TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu ve Cezası

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi

MADDE 135.- (1) Hukuka aykırı olarak kişisel verileri kaydeden kimseye altı aydan üç yıla kadar hapis cezası verilir.

(2) Kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine; hukuka ay­kırı olarak ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sen­dikal bağlantılarına ilişkin bilgileri kişisel veri olarak kaydeden kimse, yukarı­daki fıkra hükmüne göre cezalandırılır.

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu Açıklama

765 sayılı ETCK’da karşılığı bulunmayan yeni bir düzenleme olarak getirilen 135.maddede kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi bağımsız bir suç olarak tanımlanmıştır.

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu Suçla Korunan Hukuksal Değer

135.maddede tanımlanan suçlarla korunmak istenilen hukuksal yarar, anayasal güvence altına alınan temel haklardan olan “özel hayatın gizliliği ve korunması hakkına” yönelik hukuka aykırı müdahalelerin önlenmesidir.

Günümüzde özel hayatın gizliliği ve korunması hakkına müdahale yolları me­kanik ve elektronik vasıtalar tekniğindeki gelişmeler neticesinde artmaktadır. Kişi­sel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi de bu hakka müdahale yollarından biridir. Bu suç tanımı ile Anayasanın 20. ve devamı maddeleri ile İHAS’nin 8.maddesinde tanınan özel ve aile hayatı hakkının tecavüzlere karşı güvencesi sağ­lanmış ayrıca Avrupa Konseyi bünyesinde hazırlanan Türkiye’nin de 28 Ocak 1981 tarihinde imzalamakla taraf olduğu “Kişisel Nitelikteki Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Karşısında Şahısların Korunmasına Dair Sözleşme”nin ilgili hüküm­lerine geçerlilik tanınmıştır.

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu Suçun Konusu

135.maddede tanımlanan suçların konusu, kişisel verilerdir.maddenin 1.fıkrasındaki suç bakımından, gerçek kişiyle ilgili olup hukuka aykırı olarak kay­dedilen her türlü bilgi kişisel veri olarak kabul edilmelidir.

Maddenin 2.fıkrasında tanımlanan suçun konusu olan kişisel veriler ise, kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine, hukuka aykırı olarak ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin olarak kaydedilen bilgilerdir.

Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak bilgisayar ortamında depo edilmesi veya kağıt üzerinde kayda alınması, insanların fişlenmesi sonucunu doğurması ve ayrıca bu kişisel verilerin hukuka aykırı olarak başkasına aktarılması tehlikesini de içer­mesi nedeniyle özel hayatın gizliliğine müdahale oluşturduğundan suç olarak ta­nımlanması isabetli olmuştur.

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu Suçun Faili ve Mağduru

Bu suçun faili herhangi bir gerçek kişi olabilir. Kanunun 137.maddesinde, suçun failinin kamu görevlisi olup da bu suçu görevinin verdiği yetkiyi kötüye kullanmak suretiyle işlemesi ya da suçun failinin bu suçu belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlemesi cezayı ağırlaştıran nitelikli hal sayılmıştır.

Bu suçun mağduru ise herhangi bir kimse olabilir.

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu Suçun Maddi Unsuru

135. fıkradaki suçun maddi unsuru: 135.maddenin 1.fıkrasındaki suçun maddi unsuru, hukuka aykırı olarak başkasına ait kişisel verileri kaydetmektir.

“Kişisel veri”, “kişi ile ilgili, kişiye ilişkin, kişinin kendi malı olan, şalisi, zati bilgi anlamına gelmektedir. Bu tanıma göre, gerçek kişi ile ilgili her türlü bilgi kişisel veri olarak kabul edilir. Kişisel verilerin kayıt biçimi önemli olmayıp, meka­nik, manyetik, elektronik veya başka herhangi bir yöntemle veya kağıt üzerinde kayda alınması arasında bir ayırım gözetilmemiştir.

