Marka Nedir?

Hukuk sistemimizde, marka kavramı, marka hakkının kazanılması ve marka hakkı sahibine sağlanan korumaya ilişkin olarak “556 Sayılı Marka­ların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname” hükümlerinden yararlanılmaktadır. 556 Sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Karamame’de markanın tanımına yer verilmemiş ancak KHK’nın 5.maddesinde “Markanın İçereceği İşaretler” düzenlenmiştir. Maddeye göre; “ marka, bir teşebbüsün mal veya hizmetlerini bir başka te­şebbüsün mal veya hizmetlerinden ayırt etmeyi sağlaması koşuluyla, kişi ad­ları dahil, özellikle sözcükler, şekiller, harfler, sayılar, malların biçimi veya ambalajları gibi çizimle göriintülenebilen veya benzer biçimde ifade edilebi­len, baskı yoluyla yayınlanabilen ve çoğaltılabilen her türlü işaretleri içerir. Marka, mal veya ambalajı ile birlikte tescil ettirilebilir. Bu durumda mal veya ambalaj için inhisari bir hak sağlamaz. İnhisari bir hak sağlamayan bu tür unsurlar tescil belgesi üzerinde açıkça belirtilir”. Bu hüküm, marka kavramının içeriği bakımından yol gösterici nitelik taşımaktadır.

556 Sayılı KHK’nın “Tanımlar” başlıklı 2/1-a maddesinde ise marka; “ortak markalar ve garanti markaları dahil ticaret markaları veya hizmet markalarını ifade eder” hükmüne yer verilmiştir. Ancak madde tam olarak marka kavramını ifade etmekten uzaktır. Bu nedenle 556 Sayılı KHK’nın 5.md. hükmü gereğince sayılan ve tahdidi olmayan unsurlardan yararlanıla­rak hangi işaretlerin marka olarak kabul edilebileceği belirlenmektedir.

Marka ile ilgili 556 Sayılı KHK’da doğrudan bir tanım verilmemekle birlikte, hazırlanan Markalar Kanunu Tasarısı Taslağının “Tanımlar” başlık­lı 2.1 .ğ. bendinde markanın tanımı yapılmıştır. Maddeye göre marka; “Bir teşebbüsün imalatını ve/veya ticaretini yaptığı malları ve/veya sunduğu hizmetleri başka teşebbüslerin hizmetlerinden ayırt etmeye yarayan işareti ifade eder”‘.

Marka ile ilgili düzenlemelerden ve yapılan tanımlardan yola çıktığı­mızda, ancak belirli unsurların bulunması halinde bir “marka” mn varlığın­dan söz edilebileceği görülmektedir. Öncelikle marka olabilecek bir “işare­tin” varlığı gerekmektedir. İkinci unsur ise ayırt edicilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu itibarla ayırt edici niteliği bulunmayan bir işaretin, marka olarak kabul edilmesi mümkün olmayacaktır. Bir işaret, mal ya da hizmetin adı olarak karşımıza çıkmış yahut mal ya da hizmete yaklaşmışsa, işaretin ayırt edici olduğundan artık söz edilemeyecektir. İşaret kavramını ise geniş yorumlamak gerekmektedir. İşaret kavramı yalnızca bir simge yahut şekil olarak düşünülmemeli, kişi adları, harfler, grafikler, tasarımlar, logolar, üç boyutlu şekiller, sayılar, renkler, sloganlar, renk kombinasyonları, kısa me­lodiler de işaret olarak kabul edilmelidir.