MİRASTAN FERAGAT SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI
YARGITAY 8. Hukuk Dairesi
ESAS: 2014/18198
KARAR: 2014/17271
İ.. Ö.. tarafından mirasçılık belgesi istemi davasının kabulüne dair … Sulh Hukuk Mahkemesi’nden verilen 12.06.2013 gün ve 425/439 sayılı hükmün Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Talep eden vekili, vekiledeninin mirasbırakanı M. Ö.ın 05.02.2013 tarihinde evli ve çocuklu olarak vefat ettiğini, geriye mirasçı olarak mirasbırakanın eşi Sermin ile çocukları İbrahim, Müjgan ve Ahmet’in kaldığını, Sermin’in İzmir 25. Noterliği’nin 17.11.997 Tarih ve 46386 Yevmiye numaralı mirastan feragat sözleşmesi ile mirastan feragat ettiğini, mirastan feragat sözleşmesinin açılıp okunarak kesinleştiğini açıklayarak. TMK’nun 598. maddesi uyarınca mirasçılık belgesi verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, verasetin sübutuna ve murisin mirası 4 pay sayılarak 1’erden toplam 3 payının mirasbırakanın çocukları A. Ö., İ.. Ö.. ve Müjgan Yıldıran’a, 1 payının ise S.. Ö..’a aidiyetine, S.. Ö..’ın İzmir 25. Noterliği’nin 17.11.1997 tarih ve 46386 yevmiye numaralı düzenleme şeklindeki mirastan feragatinin terekenin bölüştürülmesi sırasında göz önüne alınmasına karar verilmiştir. Hüküm, davacı vekili tarafından, feragat sebebiyle mirasçılık sıfatını yitirdiği halde S.. Ö..’a da mirastan pay verilmesinin resmi makamlarda yapılan işlemlerde bir takım sıkıntılara yol açtığı gerekçesi ile süresi içinde temyiz edilmiştir.
Toplanan deliller ve tüm dosya kapsamından; İzmir 4. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 07.05.2013 tarih 2013/507 Esas ve 2013/667 Karar sayılı kararda İzmir 25. Noterliği’nin 17.11.1997 tarih ve 46386 yevmiye numaralı düzenleme şeklindeki mirastan feragat şeklindeki vasiyetnamenin açılıp okunmasına karar verildiği, dosya arasında mevcut karar suretinde kesinleşme şerhi yer almadığı görülmüştür. Açıklanan olgular tarafların ve mahkemenin bilgisi dahilindedir. Uyuşmazlık ilgili vasiyetname ile mirastan ivazlı olarak feragat eden Sermin’in miras bırakan M. Ö.’ın mirasçılarını gösterir veraset belgesinde payının gösterilip gösterilemeyeceği ve temyize konu kararda yazılı olduğu üzere belirtilen kısmın resmi makamlarda işleme esas alınıp alınmayacağında toplanmaktadır.Hemen belirtmek gerekir ki, Yargıtay 2. Hukuk Dairesi’nin konuyla ilgili yerleşmiş içtihatları yerel mahkemenin temyize konu kararında belirtildiği üzeredir. Ne var ki, böyle bir kararın özellikle Tapu Müdürlükleri’nde, terekenin paylaşımıyla ilgili olarak kamu kurum ve kuruluşları ile bloke edilen faizler için banka veya icra iflas ve tasfiye memurluklarında vs. işlemler ve infaz sırasında ilgililerin bir takım güçlükler yaşadığı ve yerine getirilmediği bir vakıadır. Esasen, mahkemelerin bir görevi de anlaşılır, infaza elverişli tereddüte mahal bırakmayacak açık, somut ve hiçbir duraksamaya mahal bırakmayacak biçimde anlaşılıp kararlar vermek olmalıdır.
Öte yandan. TMK’nun 495 ile 501. maddelerinde yasal mirasçılar, izleyen maddelerde de mirasbırakanın ölüme bağlı tasarrufu sonucu oluşan mirasçılık gösterilmiştir (TMK.m.516. 520, 521, 522). Bu yasal düzenlemeler gözönünde bulundurularak TMK’nun 598. maddesine göre düzenlenen mirasçılık belgeleri, aksi ispat edilinceye kadar geçerli olan, adına düzenlenmiş bulunan kişi ve kişilerin mirasçılığı lehine bir karine oluşturur. Bu belge; miras bırakanla mirasçıları arasındaki irs (soy) ilişkisini göstermesi yanında, mirasın (terekenin) mirasçılara intikalini de sağlayıcı bir işleve sahiptir. Tüm bu nedenlerle; mirastan feragat eden (TMK.m.528) mirasçı veya mirasçılar varsa, düzenlenecek mirasçılık belgesinde, mirasçılık sıfatına sahip olan kişi veya kişiler ile miras paylarının gösterilmesi ve mirastan feragat durumuna işaret edilmekle yetinilmemesi; mirastan feragat nedeniyle, mirasçılık sıfatını kaybedenlerin ve bunların payının akıbetinin de (kime kalacağının) gösterilmesi gerekir. TMK’nun 528/2,3. maddesinde düzenlenen “ … feragat eden, mirasçılık sıfatını kaybeder. Bir karşılık sağlanarak mirastan feragat, sözleşmede aksi öngörülmedikçe feragat edenin altsoyu için de sonuç doğurur” hükmü uyarınca mirastan feragatte miras paylarının diğer mirasçılara intikal şekli kararda gösterilmelidir. Mahkemece, talep, nüfus kayıtları ve mirasçılardan Sermin’in mirastan feragatine ilişkin vasiyetname değerlendirilerek, mirastan feragat eden mirasçının paylarının kime kalacağı hususunun açıkça gösterilmek suretiyle mirasçılık belgesinin düzenlenmesi gerekir. Bu bakımdan; verilen mirasçılık belgesinde yasal mirasçılar ile bunların miras paylarının gösterilmesi yerinde ise de; “mirastan feragatin hukuki sonuçlarının” düzenlenen mirasçılık belgesine yansıyacak şekilde gösterilmemiş olması hatalı olmuştur.
Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle usul ve Yasa hükümlerine uygun bulunmayan hükmün 6100 sayılı HMK’nun Geçici 3. maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK’nun 428. maddesi uyrınca BOZULMASINA, HUMK’nun 440/III-1, 2, 3 ve 4. bentleri gereğince ilama karşı karar düzeltme yolu kapalı bulunduğuna ve 24,30 TL peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 26.09.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.