Kişisel veriler hukuka aykırı olarak değil de hukuka uygun biçimde örneğin ki­şinin rızası ile veya ilgili kanun hükümlerine dayalı olarak çeşitli kamu hizmetleri­nin gereği olarak, örneğin Milli İstihbarat Teşkilatının görevi kapsamında kayde­dilmiş ise bu durumda söz konusu suç oluşmaz. Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi suçun oluşması için yeterlidir. Zira bu fiil hakkında bilgi top­lanan kişiler açısından, bu bilgilerin amaçları dışında kullanılması veya herhangi bir şekilde üçüncü şahısların eline geçerek bunlardan hukuka aykırı olarak yararlanıl­ması ve kişinin bu suretle büyük zararlara uğratılması tehlikesini taşımaktadır. Suçun oluşması için kişinin bu nedenle zarara uğramış olması aranmamıştır. Kişisel veriler, gerçek kişiler veya kamu yada özel hukuk tüzel kişiliği sıfatını taşıyan ku­rum ve kuruluşlar tarafından hukuka aykırı olarak toplanıp kaydedilmiş olabilir. Örneğin; hastanelerde hastalara, bankalarda ve kredili alışveriş yapılan mağazalar­da müşterilere, sigorta şirketlerinde sigortalılara ilişkin kişisel kayıtların hukuka aykırı olarak bilgisayar ortamlarına geçirilerek veya kağıt üzerinde veya başkaca herhangi bir yöntemle kaydedilmesi 135.maddede tanımlanan suçu oluşturur.

Kişisel verilerin özel hayatın gizliliğinin ihlali suretiyle ele geçirilip kaydedilme­si 134.maddede tanımlanan suçu oluşturacağından, 135.maddedeki suçun oluşa­bilmesi için bu bilgilerin özel hayatın gizliliğinin ihlali dışında başka suretle ele geçirilmesi gerekir.

2. fıkradaki suçun maddi unsuru: 135.maddenin 2.fıkrasmda tanımlanan suçun maddi unsuru, kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerinde; hukuka aykırı olarak ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendikal bağlantılarına ilişkin bilgilerin kişisel veri olarak kaydedilmesi ile oluşmaktadır.

Kişilerin siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine ilişkin bilgilerin ki­şisel veri olarak kaydedilmesi, vatandaşlar arasında bu sayılan etmenlere dayanan grup mensubiyeti nedeniyle ayrımlar yapılması, yürürlükteki kanun ve nizamların, uluslararası düzenlemelerin izin vermediği bir durum olduğundan, bu tür bilgilerin kişisel veri olarak kaydedilmesi başlı başına hukuka aykırılık içeriği taşımaktadır. Yasa koyucu, bu düzenleme ile aslında millet bireyleri arasında bölücülük yapılma­sını önlemek ve özel hayatın gizliliği ve korunması hakkında müdahale içeriği taşı­yan bu fiilleri yaptırım altına almak suretiyle bu hakka güvence sağlamak amacını gütmektedir.

“Siyasi görüşlerine” ilişkin bilgilerden maksat, kişilerin devlet işlerini düzen­leme ve yürütme ile ilgili özel görüş ve anlayışlarına göre kişisel verilerin kayde­dilmesidir. “Felsefi görüşlerine” ilişkin bilgilerden ise kişilerin yaşam biçimi esas alınarak tespit edilen kişisel verilerin kaydedilmesi anlaşılır. “Dini görüşlerine” ilişkin bilgilerden maksat, Tanrı’ya, doğa görüşlerine, çeşitli kutsal varlıklara inan­ma ve tapınma şekline göre insanlar arasında ayırım yapılarak kaydedilen kişisel verilerdir. Kişilerin “ırki kökenlerine” ilişkin bilgiler ise, kalıtımsal olarak sahip oldukları ortak fiziksel ve fizyolojik nitelikler esas alınarak tespit edilen kaydedilen kişisel verilerdir.

Kişilerin ahlaki eğilimlerine, cinsel yaşamlarına, sağlık durumlarına veya sendi­kal faaliyetlerine ilişkin bilgilerin kişisel veri olarak kaydedilmesinin 135/2.fıkradaki suçu oluşturabilmesi için bu eylemin hukuka aykırı olarak işlenmesi gerekir. Bu tür bilgilerin kayda alınmasına kanunlarda özellikle suçlulukla mücadele bağlamında, adli kovuşturmalarda suç ve suçluların ortaya çıkarılmasını sağlamak amacıyla belli ölçüde izin verilebilir. Bu durumlarda söz konusu suç oluşmaz.

