İsticvap Nedir? Nasıl Yapılır?

İsticvap, şekli ve sonuçları kanun tarafından düzenlenmiş olan ve temelinde ikrara ulaşma amacı olan, tarafların mahkemece dinlenilmesinin özel bir şeklidir. İsticvap mutlaka tarafın aleyhine olan bir vakıaya ilişkin olmalıdır, aksi takdirde 171. maddedeki yaptırımın bir anlamı kalmaz. Hâkimin kendiliğinden araştırması ilkesi uygulanan davalarda dinleme isticvap değil, 144. madde hükmüne göre olacaktır, zira bu davalarda ikrarın bağlayıcılığı yoktur.
Mahkeme, kendiliğinden veya talep üzerine taraflardan her birinin isticvabına karar verebilir. İsticvap, davanın temelini oluşturan vakıalar ve onunla ilişkisi bulunan hususlar hakkında olur. İsticvap olunacak kişi, bizzat tarafın kendisidir. Avukatla temsil halinde avukat isticvap edilemez. Tüzel kişiler adına, temsil yetkisine sahip kimseler isticvap olunur. Ergin olmayan veya kısıtlı bir kimse adına yapılmış bir işleme ilişkin olarak, o kişinin kanuni mümessili isticvap olunur. Ergin olmayan veya kısıtlı kimselere bizzat dava hakkı tanınan hâllerde, yukarıdaki hüküm uygulanmaz.
İsticvap olunacak kimsenin bizzat gelmesi gereklidir. Ancak, isticvap olunacak kişi, mahkemenin bulunduğu il dışında oturuyor ve bulunduğu yerde aynı anda ses ve görüntü nakledilmesi yolu ile isticvap olunması mümkün değil ise istinabe yolu ile isticvap olunur. İsticvap olunacak kimse hastalık, sakatlık veya benzeri sebeplerle mahkemeye bizzat gelemeyecek durumda ise bulunduğu yerde isticvap olunur. İsticvabına karar verilen kimseye bizzat davetiye gönderilir ve belirlenen gün ve saatte isticvap olunmak üzere hazır bulunması gerektiği belirtilir. Davetiyede, ayrıca, isticvap konusu vakıalar gösterilir; ilgili tarafın geçerli bir özrü olmaksızın gelmediği veya gelip de sorulara cevap vermediği takdirde, isticvap konusu vakıaları ikrar etmiş sayılacağı ihtarı da yapılır. Çağrılan taraf özürsüz olarak gelmediği veya gelip de soruları cevapsız bıraktığı takdirde, mahkemece sorulan vakıalar ikrar edilmiş sayılır.