Geçici görev tazminatı – Yargıtay kararları
Davacı, davalıya bağlı Tokat Müessese Müdürlüğünde şebeke amiri olarak görev yaptığını, işyerinin bulunduğu Tokat/Merkez dışında ilçelerde görevlendirildiği halde geçici görev tazminatı yerine seyyar görev tazminatı ödendiğini belirterek geçici görev tazminatı talebinde bulunmuştur.
Davalı işveren davacının yaptığı iş karşılığında seyyar görev tazminatını hak ettiğinden bu tazminatın ödendiğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkemece davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı davalı işverenin Tokat/Merkez müessese müdürlüğünde şebeke amiri olarak çalıştığı sabittir. Davacının asli görev yeri Tokat/Merkez’dir. Ancak dosya içindeki belgelere göre dönem dönem sayaç sökme takma, iç tesisat kontrol, elektrik kesme bağlama, kaçak kontrol görevlerinde geçiei olarak görevlendirildiği açıkça belirtilmiştir. Bu belgelerde nazara alındığında davacının fiilen iş gereği gezici olarak çalıştığı yönündeki değerlendirme hatalıdır.
Davalı işyerinde geçerli olan toplu iş sözleşmesinin 105.maddesinde “İşçilere geçici ve sürekli görev yollukları Bütçe Kanunu ile Harcırah Kanunu hükümleri uyarınca ödenir.” hükmü yer almaktadır. Bu durumda davacıya geçici görev yolluğu ödenmesi gerekir.
Davacının geçici görev tazminatı talebinin reddine ilişkin verilen karar hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9.HD. 2008/14689 E. 2010/1521 K. 28.01.2010
…Davacı, davalı işveren bünyesinde Batman da bulunan işyerinde çalışmaya başlamıştır. Davacı Dicle Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesinde öğrenci olduğundan 26.02.2007 tarihinde Diyarbakır’a geçici görevlendirme talep etmiştir. Bunun üzerine işveren tarafından Diyarbakır da bulunan işyerine geçici olarak görevlendirilmiştir. Yapılan görevlendirme işverenin ihtiyacından çok işçinin ihtiyacı üzerine yapıldığından davacının geçici görev yolluğu talebi TMK 2. maddesinde düzenlenen hakkın kötüye kullanımı niteliğindedir. Mahkemece geçici görev yolluğu talebinin reddi gerekirken kabulü hatalıdır.
9.HD. 2012/17769 E. 2014/19760 K. 17.06.2014
…Davacı, davalı işyerinde özürlü kontenjanından işe girmiştir. Davalı işverenin ülkenin başka yerlerindeki işyerlerinde 4857 sayılı İş Kanunun 30. maddesi uyarınca çalıştırmak zorunda olduğu eski hükümlü kontenjanında eksiklik olması üzerine davacı 30.6.2006 tarihinde İstanbul de bulunan Anadolu Yakası E.Dağıtım A.Ş. naklen tayin edilmiştir. Davacı 29.6.2004 tarihinde işverene verdiği dilekçede harcırahsız olarak Trabzon da görevlendirmeyi talep etmesi üzerine 9.7.2004 tarihinde Trabzon’a geçici olarak görevlendirilmiştir. Davacı Trabzon ili nüfusuna kayıtlı olup Trabzon da ikamet etmektedir. Davacı eski hükümlü işçi olup işveren tarafından davacının mağdur olmaması için Trabzon da geçici olarak görevlendirilmiştir. Davacının naklen tayin edildiği İstanbul da çalışması bulunmamakta olup naklen atama işi kağıt üzerinde yapılmıştır. Bu durumda davacının geçici görev yolluğu talebi TMK 2. maddesinde düzenlenen hakkın kötüye kullanımı niteliğindedir. Davacı ile aynı durumda olan V.B. isimli işçi tarafından açılan dava bu gerekçe reddedilmiş olup Dairemizce de onanmıştır (23.01.2013 gün ve 2010/38778 E. 2013/2729 K. sayılı ilamı). Mahkemece davacının geçici görev yolluğu talebinin reddi gerekirken kabulü hatalıdır.