Suçun oluşması bakımından, 2.fıkrada sayılan hususların tümüne ilişkin bilgile­rin değil bunlardan sadece bir veya birkaçının kişisel veri olarak kaydedilmesi yeterlidir. Söz konusu suç tanımında kişisel verilerin bilgisayar ortamında veya kağıt üzerinde veya başka herhangi bir yöntemle kayda alınması arasında bir ayrım gözetilmemiştir.

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu Suçun Manevi Unsuru

Maddede tanımlanan suçların manevi unsuru kast olup, failin suçu hangi saikle işlediğinin önemi yoktur. Bu suçların taksirle işlenmesi mümkün değildir.

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu Suçun Hukuka Aykırılık Unsuru

Maddede, bu suçlara özgü bir hukuka uygunluk nedenine yer verilmemiştir. maddenin 2.fıkrasının birinci cümlesinde yer alan, kişilerin “siyasi, felsefi veya dini görüşlerine, ırki kökenlerine” ilişkin bilgilerin kişisel veri olarak kaydedilmesi fiili bakımından herhangi bir hukuka uygunluk nedeni söz konusu değildir. Bunla­rın dışındaki bilgilerin kanun hükmüne uygun olarak kaydedilmesi veya ilgilinin rızasının bulunması durumlarında eylem hukuka uygun sayılır ve söz konusu suç oluşmaz.

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu Teşebbüs

Kişisel verilerin kaydedilmesi salt hareket suçu niteliğinde oldu­ğundan, ancak icra hareketlerinin bölünebilmesi durumunda bu suça teşebbüs söz konusu olabilir.

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu İştirak

Bu suça iştirakin her hali (37-39 md.) mümkündür.

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu İçtima

Madde de söz konusu olan kişisel verilerin kişilerin özel hayatının giz­liliği ihlal edilmek suretiyle ele geçirilmesi halinde failin eylemi 134.maddeye uyan suçu oluşturur. Bu bilgilerin yayılması, bir başkasına verilmesi söz konusu ise ka­naatimizce failin eylemi 135 ve 136.maddelere uyan iki ayrı suçu oluşturur ve ger­çek içtima kuralları uygulanmalıdır. Kaydedilen bu bilgilerin ifşa edilmesi duru­munda eylem hakaret suçunu da oluşturuyorsa yine gerçek içtima kuralları uygu­lanacaktır. Failin, 135/2.fıkrada sayılan hususlara ilişkin bilgileri kişisel verileri kay­detmesinin yanı sıra ayrımcılık nedeni ile 122.maddede sayılan biçimde kişileri bazı temel hak ve özgürlüklerinden yoksun kılma fiilleri de işlemesi durumunda, 135/2, ve 122.maddede tanımlanan iki ayrı suç oluşur.

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu Suça Etki Eden Nedeler

137.maddede tanımlanan “nitelikli haller”, 135.maddedeki suçlar bakımından da ortak ağırlatın neden oluşturmaktadır. Buna göre 135.maddedeki suçların;

1. Kamu görevlisi tarafından ve görevinin verdiği yetki kötüye kullanmak sure­tiyle işlenmesi veya,
2. Belli bir meslek ve sanatın sağladığı kolaylıktan yararlanmak suretiyle işlen­mesi,

Hallerinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır.

Bu suçlar bakımından daha az ceza verilmesini öngören herhangi bir nedene 135.maddede yer verilmemiştir.

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu Kovuşturma

Bu suçların soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olmayıp (139.md.) C. Savcılığına re’sen yapılır.

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu Görevli Mahkeme

5235 sayılı Kanunun 11.maddesi uyarınca bu suçlardan açılan davalara bakma görevi asliye ceza mahkemesine aittir.

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu Suçun Yaptırımı

Maddenin her iki fıkrasında tanımlanan suçların yaptırımı altı aydan üç yıla kadar hapis cezasıdır.

TCK m 135 Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu Dava Zamanaşımı

YTCK.nun 66/1-e maddesi uyarınca bu suçların dava za­man aşım süresi sekiz yıldır. Nitelikli hallerin uygulanması halinde cezanın üst sınırı beş yılın altında kaldığından dava zamanaşımı süresi değişmemektedir.