İstinaf İle Temyizin Farkları Nelerdir?

Gerek istinaf gerekse temyiz birer kanun yolu olmakla birlikte, temyizle istinafın nitelikleri temelde farklıdır. Her iki kanun yolunun farklı olması, yapılacak incelemenin nite­liğini de değiştirmektedir.

Temyiz kanun yolunda hukukî denetim yapılırken, istinaf ka­nun yolunda, kanunda belirtilen sınırlar ve kurallar çerçevesinde hem maddi hem de hukukî denetim yapılır. Ülkemizde istinaf kanun yolunun bulunmamasının bir sonucu olarak, temyiz incelemesini yapan Yüksek Yargıtay’ın amacını aşarak hu­kukî denetim haricinde maddi denetim de yaptığını, bunun da çoğu zaman zorunluluktan kaynaklandığını söyleyebili­riz. Oysaki teknik olarak bakıldığında temyiz incelemesinde maddi olaya uygunluk denetimi yapılması doğru değildir. İstinaf kanun yolunun sisteme dâhil olmasıyla birlikte Yük­sek Yargıtay’m da bu uygulamasının sona ereceği, sadece hukukî denetim yapan bir temyiz mahkemesi niteliğine uy­gun bir mekanizma haline geleceği öngörülmektedir.

İstinaf kanun yolunun temyiz kanun yolundan diğer bir farkı da, yapılan inceleme neticesinde verilecek kararlarla ilgili olarak karşımıza çıkmaktadır. Gerçekten de istinaf ka­nun yolunda, yeniden inceleme yapıldığından, kararın doğr olmadığı sonucuna ulaşılması halinde, ilk derece mahke­mesi kararı kaldırılarak istinaf mahkemesince yeniden bir karar verilmesi mümkün iken, temyiz kanun yolunda, hu­kukî denetim yapıldığından düzeltilerek onama kararı bir kenara bırakılacak olursa, yeni bir karar verilmeyip, alt dere­ce mahkemesi ancak bozulabilir. Bu sebeple, istinaf mahke­mesi kararlarını bozma ya da onama şeklinde ifade etmek doğru değildir.