9.HD. 2012/12207 E. 2014/16365 K. 21.05.2014
Somut olayda Pervari İlçe İşletme Başmühendisliğinde teknisyen olarak çalışan davacının Şirvan İlçe İşletme Başmühendisliğinde geçici olarak görevlendirildiği anlaşılmaktadır. Davacının asli görevi gereği memuriyet mahalli dışında ancak görev bölgesi içinde fiilen gezici görevli çalıştığı anlaşıldığından davacıya seyyar görev tazminatı ödenmesi gerekir. Davacının yaptığı işin niteliğine bakılmaksızın davacı hakkında asli görevi gezici nitelikte olmayanlara uygulanan geçici görev yolluğunun verilmesi şeklindeki mahkeme kabulü hatalı olup bozma nedenidir.
22.HD. 2013/3148 E. 2014/1600 K. 06.02.2014
Dosya içeriğinden davacının A. İl Çevre ve Orman Müdürlüğü işyerinde şoför olarak, iş sözleşmesi ile 11.06.1990 tarihinde işe başladığı, sendika üyesi olduğu ve loptu İş Sözleşmesinin hükümlerinden yararlandığı, davalı bakanlık müfettişince yapılan denetim sonucunda, müdürlükte görevli şoförlerin seyyar görev tazminatı verilmesi gerekirken geçici görev yolluğu ödemesi yapılması nedeniyle fazla ödenen tutarın faizi ile 1.713,18 TL’nin davacıdan tahsil edildiği anlaşılmıştır. Toplu İş Sözleşmesi atin 37/a. bendinde asli görevleri gereği memuriyet halli dışında ve belirli görev bölgesi içinde fiilen gezici olarak görev yapanlara Maliye Bakanlığınca vize edilen cetveller esas alınarak Seyyar Görev Tazminatı bölge dışında ise genel hükümlere göre gündelik ödeneceği belirtilmiştir. Toplu İş Sözleşmesi 37/b. bendinde ise asli görevi gezici nitelikte olmayan fiili görevlerini işyeri merkezinde ifa eden mevsimlik ve daimi statüye ait işçilere bulunduğu belediye dışına geçici görevlendirilmeleri halinde geçici görev yolluğu ödeneceği düzenlenmiştir.
Somut olayda davacı şoför olarak asli görevi gereği memuriyet mahalli dışında ancak görev bölgesi içinde fiilen gezici görevli çalıştığından davacı hakkında Toplu İş Sözleşmesi 37/a. maddesinde seyyar görev tazminatı ödenmesi gerekirken, davacının yaptığı işin niteliğine bakılmaksızın yer bakımından yapılan sınırlamalara dayalı olarak yorum yapan bilirkişi görüşüne göre davacı hakkında asli görevi gezici nitelikte olmayanlara uygulanan geçici görev yolluğunun verilmesi şeklindeki mahkeme kabulü hatalı olup, davanın reddi yerine kabulüne karar verilmesi bozma nedenidir.
22.HD. 2012/11021 E. 2013/1362 K. 31.01.2013
…Somut olayda davacı, davalı kurumun Kurtalan ilçesinde teknisyen olarak çalıştığı sırada, 12.05.2008 tarihli dilekçeyle, eşinin işyerinin ve evinin Siirt il merkezinde olduğu gerekçesiyle harcırahsız olarak il merkezine görevlendirme talebinde bulunduğu, davalı kurumun davacıyı 12.05.2008- 14.10.2009 tarihleri arasında Siirt il merkezinde görevlendirdiği, davacının bu görevlendirme sebebiyle davalıdan 19.08.2011 tarihinde geçici görev harcırahı talep ettiği ve davalının bu talebi reddettiği anlaşılmıştır.
