İşçinin boşta geçen süre alacağı nedir?
4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye en çok dört aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakların ödenmesini de hüküm altına alınması gerekir.
Bu süre üst sınır olup, aynı maddenin son fıkrası uyarınca sözleşme ile değiştirilemez, aksi hükümler geçersizdir. Yasa koyucu yargılama süresini dikkate alarak bu düzenlemeyi yapmıştır. Yargılama süreci 4 aylık sürenin altında kaldığında, kısaca fesih ile işe iade kararı sonrası başvuru arasında boşta geçen süre 4 aydan az olduğu takdirde, başvuru tarihine kadar ki ücret ve diğer haklar hüküm altına alınacaktır.
Ancak yargılama süreci 4 aydan fazla sürdüğünde, yasanın amir hükmü gereği boşta geçen süre için 4 aya kadar ücret ve diğer hakların ödenmesi gerekecektir.
Boşta geçen süre için ücret ve diğer hakların ödenmesi, feshin geçersizliğine bağlı ikincil bir sonuçtur. Talep olmasa da mahkemece dikkate alınması gerekir. Ayrıca feshin geçersizliği istemi tespit niteliğinde olduğundan, boşta geçen süre için ücret ve diğer hakların miktar belirtilmeksizin, hüküm altına alınması ve ödenmesi gerektiğinin tespiti ile yetinilmesi gerekir. (Yargıtay 9.HD 02.06.2008 gün ve 2007/38659 E, 2008/13502 K).
“Somut olayda mahkemece feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmiş, boşta geçen süre alacağı konusunda “Davacının iş verene başvurusu halinde işe başlatılmadığı takdirde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar 4 aya kadar ücret ve diğer sosyal haklarmın davalı işveren tarafından ödenmesi gerektiğinin tespitine” şeklinde hüküm kurulmuştur. Görüldüğü üzere boşta geçen süre alacağının işe başlatılmama şartına bağlı olarak ödenmesi gerektiği tespit edilmiştir. Ancak boşta geçen süre alacağı işe başlatılmama şartına bağlı olarak belirlenmez. İşçi işe başlatıldığında da işverence boşta geçen süre alacağının ödenmesi gerekecektir. Bu nedenle boşta geçen süre alacağı konusunda mahkemece kurulan hüküm hatalıdır. (Yargıtay 9.HD. 29.05.2014 gün, 2014/4936 E, 2014/17527 K)
“Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta davacı işçinin iş sözleşmesinin feshinin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir. Ancak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca kıdeme göre işe başlatmama tazminatının davacının 5 aylık brüt ücreti belirlenmesi, keza boşta geçen süre için en çok 4 aya kadar ücret ve diğer hakların ödenmesine karar verilmesi gerekirken, işe başlatmama tazminatının 8 aylık ücret tutarında ve boşta geçen süre ücretinin üst sınır aşılarak 8 aya kadar ücret ve diğer hakların ödenmesi gerektiğinin belirtilmesi hatalıdır.(Yargıtay 7. HD. 22.01.2014 gün, 2014/193 E, 2014/818K)