Kambiyo Senetlerinin İflâs Yoluyla Takibinde İflâs Davası
İlgili Yasa
- a) İtiraz veya şikâyet olunmaması:
İCRA VE İFLÂS YASASI MADDE 173- Borçlu beş gün içinde borcu ödemez, itiraz veya şikâyetkte bulunmazsa, alacaklı, bu durumu tevsik eden ödeme emri nüshası ile ticaret mahkemesinden borçlunun iflâsına karar verilmesini istiyebilir.
İflâs takibi kesinleştiğinde 166’ncı maddenin ikinci fıkrasındaki usulle ilân edilir. İflâs talebinin ilânından itibaren onbeş gün içinde diğer alacaklılar dâvaya müdahale veya itiraz ederek iflâsı gerektiren bir hal bulunmadığını ileri sürerek mahkemeden talebin reddini isteyebilirler.
Mahkeme, takip dosyasını getirtir ve basit yargılama usulü ile yapacağı inceleme sonunda borcun ödenmediğini, itiraz ve şikâyette de bulunulmadığını tesbit ederse yedi gün içinde faiz ve icra masrafları ile birlikte borcun ifa veya o miktar meblağın mahkeme veznesine depo edilmesini 158’nci madde uyarınca emreder. Bu emir yerine getirilmezse borçlunun iflâsına karar verilir. Şu kadar ki, borçlu ödeme emrinde yazılı müddetin geçmesinden sonra borcu ödediğine dair resmî bir belge ibraz ederse iflâs yolu ile takip talebi ve iflâs dâvası düşer.
Borçlu, ticaret mahkemesine 65’nci maddeye göre gecikmiş itirazda bulunabilir. Mahkeme mazereti yerinde görürse iflâs davasını 174’ncü madde uyarınca karara bağlar.
Kambiyo Senetlerinin İflâs Yoluyla Takibinde İflâs Davası Açıklama
Kambiyo senetlerine ilişkin icra takibinde alacaklı, borçlu hakkında haciz yoluyla veya iflâs yoluyla icra takibinde bulunabilir. Haciz yoluyla icra takibini bundan önceki konularda inceledik. İflâs yoluyla kambiyo hukukuna ilişkin takipte icra müdürlüğü, alacaklının getirdiği senedin kambiyo senedi olduğunu ve ödenecek durumda bulunduğunu görürse, borçluya senet örneği ile (Örnek 52) ödeme emri gönderecektir. Ödeme emrinde;
- Takip isteğindeki kayıtlar,
- Borcun ve masraflarının beş gün içinde ödenmesi uyarısı,
- Kambiyo senedine ve borca ilişkin tüm itiraz ve şikâyetlerini 5 gün içinde dilekçe ile icra müdürlüğüne borçlunun bildirmesi uyarısı,
- 5 gün içinde borç ödenmediği, itiraz ve şikâyet olunmadığında, alacaklının Ticaret Mahkemesinden borçlunun iflâsını isteyebileceği gösterilir.
Borçlu ödeme emrini alınca 5 gün içinde tüm itiraz veya şikâyetlerini dilekçe ile icra müdürlüğüne bildirecektir. Dilekçesinin bir örneği alacaklıya bildirilir (tebliğ edilir).
Borçlu yukarıda açıklandığı gibi 5 gün içinde itiraz veya şikâyette bulunmazsa, Yasa 173’ncü maddesiyle alacaklıya; borçlunun, iflâsını mahkemeden istemek hakkını vermiştir.
İflâs kararı Ticaret Mahkemesince verilir. Mahkemece borçlunun itiraz ve şikâyette bulunmadığı saptanırsa. 7 gün içinde borcun faizinin ve takip masraflarının tümünün mahkeme veznesine depo edilmesini borçludan ister. Bu istek borçlu tarafından yerine getirilmezse, artık yapılacak iş borçlunun iflâsına karar verilmesidir. Ancak, borçlu ödeme emrinde gösterilen süre geçtikten sonra da borcu ödediğine dair resmî bir belge getirirse, iflâs yoluyla takip isteği ve buna ilişkin iflâs dâvası düşecektir.