Görevlendirme yazısında davacının Siirt il merkezinde bulunan işyerinde görevlendirilmesinde, görevlendirmenin geçici olduğuna ilişkin bir ibare bulunmadığı gibi davacının eşinin Siirt ilinde bir kamu kurumunda çalışması sebebiyle davacının talebi üzerine on yedi ay süre ile yapılan görevlendirmenin geçici olduğundan söz edilemez. Bu sebeple mahkemece davacının harcırah talebinin reddi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
22.HD. 2013/7114 E. 2014/7027 K. 07.04.2014
…Somut olayda davacı işçi Adıyaman T. İşletme Müdürlüğü bünyesinde çalışır iken yazılı talebi üzerine … ilçesinde görevlendirilmiştir. Daireye seri halde gelen dava dosyalarının incelendiğinde davacıların 1999/2000-2005 yılları arası beş altı yıl boyunca anılan ilçede çalıştığı anlaşılmaktadır. Diğer yandan davalı davacıların ikametgahlarının görevlendirildikleri ilçelerde olduğunu savunmuştur.
Bu bakımdan yukarıda anılan maddeler birlikte değerlendirildiğinde; harcırah ödenmesinde, yapılan harcamaların karşılanması amacı güdüldüğü, diğer bir anlatımla, harcırahın yapılan gerçek giderin karşılığı olduğu ve 3. maddedeki tanımlardan da harcırahın ancak memurun asıl görevli olduğu veya ikametgâhının bulunduğu yerler dışındaki görevlendirmeler için ödeneceği sonucuna varılmaktadır.
Gerçekten yukarıda metni alınan, memuriyet mahalli dışına gönderilenlerin gündelikleri ile ilgili 39. madde hükmüne göre, geçici görev yolluğu verilebilmesi için yemek ve konaklama giderinin fiilen yapılması gerekli olup, bu düzenlemede yasa koyucunun ancak gerçek giderlerin karşılığı olarak yolluk ödenmesini amaçladığı açıktır.
Buna göre uyuşmazlık konusu somut olayda; davacıların Adıyaman ilinden görevlendirildikleri ilçeye kendi istekleri ile gitmeleri, özellikle görev sürelerinin uzunluğu, ikametgâhlarının görevli oldukları ilçelerde olması gibi hususlar birlikte değerlendirildiğinde 6245 sayılı Harcırah yasasının
3. maddesi anlamında geçici bir görevlendirilmeden söz edilemez.
Dava konusu isteğin reddi gerekirken yazılı şekilde kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
9.HD. 2008/29325 E. 2008/33195 K. 02.12.2008
…Davacı işçi davalının İ. Makine İkmal Müdürlüğüne bağlı olarak görev yapmış olmakla birlikte Bakanlar Kurulunun 15.7.1998 gün ve 98/ 11496 sayılı kararı uyarınca Balıkesir ile Hatay illeri arasındaki sahil şeridi davalı baş müdürlüğün görev alanı olarak belirlenmiştir. Davacı işçi de belirlenen kıyı şeridinde görev yapan gemilerde çalıştırılmıştır. Bu nedenle davacının belirtilen bölgede kıyı şeridinde ve görev gemilerde geçen hizmetlerinin 6245 sayılı Harcırah Kanununun 3/g maddesinde belirtilen “memuriyet mahalli” içinde kaldığının kabulü gerekir. Gemi adamları yönünden memuriyet mahallinin il sınırları olarak değerlendirilmesi doğru olmaz.
Öte yandan 6245 sayılı Harcırah Kanununun 39. maddesinde, “Asli görevleri gereği memuriyet mahalli dışında ve belirli bir görev bölgesi (Merkez veya il kuruluşuna dahil birimlerde il sınırı, bölge şeklinde çalışan birimlerde bölge sınırı) içinde fiilen gezici olarak görev yapan memur ve hizmetlilere gündelik ve (Aşağıda unvanları sayılanlar hariç) yol masrafı ödenmez” şeklinde kurala yer verilmiş ve takip eden fıkrada davacının unvanı yer almamıştır. Sözü edilen hükümde, memuriyet mahallinin asli görevlerin bir gereği belirli bir bölge olarak tespiti mümkün görülmüştür.
Somut olayda da, gemilerde görev yapan davacı yönünden görev mahalli belli bir bölge kıyı şeridi olarak belirlenmiştir. Davacının görev yaptığı gemiye karadan ulaşması gerektiği durumlarda ise, yol masrafı ile yolda geçen sürelere ait yevmiyesi ödenmiştir.
