İCRA CEZA DAVALARININ ÖZELLİKLERİ VE UYGULANACAK KURALLAR

İlgili Yasa

Davaların birleştirilmemesi:

İCRA VE İFLÂS YASASI MADDE 346- (Değişik: 03.07.1940 – 3890/1 md.)

Tetkik merciinin selâhiyetine giren ceza dâvaları diğer mahkemelere ait olan davalarla birleştirilemez.

Ancak, kâtileşen cezalar infaz sırasında içtima kaidelerine göre birleştirilir.

Şikâyet süresi:

MADDE 347- (Değişik: 18.02.1965 – 538/138 md.)

Tetkik merciince bakılan suçlardan dolayı şikâyet hakkı, suçun vukuuna ıttıla tarihinden itibaren üç ay ve her halde vukuundan bir sene geçmekle düşer.

Yetki:

MADDE 348- Ceza hususlarında yetkili tetkik mercii icra takibinin yapıldığı yerdeki mercidin

Muhakeme usulü:

MADDE 349- Şikâyet dilekçe ile veya şifahi beyanla yapılır. Dilekçeyi veya dâva beyanını alan tetkik mercii duruşma için hemen bir gün tâyin edip şikâyetçinin imzasını alır ve maznuna celpname gönderir. Şahit gösterilmişse o da celbolunur.

İki taraf tâyin olunan gün ve saatte tetkik merciinin huzuruna gelmeğe veya vekil göndermeğe mecburdurlar.

İcabında merci, tarafların bizzat hazır bulunmasını emredebilir.

Maznun başka yerde ikamet ediyorsa istinabe yoliyle sorguya çekilir.

Maznun, şikâyeti alan veya istinabe edilen tetkik merciinin huzuruna gelmez veya müdafi göndermezse yahut bizzat bulunmasına lüzum görülürse zabıta marifetiyle getirilir. Bu suretle de bulundurulmazsa muhakeme gıyabında görülür.

Şikâyetçi muayyen zamanda gelmez ve vekil de göndermezse şikâyet hakkı düşer.

Gelmeyen şahitlere yapılacak muamele ile borçlunun gıyabında verilen karara karşı eski hale getirme talebi hakkında Ceza Mahkemeleri Usulü Kanununda yazılı hükümler tatbik olunur.

Duruşma:

MADDE 350- Tetkik mercii iki tarafı ve delillerini dinler ve gerek tarafların gerek şahitlerin ifadlerini duruşma tutanağına geçirir.

Cumhuriyet Savcısı hazır bulundurulmaz.

Tahkikat:

MADDE 351- Şikâyetçi, dilekçe veya beyanında gösterilmiş olduğu delillerle bağlıdır.

Maznun müdafası için tahkikatın tevsiini ancak bir kere istiyebilir.

Karar:

MADDE 352- Tetkik mercii iki tarafın ifadelerini ve bütün delillerini ve iddia ve müdafaalarını dinledikten sonra nihayet beşgün içinde kararını verir ve hulâsasını Cumhuriyet Savcısına bildirir.

Tecil edilememe:

MADDE 352/a- Bu kanun uyarınca cezalar tecil edilemez. Hürriyeti bağlayıcı cezalar 647 sayılı cezaların infazı hakkında Kanunun 4 üncü maddesindeyazıh para cezasına ve tedbirlere çevrilemez, failleri hakıknda Türk Ceza Kanunun 119 uncu maddesi hükmü uygulanmaz.

Temyiz:

MADDE 353- Tetkik Merciinin kararı tefhim veya tebliğ tarihinden 7 gün içinde sanık veya şikâyetçi veya C.Savcısı tarafından temyiz olunabilir.

Temyiz, dilekçe veya tetkik merciine zaptettirilecek sözlü beyanla olur. Depo ve lâyiha aranmaz. Dilekçe veya beyan üzerine evrak hemen Yargıtay’a gönderilir.

Davanın ve cezanın düşmesi:

MADDE 354- Kanunun bu babında yazılı suçlardan takibi şikâyete bağlı olanların müştekisi feragat eder veya borcun itfa edildiği sabit olursa dâva ve bütün neticeleriyle beraber ceza düşer.

Ancak kendi temyizi neticesinde haksız çıkan borçlunun birinci fıkrada yazılı hallerde yalnız cezasının yarısı düşer.

