TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçunun Cezası Nedir?

TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi

MADDE 124.- (1) Kişiler arasındaki haberleşmenin hukuka aykırı olarak en­gellenmesi halinde, altı aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmolunur.

• Kamu kurumlan arasındaki haberleşmeyi hukuka aykırı olarak engelleyen kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
• Her türlü basın ve yayın organının yayınının hukuka aykırı bir şekilde en­gellenmesi halinde, ikinci fıkra hükmüne göre cezaya hükmolunur.

TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçu Açıklama

Haberleşmenin engellenmesi suçunu düzenleyen YTCK.nun 124.maddesi kıs­men farklı bir biçimde 765 sayılı ETCK.nun 196., 390. ve 391.maddelerinde yer alan suç tiplerinin karşılığını oluşturmaktadır. Yeni düzenlemede, eski madde metinle­rinden farklı olarak maddi unsuru oluşturan hareketlerin birer birer sayılması yeri­ne genel olarak “haberleşme” deyimine yer verilmiş, engelleme fiilinin hukuka aykırı olması aranmış, ne tür eylemlerin suçun maddi unsurunu oluşturacağının belirlenmesi hakimin takdirine bırakılmıştır.

TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçu Suçla Korunan Hukuksal Değer

124.madde metninde haberleşmenin engellenmesi, suç olarak tanımlanmıştır. Bu suç tanımı ile, bir anayasal hak olan haberleşme hürriyeti güvence altına alınmıştır. Nitekim, “Haberleşme hürriyeti” başlığını taşıyan Anayasamızın 22.maddesi; “Herkes, haberleşme hürriyetine sahiptir. Haberleşmenin gizliliği esastır.

Milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlakın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerin­den biri veya birkaçına bağlı olarak usulüne göre verilmiş hakim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça, haberleşme engellenemez ve gizliliğine dokunulamaz. Yetkili merciin kararı yirmidört saat içinde görevli haki­min onayına sunulur. Hakim, kararını kırksekiz saat içinde açıklar; aksi halde karar kendiliğinden kalkar.

İstisnaların uygulanacağı kamu kurum ve kuruluşları kanunda belirtilir” hük­müyle haberleşme hürriyetini güvence altına almayı amaçlamıştır.

124.maddede düzenlenen suçlarla korunmak istenilen hukuksal yarar, “haber­leşme hürriyeti ile basın ve yayın hürriyeti”nin korunmasıdır.

TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçun Faili

Suçun faili herhangi bir kimse olabilir. Failin kamu görevlisi, kargo görevlisi veya posta memuru olması mümkündür. Failin sıfatının cezanın belirlenmesine etkisi bulunmamaktadır.

TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçun Mağduru

Maddenin 1. ve 2.fıkralarındaki suçların mağduru herhangi bir kimse olabilir. 3.fıkradaki suçun mağduru ise ancak bir basın ve yayın organı olabilir.

TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçunun Maddi Unsuru

124.maddede üç ayrı suç tanımına yer verilmiştir. Birinci fıkrada “kişiler arasın­daki haberleşmenin engellenmesi”, ikinci fıkrada “kamu kurumlan arasındaki haberleşmenin engellenmesi”, üçüncü fıkrada ise “her türlü basın ve yayın organının yayınının engellenmesi” suçları tanımlanmıştır. Her üç suç tanımında ortak olan husus, haberleşmenin engellenmesinin hukuka aykırı olmasıdır.

Kişiler Arasındaki Haberleşmenin Engellenmesi Suçunun Maddi Unsuru (124/1.Fıkra)

bu suçun maddi unsuru, kişiler arasındaki haberleşmenin “hukuka aykırı olarak engellenmesi”dir. Bu suçun konusu, belirli kişiler arasındaki haber­leşmedir. Haberleşmenin yapıldığı araç önemli değildir. Bu haberleşme, örneğin mektupla veya telefonla yapılabilir. Haberleşmenin engellenmesi, çeşitli suretlerde gerçekleşebilir. Örneğin posta kutusundaki mektupların yırtılması, bir kişiye gön­derilen mektupların ilgilisine verilmeyip çöp kutusuna atılması, telefon hatlarının kesilmesi, oluşturulan manyetik alanla telefon görüşmelerinin yapılamaz hale geti­rilmesi gibi fiiller, söz konusu suçu oluşturur. Kişiler arasında haberleşme niteliği bulunmayan reklam broşürleri gibi gönderiler bu suçun kapsamına girmez. Ancak e-posta (e-mail) gönderileri kişisel nitelikli ve haberleşme amaçlı gönderi olması nedeniyle bunların engellenmesi halinde de 124/1.fıkraya uyan suç oluşur.

“Haberleşmenin engellenmesi”, “karşılıklı olarak haber alıp vermenin, iletişim kurmanın muhabere etmenin önüne geçilmesi, haberleşmenin önlenmesi”anla­mına gelmektedir. Haberleşmenin engellenmesi değil de gizliliğinin ihlali söz konu­su olduğunda, örneğin kişiler arasındaki haberleşme içeriklerinin hukuka aykırı olarak ifşa edilmesi (açıklanması), bu suçu değil, 132/2.maddeye uyan suçu oluşturur.

