalanması halinde ceza zamanaşımı kesilir. Yakalama emri hangi hükmün infazı için çıkarılmışsa, yakalama sadece o hükmün ceza zamanaşımı keser.
Üst Sınırı İki Yıldan Fazla Hapis Cezasını Gerektiren Kasıtlı Bir Suç işlenmiş Olması
71.maddenin 2.fıkrası hükmüne göre, bir suçtan dolayı mahkum olan kimse üst sınırı iki yıldan fazla hapis cezasını gerektiren kasıtlı bir suç işlediği takdirde ceza zamanaşımı kesilir. Sonraki suçun öncekinin zamanaşımı süresi içinde işlenmiş olması yeterlidir. Bu suretle kesilmiş bulunan zamanaşımı, sonraki suçu sabit sayan hükmün kesinleştiği günden değil sonraki suçun işlendiği günde tekrar başlar. Fakat, zamanaşımının kesilmiş sayılabilmesi için sonraki suçun sübuta erdiğine ilişkin mahkeme hükmüne de gereksinim vardır. Eğer dava sonucunda sonraki suçtan beraat kararı veya suç niteliğinin değişmesiyle üst sınırı iki yıldan daha az hapis cezasını gerektirse başka bir suçtan veya süresi iki yıldan fazla hapsi gerekirse dahi taksirli bir suçtan mahkumiyet kararı verilmiş ise bu durumda ceza zamanaşımı kesilmez.