Açıklama

İcra ve îflâs Yasasına giren işlemler dolayısıyla gerek borçlunun, gerekse alacaklının veya üçüncü kişilerin işledikleri suçlar, Yasada açıklanmış birbir sıralanmıştır. Bunları yukarda anlatmaya çalıştık. Ne varki, icra ceza davalarının usul ve uygulaması hakkında da bilgi vermemizde fayda umduğumuzdan bu açıklamayı yapıyoruz. îcra ceza davalarının bir kısmı münhasıran icra tetkik

merciince (icra ceza), diğer bir kısmı ise genel mahkeme olan asliye ceza mahkemesinde görülmektedir.

îcra tetkik merciinin yetkisine giren ceza dâvaları diğer mahkemelere ait (örneğin: asliye ceza mahkemesi gibi) olan davalarla birleştirilmez. Bu husus îcra ve İflâs yasasının 346 inci maddesinde hüküm altına alınmış bulunulmaktadır. Ancak, kesinleşen cezalar yerine getirme (infaz) sırasında toplama (içtima) kurallarına göre birleştirilir.

îcra ceza davalarında yetkili mahkeme ve mercii icra takibinin yapıldığı icra dairesinin bağlı olduğu icra tetkik mercii ve asliye ceza mahkemesi’dir. Bu hususta ÎÎY 348’de yetki kuralını bu biçimde öngörmüştür.

îcra ceza davalarında şikâyet, dilekçe ile olacaktır. Sözlü beyanla da şikâyet yapmak mümkündür. Ancak, bu halde tutanak tutulması zorunludur.

Şikâyet dilekçesi veya sözlü şikâyet bildirimi icra tetkik merciine ulaştığında, bu mercii ivedilikle tensiple duruşma günü verecek ve şikâyetçiye tebliğ edip imzasını alacaktır. Sanığa da davetiye çıkarılacak ve duruşma günü kendisine şikâyet dilekçesi veya bildirimi tebliğ olunacaktır. Şikâyetçi tanık göstermişse, tanıkların duruşmaya gelmeleri için duruşma gün ve saatini bildiren davetiye tebliğ edilecektir.

Şikâyetçi ve sanık, mercice belirlenen gün ve saatte duruşmada hazır bulunmak zorundadır. Kendileri gelemiyorsa vekil göndereceklerdir.

İşin niteliğine ve olayın ağırlığına göre îcra Tetkik Mercii (icra ceza) tarafların yani alacaklı ve borçlu ile diğer ilgililerin duruşmada hazır bulunmalarına karar verebilir, bu taktirde de taraflar duruşmada hazır bulunacaklardır.

Sanık başka yerde bulunuyorsa, yani oturuyorsa, talimat yazılarak oturduğu yerin icra tetkik mercii (icra cezası)nda savunmasının alınması yo’una gidilecektir.

Sanık, duruşmaya çağrılmasına ve duruşmada bizzat hazır bulunmasına karar verildiği halde, duruşmaya gelmez veya müdafii göndermezse, zabıta aracılığı ile duruşmaya ihzaren getirtilip sorgusu yapılır. Yine de duruşmaya gelmemekte ısrar eder veya getirilemezse o takdirde duruşma gıyabında (yokluğunda) yapılır.

Şikâyetçi, belirlenen duruşma gününde duruşmaya gelmez ve bir vekil de göndermezse, şikâyetinden vaz geçmiş sayılır yani şikâyet hakkı düşer.

Duruşmaya davetiye ile çağrılan tanıkların gelmemesi halinde, zabıta aracılığı ile ihzaren getirilmeleri yoluna gidilir.

Borçlunun gıyabında verilen karara karşı eski hale getirme isteminde bulunma koşulları CMUY’sındaki kurallara bağlıdır. Gelmiyen tanıklar hakkında da yapılacak işlemin eski hale getirilmesi talep edilebilir.

Tetkik Mercii, duruşmalarında C.Savcısı bulundurulmaz, iki taraf ve delilleri dinlenir, tarafların ve tanıkların sözleri duruşma tutanağına geçirilir.

Şikâyetçi, verdiği şikâyet dilekçesinde açıkladığı olaylarla veya sözlü beyanında gösterdiği delillerle bağlıdır.

Sanık, savunması için, tahkikatın (soruşturmanın) tevsiini ancak bir defa isteyebilir.

İcra Tetkik Mercii iki tarafın iddia ve savunmalarını ve tüm delillerini duruşma tutanağına geçirip onları dinledikten sonra duruşmanın bittiğini bildirir veya 5 gün içinde kararını verir ve karar özetini de o yerin C.Savcılığına bildirir.