TCK m 195 Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu ve Cezası
MADDE 195.- (1) Bulaşıcı hastalıklardan birine yakalanmış veya bu hastalıklardan ölmüş kimsenin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına dair yetkili makamlarca alman tedbirlere uymayan kişi, iki aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
TCK m 195 Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu Açıklama
195.madde, ETCK’nun 263.maddesinin karşılığı olup aralarında unsur bakımından önemli bir farklılık bulunmamaktadır.
TCK m 195 Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu Suçla Korunan Hukuksal Değer
Maddede tanımlanan suçla korunmak istenilen hukuksal yarar, kamunun sağlığının korunmasıdır.
TCK m 195 Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu Suçun Faili
Bu suçun faili herhangi bir kimse olabilir.
TCK m 195 Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu Suçun Maddi Unsuru
Bu suçun maddi unsurunu oluşturan hareket, bulaşıcı hastalıklardan birine yakalanmış veya bu hastalıklardan ölmüş kimsenin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına dair yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymamaktır.
“Bulaşıcı hastalık”, başka bir canlıya geçme ve yayılma istidadı gösteren, bu özelliği itibariyle kamu sağlığı açısından ciddi bir tehlike oluşturan hastalıktır. Örneğin, kolera, verem, kuş gribi virüsü bu tür bulaşıcı birer hastalıktır.
Suçun cezalandırılabilme koşulu, bulaşıcı hastalıklardan birine yakalanmış veya bu hastalıklardan ölmüş bir kimsenin bulunması ve bu kişinin bulunduğu yerin yetkili makamlarca karantina altına alınmış olmasıdır. “Karantina”, sözlük anlamı itibariyle, bulaşıcı hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla, bulaşıcı hastalık olduğu bilinen yerden gelen kimseleri tecrit etme esasına dayanan sağlık koruma tedbiridir. Karantina altına alma işlemini yapan makamın yetkili bir makam olması gerekir. Yetkili olmayan bir makamın aldığı karantina tedbirine uyulmaması bu suçu oluşturmaz.
1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu’nun 69.maddesi uyarınca bulaşıcı hastalıklar hakkında alınacak tedbirler bakımından karar vermeye sıhhat memurları yetkili kılınmışlardır. Aynı Kanunun 66 ve 67.maddelerine konu olan bulaşıcı hastalıklar hakkında inceleme yapmaya yetkili memurlara karşı gelenler hakkında aynı Kanunun 284.maddesi uyarınca ETCK’nun 263.maddesinin uygulanacağı öngörülmüştür. 5252 sayılı TCK.nun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunun 3.maddesi uyarınca bu yollama, karşılığını oluşturan YTCK’nun 195.maddesine yapılmış sayılır. 1593 sayılı UHK’nun 72. ve 73.maddelerinde kolera ve diğer bulaşıcı ve insan sağlığı için tehlikeli hastalıkların kordon (denetim) altına alınması düzenlenmiştir. Hastanın belirli bir yere kapatılması, zabıta denetimi altında bulundurulması gibi sağlık koruma tedbirleri öngörülebilir. Bu tedbirlere karşı gelme fiili 1593 sayılı Kanunun 282.maddesine uyan suçu oluşturmaktadır.
Kanaatimizce, bu özel yasa hükmü ile YTCK’nun 195.maddesinde tanımlanan suçların örtüşmesi durumunda, konuların özdeşliği ve özel bir unsura yer vermiş olması itibariyle 1593 sayılı Yasanın 282.maddesinin uygulanması gerekir.
Failin yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymamakla yetinmeyerek görevi yaptırmamak için direnmesi halinde YTCK’nun 265.maddesindeki suçtan dolayı ayrıca cezalandırılması gerekir.
TCK m 195 Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu Suçun Manevi Unsuru
Suçun manevi unsuru bakımından kast yeterli olup, failin saiki önem taşımaz. Suçun taksirle işlenmesi mümkün değildir.
TCK m 195 Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu Suça Etki Eden Nedenler
Bu suçla ilgili olarak cezayı artıran veya cezanın indirilmesini gerektiren herhangi bir hükme yer verilmemiştir.
TCK m 195 Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu Suçun Özel Görünüş Biçimleri
Suça teşebbüs ve iştirakin her hali mümkündür. Suçların içtimai bakımından da genel hükümler uygulanır.
TCK m 195 Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu Kovuşturma
Bu suçun soruşturulması ve kovuşturulması re’sen yapılır.
TCK m 195 Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu Görevli Mahkeme
5235 sayılı Kanunun 10.maddesi uyarınca görevli mahkeme, sulh ceza mahkemesidir. Çocukların işledikleri suçlarda görevli mahkeme, 5395 sayılı ÇKK’nun 26.maddesi uyarınca çocuk ceza mahkemesidir.
TCK m 195 Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu Suçun Yaptırımı
Faile verilecek ceza, iki aydan bir yıla kadar hapis cezasıdır.
TCK m 195 Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma Suçu Dava Zamanaşımı
66/1-e maddesi uyarınca dava zamanaşımı süresi sekiz yıldır. Yaş küçüklüğü halinde 66/2.fıkradaki oranlarda indirilmiş süreler gözetilecektir.