İşçinin, işveren vekili olup olmadığı neye göre tespit edilir?

İşçinin, işveren vekili olup olmadığı neye göre tespit edilir?

İşçinin, iş güvencesi hükümle­rinden yararlanabilmesi işçinin işletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren veki­li ve yardımcıları veya işyerinin bütününü sevk ve idare eden ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan işveren vekili konumunda bulunmaması gerekir.

İş güvencesinden yararlanamayacak işveren vekilleri herşeyden önce, işletmenin bütününü sevk ve idare eden işveren vekilleri ile yardımcıları olduğuna göre, işlet­menin tümünü yöneten genel müdürler ile yardımcıları iş güvencesi hükümlerinden yararlanamayacaktır. Ancak belirtelim ki, işyerinde genel veya genel müdür yardım­cısı unvanının kullanılması tek başına iş güvencesi kapsamı dışında bulunma sonu­cunu doğurmaz. Önemli olan, kendisine temsil yetkisi verilip verilmediği ve işlet­menin bütününü yönetip yönetmediğidir; bu hususta görev tanımı ve konumuna bakmak gerekir.

İş güvencesinden yararlanamayacak işveren vekillerinin ikinci grubunu, işletme­nin değil de işyerinin bütününü yöneten ve işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan işveren vekilleridir. Buna göre, işletmenin bütününü sevk ve idare edenler, başka bir şart aranmaksızın işveren vekili sayılırken; işletmenin değil de işyerinin bütünü sevk ve idare edenlerin 18’nci madde anlamında işveren vekili sayılabilmesi için ilave olarak, işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisini haiz olması şartı aranır.

İşyerinin tümünü sevk ve idare ile işçiyi işe alma ve işten çıkarma yetkisi katlanmış olarak, birlikte aranır. Dolayısıyla bir banka şubesi ile fabrika müdürü, işyerini sevk ve idare etmekle beraber, özgür iradesi ile işçi alma ve işten çıkarma yetkisi yoksa İş Kanunu’nun 18’nci maddesi anlamında işveren vekili sayılmaz. İş güvencesinden yararlanır. Aynı şekilde, işe alma ve işten çıkarma yetkisi bulunan insan kaynakları müdürü ile personel müdürü, işyerinin tümünü yönetmediğinden iş güvencesi hü­kümlerinden yararlanabilecektir.

Yargıtay’a göre , genel müdür yardımcısı olarak İnsan Kaynakları Direktörlüğü görevini yürüten işçi, işveren vekili yardımcısı olduğundan iş güvencesi hükümlerinden yararlanmayacağından işe iade davası da açamaz. (Yargıtay 22.HD. 20.06.2013 gün, 2013/13514 E, 2013/14918 K)

Mahkemede yapılması gereken, İşyeri organizasyon şeması ile imza sirküleri verilerine göre, işçinin, işveren vekilinin yardımcısı olup olmadığını belirlemektir.