Haczedilemeyen Mal ve Haklar Nelerdir?

Borçlunun parasal değeri olmayan ve paraya çevrilemeyen şeyleri haczedilemez. Ancak, parasal değeri olan malvarlığına dâhil her şeyin haczi de mümkün değildir. Kanun koyucu bir takım sosyal düşüncelerle, özellikle borçlunun ve ailesinin yaşaması ve ekonomik varlığını devam ettirmesi, tamamen topluma muhtaç hale gelip toplumsal dengenin bozulmaması için, borçlunun bazı mal ve haklarının tamamının veya bir kısmının haczedilemeyeceğini kabul etmiştir (İİK m. 82-83).

Maddî hukuk bakımından başkasına devri mümkün olmayan mal ve hakların haczi de söz konusu olmaz. Örneğin, şahsa sıkı sıkıya bağlı haklar (TMK m. 23), manevî tazminat talepleri (BK m. 47, 49) gibi haklar hacze konu olmaz.

Tamamen haczi kabil olmayan mal ve haklar İİK’nun 82. maddesinde 12 bent halinde sayılmıştır. Bunun dışında özel kanunlarda haczedilemeyecek mal ve hakların da tamamen haczi mümkün değildir.

Kısmen haczedilemeyen mal ve haklar İİK’nun 83. maddesinde belirtilmiştir. Kanunen açıkça haczedilemeyeceği belirtilenler dışında ücretler ve geniş anlamda gelir kaynaklarının kısmen haczi mümkündür. Bu gelirlerin en az dörtte biri her hâlükârda haczedilmelidir. Bununla birlikte işçi ücretlerinin dörtte birinden fazlası haczedilemez (İş K. m. 35).