TCK m 342 Yabancı Devlet Temsilcilerine Karşı Suç ve Cezası

MADDE 342.- (1) Türkiye Cumhuriyetinde sürekli veya geçici olarak görev­lendirilmiş yabancı devlet temsilcileri ile bunların diplomasi memurları veya uluslararası kuruluşların temsilcileri ile bunların diplomatik ayrıcalık ve bağı­şıklık tanınan memurları, kendilerine karşı görevlerinden dolayı işlenen suçlar bakımından, kamu görevlisi kabul edilerek; suç işleyen kişiler hakkında, bu Kanunun ilgili hükümlerine göre cezaya hükmolunur.

(2) İşlenen suç hakaret ise, soruşturma ve kovuşturma yapılması, mağdurun şikâyetine bağlıdır.

TCK m 342 Yabancı Devlet Temsilcilerine Karşı Suç Açıklama

765 sayılı ETCK’nun 166.maddesinin karşılığı olan 342.maddede yeni terim ve tanımlara yer verilmiştir. Eski hükümde yer alan “memur olan süfera” terimi yerine “yabancı devlet temsilcileri ile bunların diplomasi memurları veya uluslararası kuruluşların temsilcileri ile bunların diplomatik ayrıcalık ve bağışıklık tanınan me­murları” ifadesi kullanılmış, böylece yabancı devletin diplomasi dokunulmazlığın­dan yararlanan bütün temsilcileri ile uluslararası kuruluşların temsilcileri, kendile­rine karşı görevlerinden dolayı işlenen suçlar bakımından, kamu görevlisi kabul edilmiş, maddenin uygulama alanı genişletilmiştir.

Eski hükümde olduğu gibi, işlenen suçun hakaret olması halinde soruşturma ve kovuşturma yapılması mağdurun şikâyetine bağlı tutulmuştur. Kanunun 343. maddesine göre, bu madde hükmünün uygulanması, ETCK’nun 167.maddesinde olduğu gibi “karşılıklılık” koşuluna bağlıdır.

TCK m 342 Yabancı Devlet Temsilcilerine Karşı Suç Suçla Korunan Hukuksal Değer

Devletler hukukunda kural olan “diplomasi dokunulmazlığının cezai himaye­sini içeren bu hükümle korunan hukuksal yarar, yabancı devletlerle T.C.Devleti arasındaki uluslararası ilişkilerin bozulmaması ve devamının sağlanmasıdır.

TCK m 342 Yabancı Devlet Temsilcilerine Karşı Suç Hükmün Mahiyeti

342.maddede sayılan yabancı temsilcilere karşı görevlerinden dolayı herhangi bir suç işlendiği takdirde, bu kimseler kamu görevlisi (YTCK. 6/l-(c)) kabul edile­rek, suç işleyen kişiler hakkında, bu kanunun ilgili hükümlerinde o suça özgü ceza­nın uygulanacağı hükme bağlanmıştır. İşlenen suç yabancı temsilcinin görevinden dolayı değil de örneğin kişisel nedenlere dayalı ise, temsilcinin kamu görevlisi ola­rak kabulü söz konusu olmadığından, bu durumda genel hükümler uygulanacaktır. Bu madde hükmünün uygulanması bakımından yabancı temsilcinin görevinin sü­rekli veya geçici olmasının önemi yoktur. Burada, kamu görevlisi kabul edilmekten maksat, yabancı temsilcinin Türk Kanunlarının uygulanmasında kamu görevlisi sayılacağı anlamında olmayıp, sadece faile Türk kamu görevlilerin aleyhine görev­lerinden dolayı işlenen suçlara YTCK’nun verdiği cezanın uygulanacağı anlamın­dadır. Bu itibarla, “kamu görevlisi” sıfatının YTCK’da bir suçun nitelikli hali veya ağırlatıcı nedeni sayıldığı durumlarda bu suçlar yabancı temsilci aleyhine işlenmiş ise bu nitelikli hal veya ağırlatın nedenin varlığı kabul edilecektir.

Hükmün uygulanabilmesi için, yabann temsilcinin görevinden dolayı işlenen suçun kasıtlı suçlardan olması gerekir. Taksirli suçlarda bu hüküm uygulanmaz. Suçun, yabancı temsilcinin “görevinden dolayı” işlendiğinin kabulü için, görevin ifası sırasında veya ifasından dolayı işlenmiş olması şart olmayıp, belirli bir Devlete husumet besleyen failin o Devletin temsilcisine karşı, görevin ifası dışında dahi suç işlenmesi halinde 342.madde hükmü uygulanır. Failde genel kast’dan başka, yabancı temsilcinin göreviyle ilgili bir saikin varlığı ve sübutu aranır. Bu itibarla, failin, mağdurun yabancı bir görevli olduğunu bilmesi kastın sübutu bakımından gereklidir.

TCK m 342 Yabancı Devlet Temsilcilerine Karşı Suç Kovuşturma

342.maddenin 2.fıkrasma göre, işlenen suç hakaret ise, soruşturma ve kovuş­turma yapılması, mağdurun (yabancı temsilcinin) şikâyetine bağlıdır. Bu itibarla, hakaret suçu bakımından şikâyetin yasal süresi ve şikâyetten vazgeçme ile ilgili olarak 73.madde hükümleri gözetilecektir. Eğer işlenen suç hakaret (125.md.) suçu dışında bir suç ise, bu durumda işlenen suç esasen şikâyete bağlı olsa dahi fail hakkında yetkili ve görevli C.Başsavcılığınca re’sen soruşturma ve kovuştur­ma yapılacaktır.