Borçlu gecikmiş itirazda da bulunabilir (İİY.65). Mahkeme özürü yerinde görürse, borçluya 7 gün süre tanır. Borcun, faiz ve masraflarının vezneye depo edilmesini ister, süre geçmesine rağmen istek borçlu tarafından yerine getirilmemişse, İÎY. 158’nci maddeye göre iflâsına karar verecektir. Yine 174’ncü maddeye göre, alacaklı borçlunun; itiraz ve şikâyetinin kaldırılarak iflâsına karar verilmesini de isteyebilir. Bu takdirde mahkeme; 158’nci maddeye göre iflâs davasını karara bağlayacaktır.
Kambiyo Senetlerinin İflâs Yoluyla Takibinde İflâs Davası Görevli Mahkeme
- Ticaret Mahkemesi,
- Ticaret Mahkemesi olmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesi.
Kambiyo Senetlerinin İflâs Yoluyla Takibinde İflâs Davası Yetkili Mahkeme
- Takibin yapıldığı icra müdürlüğünün bulunduğu yer mahkemesi,
- Kambiyo senetlerinde yetkili mahkeme gösterilmiş ise, o mahkeme,
- Borçlunun işlem (muamele) merkezinin bulunduğu yer mahkemesi.
Kambiyo Senetlerinin İflâs Yoluyla Takibinde İflâs Davası Dâvacı
Alacaklı veya alacaklılar.
Kambiyo Senetlerinin İflâs Yoluyla Takibinde İflâs Davası Dâvâlı
İflâsa bağlı borçlu.
Kambiyo Senetlerinin İflâs Yoluyla Takibinde İflâs Davası Dâva Açma Koşulları
- Borçlu iflâsa bağlı gerçek veya tüzel kişi olmalı,
- Süresinde (5 gün içinde) borçlu tarafindan itiraz veya şikâyette bulunmamış olmalı,
- Gecikmiş itirazda bulunsa bile bu itiraz reddolunmuş bulunmalı,
- Borçlu, borcunu ödememiş olmalı,
- Borçlu tarafından borcun faiz, takip giderleri ve borcun aslının 7 gün içinde mahkeme veznesine depo edilmemiş olmalı,
- Alacaklı, borçlunun iflâsına karar verilmesi isteğinde bulunmalı.
Kambiyo Senetlerinin İflâs Yoluyla Takibinde İflâs Davası Gözönünde Tutulacak Hususlar
- İcra takip dosyası getirtilecektir.
- Borçlunun iflâsa bağlı gerçek veya tüzel kişi olup olmadığı araştırılacaktır.
- Borçlunun süresinde (5 gün içinde) borcunu ödemediği saptanacaktır.
- Borçlunun, icra takibine süresinde itirazda veya şikâyette bulunmadığı tespit olunacaktır.
- Alacaklı, borçlunun iflâsını istemelidir. Mahkemece doğrudan doğruya iflâsa karar verilemez.
- Mahkemece, borçlunun icra takibine itiraz etmediği veya itiraz etmişse de reddolunduğu tespit olununca; 7 gün içinde borcun, faiz ve takip giderlerinin mahkeme veznesine borçlu tarafından depo edilmesi veya ödenmesi, istenecektir. Bu durum, duruşmada ise borçlunun yüzüne karşı, duruşmaya gelmiyorsa yazılı bildirim olarak borçluya veya vekiline bildirilecektir. Borçlu bu isteği yerine getirmezse dâva haklı görülecektir.
- Borçlu gecikmiş itirazda bulunmuşsa bu itiraz incelenecek, yerinde görülmezse reddolunacaktır. Yani gecikmiş itiraz karara bağlanmadan iflâs kararı verilemiyecektir.
- Alacaklı (davacı) ilk alacaklılar toplantısına kadar yapılacak gider ve harcamaları, mahkeme veznesine depo edecektir. Mahkemece, bu giderlerin
ödenmesi için alacaklıya bir süre tanınabilir. Giderler ödenmeden iflâs kararı verilemez. - Yukarıdan beri açıklanan hususlar gözönünde tutulacak, isterk haklı ise borçlunun iflâsına karar verilecektir. İflâs kararını İcra ve İflâs memuru yerine getirir.
- İflâs dâvaları nisbi vekâlet ücretine bağlı değildir. Maktu vekâlet ücreti alınacaktır.
- İİY’nm 158’nci maddesi bu tür davalarda da aynen gözönünde tutulacaktır.
- Mahkemece, duruşma açılıp taraflar dinlenecek, deliller toplanıp işin esası incelenecek ve dâva sonuçlandırılacaktır.