Garsonlar- Bahşiş – Ücret alacağı – Yargıtay kararları
…Davacı işçi işyerinde garson olarak çalışmış olup, son aylık ücretinin bahşişler dahil 1.620 TL net olduğunu ileri sürmüş, davalı işveren asgari ücreti savunmuştur.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda seçenekli hesaplama yapılmış, mahkemece asgari ücret esas alınarak ilgili seçeneğe göre isteklerin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davacı tanığı haftalık 350 TL – 400 TL bahşişten söz etmiş, işyerinde salon şefi olarak çalışan davalı tanığı da bahşişler dahil olmak üzere aylık ücretin 1.500 TL olduğunu açıklamıştır. Bu durumda davacının aylık ücretinin 1.500 TL net olduğu dosya içeriğine göre kanıtlanmıştır.
Sabit ücret ile birlikte ödenen bahşişler bir bütün olarak işçinin temel ücretini oluşturur. Ödenen sabit ücret içinde fazla çalışmaların zamsız kısmının da yer aldığı kabul edilmelidir. Böyle olunca 24.07.2009 tarihli bilirkişi raporunun birinci seçeneği mahkemece bir değerlendirmeye tabi tutulmalı ve sonucuna göre karar verilmelidir. Asgari ücreti esas alan seçeneğin kabulü hatalı olup kararın bu yönden bozulması gerekmiştir.
9. HD. 2009/49370 E. 2012/18819 K. 29.05.2012
…Taraflar arasında ücret miktarı uyuşmazlık konusudur. Davacı, asgari ücret kısmı bankaya yatırılmak üzere, bahşiş ve masa hesabının % 3,5’i toplamı aylık 3.500,00 TL aldığını iddia etmiş davalı işçinin asgari ücret, prim ve bahşiş aldığını, miktarlarının belli olmadığını savunmuştur. Davacı tanıkları 2.000-3.000 TL arası aldığını beyan etmiştir. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, emsal ücret araştırması, tanık beyanları ve işin niteliğine göre, asgari ücret+bahşiş sistemi ile çalıştığının kabulü ile bahşiş miktarı 2.000 TL olarak eklenerek, yemek yardımının da giydirilmesiyle brüt giydirilmiş son ücret 3.655,00 TL esas alınmıştır.
Dosyada yer alan bilgi ve belgelere göre, asgari ücrete eklenen aylık 2.000,00 TL miktar olarak doğru tespit edilmiştir. Ancak giydirilmiş brüt ücret tespit edilirken bu bahşiş miktarının da brüte çevrilmesi hatalı olmuştur. Yasal kesintilerin bahşiş miktarından yapılacağı unutulmamalıdır.
Mahkemece yapılacak iş, asgari ücretin brüt miktarına 2.000,00 TL bahşiş ve yemek yardımının eklenmesiyle tespit edilecek ücret seviyesinden hüküm altına alınacak alacakların yeniden hcsaplatılmasıdır. Yazılı şekilde, işçinin almakta olduğu bahşiş miktarı brüte çevrilerek yapılan hesaplamaya itibar edilerek hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
22. HD. 2012/7608 E. 2012/26699 K. 29.11.2012
…Davacı davalının işyerinde garson olarak ücret + bahşişle çalıştığı dosya içinden anlaşılmaktadır. Ancak bahşişin miktarı hususunda yazılı belge bulunmadığı gibi, tanık anlatımları da çelişkilidir.
Davacının alabileceği bahşişin belirlenebilmesi için çalıştığı yıllar, işyerinin özelliği açıklanarak meslek odasından alabileceği bahşiş oranı sorulmalı, alınacak cevap diğer delillerle birlikte değerlendirilerek davacının hüküm altına alınan alacaklarının hesaplanmasında esas alınacak ücret bilirkişiden ek rapor alınarak sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.
9. HD. 2007/24100 E. 2008/18656 K. 01.07.2008