TCK m 269 Etkin Pişmanlık Nasıl Yapılır?

MADDE 269.- (1) İftira edenin, mağdur hakkında adli veya idari soruşturma başlamadan önce, iftirasından dönmesi halinde, hakkında iftira suçundan dolayı verilecek cezanın beşte dördü indirilir.

• Mağdur hakkında kovuşturma başlamadan önce iftiradan dönme halinde, iftira suçundan dolayı verilecek cezanın dörtte üçü indirilir.
• Etkin pişmanlığın;

1. Mağdur hakkında hükümden önce gerçekleşmesi halinde, verilecek ceza­nın üçte ikisi,
2. Mağdurun mahkumiyetinden sonra gerçekleşmesi halinde, verilecek ceza­nın yarısı,
3. Hükmolunan cezanın infazına başlanması halinde, verilecek cezanın üçte biri,

İndirilebilir.

• İftiranın konusunu oluşturan münhasıran idari yaptırım uygulanmasını gerektiren fiil dolayısıyla;

1. İdari yaptırıma karar verilmeden önce etkin pişmanlıkta bulunulması ha­linde, verilecek cezanın yarısı,
2. İdari yaptırım uygulandıktan sonra etkin pişmanlıkta bulunulması halin­de, verilecek cezanın üçte biri,

İndirilebilir.

• (Değişik: 29.06.2005-5377/31.md.) Basın ve yayın yoluyla yapılan iftiradan dolayı etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanılabilmesi için, bunun aynı yön­temle yayınlanması gerekir.

269.madde metninde iftira suçu açısından etkin pişmanlıkla ilgili düzenleme ya­pılmıştır. 765 sayılı ETCK’nun 285/son fıkrasında ikili ayırım yapılmış ve failin iftira suçunu itiraf etmesinin hazırlık soruşturmasından önce ya da sonra olması açısın­dan farklı yaptırımlar öngörülmüştü. YTCK’nun 269.maddesinde ise, iftira suçunun işleniş şekilleri ve ağırlatıcı nedenlerini düzenleyen 267.madde hükümlerine paralel biçimde çeşitli olasılıklarda farklı olacak şekilde, etkin pişmanlıkta bulunulması cezadan indirim sebebi olarak kabul edilmiştir.

İftira Suçunda Etkin Pişmanlık

Etkin pişmanlık, suçun işlenip tamamlanmasından sonra failin pişmanlık duya­rak, gerçekleştirdiği haksızlığın neticelerinin mümkün olduğunca ortadan kaldır­masıdır. İftira suçuyla ilgili etkin pişmanlık 269.maddede soruşturma ve kovuştur­manın aşamalarına göre beş evrede ele alınmıştır (269/l.-3.fıkralar). Maddenin 4.fıkrasında, adli mercilerce bir soruşturma veya kovuşturma yapılmasını gerektir­meyen ancak idari mercilerce idari soruşturma veya idari ceza uygulanmasına ne­den olan iftiradan dönülmesi halinde yapılacak indirim oranı düzenlenmiş- tir.maddenin 5.fıkrasında ise, basın ve yayın yoluyla yapılan iftiradan dolayı etkin pişmanlıktan yararlanılabilmesi için iftiradan dönmenin aynı yöntemle yayınlan­ması gerektiği belirtilmiştir. Failin etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanabilmesi için iftiradan dönmesinin her türlü tereddütten uzak şekilde açık bir beyanla yapıl­ması ve bu beyanın geri alınmamış olması gerekir.

Soruşturma başlamadan önce pişmanlık

269.maddenin 1.fıkrasına göre, ifti­ra edenin, mağdur hakkında adli veya idari soruşturma başlamadan önce, iftirasın­dan dönmesi halinde, hakkında iftira suçundan dolayı verilecek cezanın beşte dör­dü indirilir. CMK.nun 2.maddesine göre, “soruşturma” deyimi, kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne hakkında adli mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden sonra ve fakat herhangi bir soruşturma işlemi yapılmadan önce gerçekleşmiş olması gerekir. İftiranın idari soruşturmayı gerektirmesi halinde de etkin pişmanlığın idari mercilerce soruşturmaya başlanma­dan önce gerçekleşmiş olması gerekir.

Kovuşturma başlamadan önce etkin pişmanlık

Maddenin 2.fıkrasına göre mağdur hakkında kovuşturma başlamadan önce, iftiradan dönme halinde, iftira suçundan dolayı verilecek cezanın dörtte üçü indirilir. CMK.nun 2.maddesine göre “kovuşturma”, iddianamenin kabulüyle başlayıp, hükmün kesinleşmesine kadar geçen evreyi ifade eder.

Hükümden önce veya mahkumiyetten sonra veya hükmolunan cezanın in­fazına başlanmasından sonra gerçekleştirilen etkin pişmanlık

Maddenin 3.fıkrasına göre etkin pişmanlığın, mağdur hakkındaki hükümden önce gerçekleş­mesi halinde, verilecek cezanın üçte ikisi; mağdurun mahkumiyetinden önce ger­çekleşmesi halinde, verilecek cezanın yarısı; hükmolunan cezanın infazına başlan­ması halinde ise verilecek cezanın üçte biri indirilebilir. Bu durumlarda, maddenin 1. ve 2.fıkralarından farklı olarak, cezanın indirilmesi hakimin takdirine bırakılmış­tır. Burada bahsi geçen “hüküm” deyiminin, duruşmanın sona erdiği açıklandıktan sonra verilen beraat, ceza verilmesine yer olmadığı, mahkumiyet, güvenlik tedbiri­ne hükmedilmesi, davanın reddi ve düşmesi kararı (CMK 223/1.md.) olarak anla­şılması gerekir.

İdari yaptırıma karar verilmeden önce veya idari yaptırım uygulandıktan sonra etkin pişmanlık

Maddenin 4.fıkrasına göre, iftiranın konusunu oluşturan münhasıran idari yaptırım uygulanmasını gerektiren fiil dolayısıyla; idari yaptırıma karar verilmeden önce etkin pişmanlıkta bulunulması halinde, verilecek cezanın yarısı; idari yaptırımın uygulandıktan sonra etkin pişmanlıkta bulunulması halinde verilecek cezanın üçte biri indirilebilir. Yasa koyucu bu durumlarda da etkin piş­manlık nedeniyle cezanın indirilip indirilmemesi konusunda hakime takdir yetkisi tanımıştır.

Basın ve yayın yoluyla yapılan iftiradan dolayı etkin pişmanlık

Maddenin 5.fıkrası hükmüne göre, basın ve yayın yoluyla işlenen iftira suçundan dolayı etkin pişmanlık hükümlerinden yararlanılabilmesi için, bunun aynı yöntemle yayınlan­ması gerekir. YTCK’nun 6/1-g bendindeki tanıma göre “basın ve yayın yolu ile” deyiminden; her türlü yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kitle iletişim aracıyla yapı­lan yayınlar anlaşılır. İftiradan dönmenin aynı yöntemle yayınlanması koşulu yeri­ne getirildiği takdirde etkin pişmanlığın gerçekleştirildiği evreye göre fail hakkında 269.maddenin 1. ila 4.fıkralarında öngörülen hükümler uygulanacaktır.