“Hukuka aykırılık”, “hukuki işlem ve eylemlerin pozitif hukuk normunun koyduğu kurallara (esaslara) aykırı olması” olarak tanımlanabilir. Kişiler arasın­daki haberleşmenin engellenmesinin suç oluşturabilmesi için, engellemenin hukuka aykırı şekilde gerçekleştirilmesi gerekir. Haberleşmenin (iletişimin) engellenmesi hukukça tanınan bir hak ve görev kapsamında, kamu düzeninin gereği olarak geti­rilen bir kısıtlama nedeniyle yetkili bir kişi tarafından engellenmesi halinde, örneğin cezaevinde cezası infaz edilen bir hükümlünün veya askeri bir birlikte erlerin ha­berleşmesinde olduğu gibi haberleşme hürriyetine bir kamu görevinin gereği olarak sınırlama getirilmesi hallerinde, fiil hukuka uygun olduğu için, söz konusu suç oluşmayacaktır. Keza, CMK’nun 123.maddesinin verdiği yetkiye ve öngörülen usu­le dayalı olarak bir suçu ispat aracı olarak haberleşme araçlarının muhafaza altına alınması veya bunlara elkonulması hukuka uygun olması nedeniyle bu suçu oluş­turmaz.

Kamu Kurumlan Arasındaki Haberleşmenin Engellenmesi Suçunun Mad­di Unsuru (124/2.Fıkra)

Bu suçun maddi unsuru, kamu kurumlan arasındaki ha­berleşmenin “hukuka aykırı olarak engellenmesi”dir. Engelleme eylemi, örneğin yırtma, atma, yakma, hatların kesilmesi, manyetik veya elektronik aletlerle iletişi­min engellenmesi gibi herhangi bir davranışla gerçekleştirilebilir. Haberleşmenin engellenmesi ve hukuka aykırılık konularında 124/1.fıkrada yapılan açıklamalar bu suç açısından da gcçerlidir. Yasa koyucu, kamusal faaliyetlerin aksamasının önlen­mesi amacıyla, kamu kurumlan arasındaki haberleşmenin engellenmesi suçuna, birinci fıkradaki özel kişiler arasındaki haberleşmenin engellenmesi suçuna nazaran dalıa ağır yaptırım öngörmüştür.

Her Türlü Basın ve Yayın Organının Yayınının Engellenmesi Suçunun Maddi Unsuru (124/3.Fıkra)

Bu suçun maddi unsuru, her türlü basın ve yayın organının “hukuka aykırı bir şekilde engellenmesi”dir.

“Basın ve yayın organı”, basım ve yayın işiyle iştigal eden her türlü kurum ve kuruluşu ifade eder. Maddenin 3.fıkrası hükmü, genel olarak Anayasamızın 26.maddesindeki “düşüncenin yayılması ve ifade edilmesi özgürlüğünü” ve özel olarak da 28.maddesindeki “basın hakkının” ihlal edilmesine yönelik eylemlerin engellenmesi ve yaptırıma bağlanmasını amaçlamıştır. Hukuka aykırı her türlü engelleme, örneğin bir gazete veya derginin dağıtımının ya ad belli bir radyo veya televizyon yayınının hukuka aykırı bir şekilde engellenmesi, bu suçu oluşturur. Söz konusu suçun oluşabilmesi için, yayının engellenmesinin hukuka aykırı olması gerektiği 124/3.fıkra metninde özellikle vurgulanmıştır. Örneğin, bir basın ve yayın aracıyla suç işlenmesinin önlenmesi amacıyla veya işlenmiş olan bir suç nedeniyle, Anayasa ve kanunlarda belirlenen koşullara ve ayrıca, hukukun genel prensiplerine uygun olarak, koruma veya güvenlik tedbiri uygulanması suretiyle yayının engel­lenmesi halinde (örneğin RTÜK yasasının 4.maddesinde belirlenen yayın ilkelerine aykırılık ya da yayın izninin ihlali gibi eylemlerden dolayı Kurul tarafından 33.madde uyarınca yayının durdurulması halinde bu engelleme yasadan kaynak­lanan, hukuka uygun bir engelleme olduğundan bu suç oluşmayacaktır.

TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçunun Manevi Unsuru

Maddede tanımlanan “haberleşmenin engellenmesi” suçları ancak doğrudan kastla işlenebilir. Bu bakımdan failin, hukuka aykırı olarak kişiler veya kurumlar arasındaki haberleşmeyi ya da basın ve yayın organının yayınını engellediğini bil­mesi ve eylemi isteyerek gerçekleştirilmesi gerekir. Failin amacının, saikinin suçun oluşması bakımından bir etkisi yoktur. Bu suçun taksirle işlenmesi mümkün değil­dir.

TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçuna Etki Eden Nedenler

Bu suçun cezalarının ağırlaştırılmasını veya daha az ceza verilmesini gerektiren özel bir özel neden öngörülmemiştir.

TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçuna Teşebbüs

Bu suçlara teşebbüs mümkündür.

TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçuna İştirak

Bu suçlara iştirak özellik arzetmez. Bu nedenle, bu suçlara fail, azmet­tiren veya yardım eden düzeylerinde iştirak mümkündür.

TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçunda İçtima

Özel bir içtima kuralı getirilmediğinden, bu hususta genel hükümler (42-44.md.) uygulanacaktır.

TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçunun Kovuşturması

Bu suçların soruşturulması ve kovuşturulması genel hükümler uyarınca C.Başsavcılığınca re’sen yapılır.

TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçunda Görevli Mahkeme

5235 sayılı Kanunun 10. ve 11.madde hükümlerine göre, 124/1 .fıkradaki suçtan açılan davaya bakma görevi sulh ceza mahkemesine, 2. ve 3.fıkralarda ise asliye ceza mahkemesine aittir.

TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçunun Yaptırımı

1.fıkrada altı aydan iki yıla kadar hapis veya adli para ceza­sı, 2. ve 3.fıkralarda ise bir yıldan beş yıla kadar hapis cezasıdır.

TCK m 124 Haberleşmenin Engellenmesi Suçunda Dava Zamanaşımı

YTCK.nun 66/1-e bendi uyarınca bu suçların dava zama­naşımı süresi sekiz yıldır.