Takipsizlik kararı nedir (CMK 172)?

Takipsizlik kararı ne demek (CMK 172)

Takipsizlik kararı nedir? Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 172/1 maddesine göre Cumhuriyet savcısınca, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hallerinde verilen karara takipsizlik kararı (kovuşturmaya yer olmadığı) denir. Takipsizlik tabiri mülga CMUK’ta yer alan bir ifadedir. Takipsizlik ifadesiyle kastedilen esasen kovuşturmaya yer olmadığı kararıdır.

CMK 172/1 maddesine göre karar, suçtan zarar gören ile önceden ifadesi alınmış olan ya da sorgulanmış olan şüpheliye bildirilir. Takipsizlik kararına itiraz hakkı, süresi ve mercii gösterilir.

Bu kararla soruşturma sonlanmış olur.

CMK 172/2 maddesine göre karar verildikten sonra, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak yeni delil elde edilmedikçe ve bu konuda sulh ceza hâkimliğince bir karar verilmedikçe aynı fiilden dolayı kamu davası açılamaz.

Hangi durumlarda takipsizlik kararı verilir

Hangi durumlarda takipsizlik verileceği CMK 171-172 maddelerinde belirlenmiştir.

Savcı hangi durumlarda takipsizlik kararı verir

Savcının takipsizlik kararı verilebileceği durumlar özetle şöyle sıralanabilir:

• Kamu davasını açmada takdir yetkisi nedeniyle takipsizlik (CMK 171) ,
• Kamu davasının açılması için:
  • Yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi,
  • Kovuşturma olanağının bulunmaması nedeniyle takipsizlik (CMK 172).

Takipsizlik kararına itiraz (CMK 173)

Takipsizlik kararına itiraz edilebilir mi? İtiraz CMK 173/1 maddesinde düzenlenmiştir. Suçtan zarar gören, takipsizlik kararına bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir.

Sulh ceza hakimliği, kararını vermek için soruşturmanın genişletilmesine gerek görürse bunu açıkça belirterek Cumhuriyet başsavcılığından talepte bulunabilir. Kamu davasının açılması için yeterli nedenler bulunmazsa, istemi gerekçeli olarak reddeder. İtiraz edeni giderlere mahkûm eder ve dosyayı Cumhuriyet savcısına gönderir. Cumhuriyet savcısı, kararı itiraz edene ve şüpheliye bildirir (CMK 173/3).

Eğer sulh ceza hâkimliği istemi yerinde bulursa, Cumhuriyet savcısı iddianame düzenleyerek mahkemeye gönderir.

İtirazın reddedilmesi halinde aynı fiilden dolayı kamu davası açılabilmesi için CMK 172/2 madde uygulanır.

Takipsizlik kararına itiraz süresi

Takipsizlik kararına itiraz süresi ne kadar? İtiraz süresi CMK 173/1 maddesinde düzenlenmiştir. Suçtan zarar gören, takipsizlik kararının kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren onbeş (15) gün içinde, bu kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine itiraz edebilir.

Takipsizlik kararına itiraz dilekçesi nereye verilir

Takipsizlik kararına itiraz dilekçesi nereye verilir? İtiraz dilekçesi CMK 173/1 maddesine göre kararı veren Cumhuriyet savcısının yargı çevresinde görev yaptığı ağır ceza mahkemesinin bulunduğu yerdeki sulh ceza hâkimliğine verilir.

İtiraz dilekçesinde, kamu davasının açılmasını gerektirebilecek olaylar ve deliller belirtilir.

Takipsizlik kararı üzerine Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru

Takipsizlik üzerine Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapılabilir mi? Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru, ulusal hukuktaki başvuru yollarının tüketilmesinden sonra gidilebilecek bir hak arama yoludur. Karar kesinleştikten sonra AYM’ye bireysel başvuru yapılabilir.

Takipsizlik kararı üzerine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvuru

Takipsizlik üzerine Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine başvuru yapılabilir mi? AYM’ye yapılan bireysel başvurunun olumsuz sonuçlanması halinde AİHM’e başvurulabilir. Karar kesinleştikten sonra AİHM’e başvuru yapılabilir.

CMK 173/3 maddesine göre takipsizlik kararı etkin soruşturma yapılmadan verildiğinin AİHM’in kesinleşmiş kararıyla tespit edilmesi veya bu karar aleyhine AİHM’e yapılan başvuru hakkında dostane çözüm ya da tek taraflı deklarasyon sonucunda düşme kararı verilmesi üzerine, kararın kesinleşmesinden itibaren üç (3) ay içinde talep edilmesi hâlinde yeniden soruşturma açılır.