Müşteki ne demek? Müşteki mahkemeye girmezse ne olur?
Müşteki ne demek?
Bu yazımızda sizlere “müşteki ne demek” sorusunun cevabını kısaca vermeye çalışacağız. Müşteki, suçtan zarar gören ve adli makamlara bu suçu ihbar eden kişidir. Müşteki suçtan zarar gören ya da suçun mağduru olan kişi olabilir. Gerçek kişiler dışında tüzel kişilerin de müşteki olmaları mümkündür. Vakıf, dernek, şirket gibi tüzel kişiler de müşteki olabilirler. Ancak tüzel kişilerin, şikayetlerini yetkili organları vasıtasıyla dile getirmeleri gerekir.
Şikayet hakkının devredilmesi söz konusu olamaz. Şikayet hakkı mağdur ya da zarar görenle sıkı bir bağ içindedir. Müşteki ve davacı kavramları birbirinden farklıdır. Davacı daha geniş kapsamlı bir sıfattır/terimdir.
Müşteki ve müdahil farkı nedir? Müşteki (ya da şikayetçi) yargılama başladıktan sonra davaya katıldığı taktirde müdahil sıfatını alır. Suçtan zarar gören kişinin davaya müdahil olma talebi mahkemece kabul edilirse, bu kişi “katılan” sıfatını alır.
Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 73/1 maddesine göre müştekinin şikayet süresi 6 aydır. Altı aylık şikayet süresi hak düşürücü bir süredir. Bu süre fiil ve failin öğrenilmesiyle başlar. Mağdur ya da suçtan zarar gören, konusu suç teşkil eden filli veya failden hangisini daha sonra öğrenmişse 6 aylık şikayet süresi geç öğrenme tarihinden başlayacaktır. TCK 73/3 maddesine göre müşteki sayısının birden fala olması halinde şikayet hakkı olan birkaç kişiden birisi 6 aylık süreyi geçirirse dahi diğerlerinin şikayet hakkı devam eder.
Müşteki, 6 aylık süre zarfında polis ya da jandarmaya giderek ifade vermek suretiyle şikayetçi olabilir. Ayrıca yine aynı süre içinde savcılıklara başvurarak şikayet dilekçesi vermesi ile de şikayetçi olmak mümkündür. Savcılık, müştekinin verdiği şikayet dilekçesinden hareketle suç teşkil eden bir duruma rastlarsa soruşturma başlatır ve suçun işlendiğine ilişkin olarak yeterli şüpheye ulaşırsa iddianame düzenleyerek kamu davası açar.
Mağduru olduğu fiili şikayet eden müşteki o fiilin icrasına katılan tüm şüphelilerden şikayetçi olur. Dolayısıyla müştekinin fiile katılan kişilerin bazılarından şikayetçi olup diğerlerinde olmaması mümkün değildir. Müştekinin şikayet ettiği birden fazla fiil varsa bunlardan her bir için ayrı ayrı şikayetçi olması da mümkündür.
Müşteki mahkemeye katılmazsa ne olur
Müştekinin yargılamaya katılması ve beyanlarını dile getirmesi gerekir. Bu amaçla Ceza Muhakemesi Kanunu’nun CMK’nın 235. maddesine göre şikayet dilekçesinde belirtilen adrese davaya katılması amacıyla tebligat gönderir.
Müşteki duruşmaya katılmak zorunda mı
Müştekinin duruşmaya katılması, olayın aydınlatılması için zorunlu ise müşteki mutlaka duruşmada dinlenmelidir. Davetiye gönderilmesine rağmen mahkemeye katılmayan müşteki, polis tarafından zorla mahkemeye getirilir.
CMK 158/1-2 maddelerine göre müştekinin şikayetinden vazgeçmesi de mümkündür. Şikayetten vazgeçme polis, jandarma, savcılık, mahkeme, kaymakamlık veya valilik vasıtasıyla yapılabilir. Müştekinin şikayetten vazgeçmesi sanık tarafından kabul edildiği taktirde ceza davası düşer.
Bu yazımızda sizlere “müşteki ne demek” sorusunun yanıtını vermeye çalıştık. Ayrıca müşteki ile davacı arasındaki fark nedir? Müşteki mahkemeye gitmezse ne olur? Müşteki duruşmaya katılmak zorunda mı? Zorla getirme kararına rağmen gelmeyen müştekinin durumu ne olur? Müşteki çağrı kağıdı nedir? Gibi soruların yanıtlarını kısaca vermeye çalıştık.