Hüküm Nasıl Tavzih Edilir?

Hükümlerin Tavzihi

HUMK’nun 455 ve458.maddeleri arasında düzenlenmiş olan hü­kümlerin tavzihi; belirsiz ve açık olmayan veya çelişik fıkralar içeren bir hüküm karşısında, tarafların hükmü veren mahkemeye başvurması üzeri­ne, mahkemenin verdiği hükme açıklık getirmek veya çelişkiyi gidermek suretiyle, hükmün gerçek anlamını ortaya koyma gayesine hizmet eder, bir başvuru yoludur.

Tavzih talebi, doğrudan kararı veren mahkemeye yada veya bu mahkemenin kararını temyizen inceleyen, Yargıtay dairesinden istenebi­lir. Tavzih marifetiyle verilen hüküm sınırlandırılamaz, genişletilemez ve değiştirilemez. Diğer bir deyişle, tavzih bahanesiyle yeni bir hüküm tesis eder şeklinde karar verilemez.

Tavzih, icra mahkemesince leh veya aleyhlerinde tavzihe muhtaç hüküm tesis edilmiş olan kimseler tarafından istenebilir. İcra memurunun ve icra mahkemesi hakiminin tavzih talep etme yetkileri yoktur.

İcra mahkemesi hükmün tamamen icra edilip edilmediğini icra dai­resinden sormalı, hüküm tamamen icra edilmişse, tavzih talebini reddet­melidir.

Mahkeme tavzih suretiyle verdiği hükmü değiştiremez. Maddi ha­taların düzeltilmesi de, hükmün icrasına kadar istenebilir ve maddi hata­ların düzeltilmesi bahanesiyle hüküm değiştiremez. İstisnalar dışında hükmün tavzihine ilişkin kurallar, maddi hataların düzeltilmesinde de kıyasen geçerlidir.

Yargıtay bir kararında, hükümlerin tavzihinin hangi usule göre göre yapılacağının, HUMK’nun 455 vd maddelerinde düzenlendiğini karşı tarafa tavzih dilekçesi tebliğ edilmeden, yazılı olarak cevap vermesi için uygun bir önel verilmeden, hükmün tavzihine karar verilmesinin usulsüz olduğunu;

Diğer yandan HUMK’nun 455.maddesinde, hükümlerin icrasına kadar tavzihinin istenebileceği belirtildiği halde, mahkemece bu yön araştırılmadan, hükmün infaz ve icra edilip edilmediği ilgili daireden sorulup tespit olunmadan karar verilmesinin de usulsüz olduğunu;

Ayrıca, mahkemenin tavzih suretiyle verdiği hükmü değiştireme­yeceği, oysa tavzih kararı ile evvelce davalı yükleniciden tahsiline karar verilen paranın, bu defa davalı arsa sahibi mirasçılarından tahsiline karar verilmekle, söz konusu ilkenin de ihlal edildiğini;

Her ne kadar, davacı vekilince mahkemenin temyize konu kararının bir tavzih kararı olmadığı, HUMK’nun kapsamında bir maddi hatanın düzeltilmesi kararı olduğu ileri sürülmekte ise de, maddi hataların düzel­tilmesinin hükmün icrasına kadar istenebileceği ve maddi hataların dü­zeltilmesi bahanesiyle hüküm değiştirilemeyeceğini, İstisnalar dışında hükmün tavzihine ilişkin kurallar, maddi hataların düzeltilmesinde de kıyasen geçerli olacağından, söz konusu ilke ve kurallar gözardı edilerek hükmün tavzihine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı görülmekle, hükmün bozulması gerektiğini bildirmiştir.

İnkar tazminatına tavzih kararı ile hükmedilmesi mümkün değildir.

Şikayetin reddine ilişkin icra mahkemesi kararının, hüküm fıkra­sında esasa ilişkin biçimde tavzih yolu ile değişiklik yapılamayacaktır

Asıl kararda, noksan hiikmedildiği ileri sürülerek, avukatlık ücreti bakımından tavzih yolu ile hükümle değişiklik yapılması istenemeyecektir.

Özet olarak, mahkeme kararı tavzih ile değiştiremez, tavzih bir sü­reye tabi değildir.Hükmün icrasına kadar istenebilir Maddi hataların dü­zeltilmesi bahanesiyle, hüküm değiştirilemez. İstisnalar dışında, hükmün tavzihine ilişkin kurallar, maddi hataların düzeltilmesinde de kıyasen geçerlidir. Tavzih kararı ile, icra inkar tazminatına hükmedilemeyecektir.