Bu uygulama işveren açısından çelişkili bir durum olarak değerlendirilmemelidir. Zira, davacının görev bölgesi kıyı şeridinde görev yapan gemiler olarak belirlendiğine göre gemiye ulaşmak için karadan yapacağı yolculuk geçici görev kapsamındadır. Yolda geçen süreler için yevmiye ve yol masrafı ödenmiş olması 6245 sayılı Harcırah Kanununa uygundur.
O halde davacının Balıkesir-Hatay illeri arasında kalan kıyı şeridinde gemilerde görev yaptığı dönem içinde geçici görev yolluğuna hak kazanması söz konusu olmaz.
İddiaya göre, davacı işçiye Bakanlar Kurulu Kararı ile “memuriyet mahallinin” belirlendiği 1998 yılı sonrasında bir süre geçici göre yolluğu ödenmiş olması iş şartı halini oluşturmaz. İşverenin hatalı uygulamadan dönerek, 6245 sayılı Harcırah Kanununa göre işlem yapması yerindedir. Davanın reddi gerekirken isteğin yazılı şekilde kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Kabule göre ise, dava 6245 sayılı yasadan kaynaklandığı halde yasal faiz yerine en yüksek işletme kredisi faizine karar verilmesi de doğru değildir.
9.HD. 2008/31514 E. 2008/30153 K. 04.11.2008
…Somut olayda, davacının, Gaziantep ili İslahiye ilçe merkezinde davalı kurum işçisi olarak çalışırken işletmenin kapatılması nedeniyle kadrosunun davalı kurumun İskenderun Y.T.İşletme Müdürlüğüne 17 işçi ile birlikte nakledildiği, 25.09.2006 tarihinde İskenderun ilçesindeki işyerinde asli olarak çalışmaya başladıkları, aynı gün davacı ile diğer 17 işçinin İslahiye Y.T. İşletme Müdürlüğüne geçici görevlendirme ile “sevkiyat ve tahliye işlemleri bitene kadar” harcırahsız olarak görevlendirildiği, bu görevlendirmenin davacının emekli olduğu 14.05.2007 tarihine kadar devam ettiği taraflar arasında çekişmesizdir. Davacı ve 17 arkadaşının İskenderun ilçesinde hiç ikamet etmedikleri, evrak üzerinden geçici görevle görevlendirildikleri İslahiye ilçesinden hiç ayrılmadıkları, ikametgâhlarının evrak üzerinde geçici görevli oldukları ilçede olması gibi hususlar birlikte değerlendirildiğinde 6245 sayılı Harcırah Yasasının 3.maddesi anlamında geçici bir görevlendirilmeden söz edilemeyeceğinden davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde kabulü isabetsizdir.
9.HD. 2011/13479 E. 2013/15612 K. 23.05.2013
…Somut olayda, gemilerde görev yapan davacı yönünden görev mahalli belli bir bölge kıyı şeridi olarak belirlenmiş, davacının görev yaptığı gemiye karadan ulaşması gerektiği durumlarda ise, yol masrafı ile yolda geçen sürelere ait yevmiyesi ödenmiştir.
Davacının görev bölgesi kıyı şeridinde görev yapan gemiler olarak belirlendiğine göre gemiye ulaşmak için karadan yapacağı yolculuk geçici görev kapsamındadır. Yolda geçen süreler için yevmiye ve yol masrafı ödenmiş olması 6245 sayılı Harcırah Kanununa uygundur.
O halde davacının Balıkesir-Hatay illeri arasında kalan kıyı şeridinde gemilerde görev yaptığı dönem içinde geçici görev yolluğuna hak kazanması söz konusu olmaz, davacı işçiye Bakanlar Kurulu Kararı ile “memuriyet mahallinin” belirlendiği 1998 yılı sonrasında bir süre geçici göre yolluğu ödenmiş olması iş şartı halini oluşturmaz, işverenin hatalı uygulamadan dönerek 6245 sayılı Harcırah Kanununa göre işlem yapması yerindedir.
Bu nedenlerle mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken aksine düşüncelerle davanın kabulüne karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
9.HD. 2009/1677 E. 2011/985 K. 27.01.2011