Şirketler Topluluğunda Karşılıklı İştirak
6102 sayılı Yeni Ticaret Kanununun 197’nci maddesinde şirketler topluluğunda karşılıklı iştirake ilişkin düzenleme aşağıda yer aldığı şekildedir.
“Birbirlerinin paylarının en az dörtte birine sahip bulunan sermaye şirketleri karşılıklı iştirak durumundadır. Bu payların yiizdelerinin hesaplanmasında 196’ncı madde uygulanır. Anılan şirketlerden biri diğerine hâkimse, İkincisi aynı zamanda bağlı şirket sayılır. Karşılıklı iştirak durumundaki şirketlerin her biri diğerine hâkimse ikisi de bağlı ve hâkim şirket kabul olunur.”
6102 sayılı Yeni Ticaret Kanununun 197’nci maddesindeki düzenleme hukukumuzda yenidir. Sermayenin sulandırılması (köpük sermaye), bilânçonun gerçekliğinin tereddüt yaratması gibi sorunları önlemeyi amaçlamaktadır. Sınırlamalardan biri 6102 sayılı Yeni Ticaret Kanununun 197’nci maddesinde de yer almaktadır. Bu düzenleme yetersiz görülebilir. Özellikle karşılıklı katılmanın yüksek oranlarda kurulduğu durumlarda (meselâ, iki sermaye şirketinin birbirlerine yüzde yetmiş-seksen oranında katılmaları varsayımında olduğu gibi) geçerliliği kabul etmenin doğru olmadığı düşünülebilir. Uluslararası öğretide bu görüşü ileri sürenler (çoğunlukta olmasalar bile) mevcuttur. 6102 sayılı Yeni Ticaret Kanununun 197’nci maddesi söz konusu varsayımda karşılıklı katılmayı geçerli saymakla birlikte, her halde hukuka uygunluk garantisi de sağlamamaktadır. Yüksek karşılıklı katılma, bilânço ilkelerine aykırı düşüyorsa, 6102 sayılı Yeni Ticaret Kanununun 197’nci maddesinin varlığı böyle bir aykırılığın müeyyidesinin uygulanmasına engel olmaz. Bunun gibi, karşılıklı hakimiyet ilişkisinin sorumluluğa etkileri de aynen geçerli olur.”