Hapis Cezasının Askerlik Nedeniyle Geri Bırakılması

(5275 sayılı Kanunun m. 118)

Sırf askerî suçlar ile askerî disiplin suçları ayrık olmak üzere, askere alınma­dan önce ve askerlikleri sırasında işledikleri suçlardan dolayı er ve erbaşlar ile ye­dek subaylar hakkında kısa süreli hapis cezaları yerine hükmedilen Türk Ceza Ka­nununun 50 nci maddesinin birinci fıkrasının (c), (e) ve (f) bentlerinde yazılı ted­birler ile bu Kanunun 106 ncı maddesinde yazılı adlî para cezasının yerine getiril­mesi askerlik hizmetlerinin sonuna bırakılır. Bu süreler içinde zamanaşımı işlemez, (m. 118/1)

1111 sayılı Askerlik Kanununun 39. maddesi ile 5275 sayılı Kanunun 118. maddesinin birlikte yorumlanması halinde ;

• Bir yıl veya daha az hapis cezası,
• Adli para cezalarından çevrili hapis cezası,
• Adli para cezası.

dair ilamlar askerlik hizmeti sonuna bırakılır.

Hapis cezası 1 yıldan fazla ise ilam infaz edilir. Bu halde hükümlünün kıtası komutanlığına müzekkere yazılarak hükümlünün cezasının infaz edileceğini bu ne­denle askeri elbiselerden arınmış bir şekilde Cumhuriyet Başsavcılığında hazır edilmesi istenir.

Bir yıl ve daha az hürriyeti bağlayıcı cezaya hükümlü olanların cezalarının in­fazı için ikametgah cumhuriyet savcılığı olarak, terhislerinden sonra devamlı ikamet edecekleri yer Cumhuriyet savcılığına teslim edilmesi ve ilamın takip ve infazının da bu yer Cumhuriyet savcılığınca yapılması gerekir.

5275 sayılı Kanunun 99. maddesine göre bir kişi hakkında hükmolunan her bir ceza diğerinden bağımsız olduğuna ve varlıklarını ayrı ayrı koruduklarına işaret edilmiştir. Ancak, bir kişi hakkında başka başka kesinleşmiş hükümler bulunur ise, 107 nci maddenin uygulanabilmesi yönünden mahkemeden bir toplama kararı iste­neceği de ayrıca vurgulanmıştır.

Asker sayılan kişi hakkında verilen birden fazla kısa süre hapis cezasının toplanması halinde hapis cezasının süresi 1 yıldan fazla olması halinde toplanan 1 yıl dan fazla olan hapis cezasının infazı yapılıp yapılmayacağı hususu Kanunda açıkça bir hüküm bulunmamaktadır. Eski uygulama bakımından verilen Adalet Bakan liri Ceza İşleri Genel Müdürülüğünün 22.08.1985 tarih ve 053174 sayılı görüşünde; aynı neviden hürriyeti bağlayıcı cezalara; miktarların toplanıp, toplamının tatbik olunması faile, içtima neticesinde tek ve birleşik bir ceza verildiği, bu surette hükmedilmiş olan ceza tek olacağından, içtima edilen cezalardan her birinin bir seneden az olup da, toplama neticesinde bu miktar aşıldığında, artık bu tek cezanın infazı söz konusu olduğunu, bu itibarla içtima sonucu hükmolunan cezanın bir seneden ziyade olması halinde asker olunan hükümlünün terhisine bırakılmayarak infazı cihedine gidilmesi gerektiği görüşüne varılmıştır.

Bu görüş yeni uygulama bakımından da geçerli olduğu düşünmekteyiz her ne kadar her bir ilam bağımsız olup, varlıklarını ayrı ayrı korumasına karşın, şartla tahliye tarihi tespiti amacıyla toplama kararı alınması amacıyla bir tek ilam sayılacağından, toplamı bir yıldan fazla olan hapis cezaların askerlikten sonraya bırakılmayarak hemen infaz edilmesi kanuna daha uygun olacaktır.

Diğer İnfazın Geri Bırakılmasını Gerektiren Haller

Aşağıda infazın durdurulması gereken hallerde, hükümlünün ceza infaz kurumunda bulunmaması halinde, infazın geçici olarak durdurulur. Başka bir ifade ile olağanüstü kanun yoluna başvurma hallerinde, infazda tereddüt oluşması durumla­rında, leh ve aleyhe değerlendirme yapılması yargılamasında, yasama dokunulmaz­lığı hallerinde, hükümlü infaz kurumunda olmaması halinde infazın geri bırakılma­sına karar verilebilir. Örneğin CMK.nun 312. maddesi uyarınca yargılamanın ye­nilenmesi istemi hükmün infazını ertelemez. Ancak mahkeme, infazın geri bıra­kılmasına veya durdurulmasına karar verebilir. İşte hükümlü infaz kurumunda de­ğil ise infazın geri bırakılmasına, hükümlü infaz kurumunda bulunuyor ise infazın durdurulmasına karar verilir. Bu hallerde hükümlünün infaz kurumunda bulunması durumunda ise infazın durdurulması gerektiği aşağıda inceleme konusu yapılacak­tır.