Evlâtlık Yönünden Nafaka Hukuku

Soybağının kurulmasını sağlayan başka bir hukuk bağı da evlât edinmedir. Medenî Kanununun 282/son madde ve fıkrasına göre soybağı ayrıca evlât edinme yolu ile de kurulabilmektedir.

Yine Medenî Kanunumuzun 314. maddesi birinci fıkrasına göre evlât edinme ile, ana ve babaya ait olan haklar ve yükümlülükler evlât edinene geçer. Bu düzenlemenin yasal sonucu olarakta çocuğun bakım, eğilimi ve korunması yükümlülüğü de evlât edinene geçecek, yine evlât edinilen küçük ise, küçüğün evlât edinilmesiyle anne ve babaya ait olan velâyet hakkı da evlât edinene geçeceğinden bundan böyle küçüğün yasal temsilcisi de evlât edinen olacaktır.

Eğer, küçük eşler tarafından birlikte evlât edinilmiş ise, küçüğün nafaka yükümlüsü de onu evlât edinen eşler olacaktır (TMK. Md. 306).

Tek başına evlât edinme halinde nafaka yükümlülüğü

Eğer evlât edinilen küçük ise tek başına evlât edinme halinde nafaka yükümlüsü evlât edinen olacak ve yine evlât edinen eşlerden biri ise nafaka yükümlüsü küçüğü evlât edinen eş olacaktır. (Eşin tek başına evlât edinmesi aslında mümkün değildir. Sadece TMK. 307/2’deki koşular varsa mümkündür).

Evlât edinenin nafaka yükümlülüğü evlât edinilen küçük ergin oluncaya kadar devam edecek eğer evlât edinilen ergin olmasına rağmen eğitimi devam ediyorsa, evlât edinen koşullara göre kendisinden beklenebilecek ölçüde olmak üzere evlâtlığın eğitimi sona erinceye kadar nafaka yükümlülüğü devam edecek­tir (TMK. md.364).

Evlât edinilen ergin ise, evlât edinenin kural olarak bakım ve nafaka yükümlülüğü yoktur. Ancak, az öncede açıklandığı gibi evlâtlık ergin olmasına rağmen eğitimi devam ediyorsa evlât edinenin nafaka yükümlülüğü onun eğitimi süresince devam edebilecektir. Bu halde evlâtlık evlât edinene karşı yardım na­faka davası açabilecektir.

Buna karşın, evlâtlık ergin olduğunda Medenî Kanunumuzun 364. maddesi koşulları oluştuğunda evlâtlıkta onu evlât edinen yoksulluk içindeki şahsa yardım nafakası vermekle yükümlü olacaktır.

Medenî Kanunumuzun 500. maddesine göre evlâtlık ve alt soyu, evlât edi­nene kan hısımı gibi mirasçı olacaklarından mirasta tertip sırasına göre evlâtlığın nafaka veremeyecek durumda bulunması halinde evlâtlığın alt soyu da evlât edi­nene karşı nafaka yükümlüsü olacaktır. Buna uygun olarak evlât edinen kimse ve hısımları evlâtlığa, evlâtlığın alt soyu dışındaki hısımlarıda evlât edinene mirasçı olamayacaklarından bu hısımlar evlât edinenden nafaka isteyemeyecekleri gibi, evlât edinende evlâtlık ve alt soyu dışındaki kimselerden nafaka istemeyecektir.

Evlat edinen evlâtlığa karşı bakım yükümlülüğünü yerine getirmediği tak­dirde ilerde görüleceği üzere, nafaka davası, evlât edinilen küçük ise, küçük ile temsilcisi evlât edinen arasında menfaat çatışması bulunduğundan küçüğe vesa­yet makamınca atanacak bir kayyım tarafından açılacaktır (TMK. Md. 426/2).

Birlikte Evlât Edinme Halinde Nafaka Yükümlülüğü

Birlikte evlât edinme ancak eşler için olanaklıdır. Evli olmayanlar birlikte evlât edinemeyeceklerinden (TMK. Md. 306/1) birlikte evlât edinen eşler aynen anne, baba gibi (TMK. Md. 314) nafaka yükümlüsü olacaklardır.

Evlat edinen eşler çocuğun bakımı, eğitimi ve korunması için gerekli tedbirleri alacaklar bu yükümlülükleri evlâtlık küçük ise, onun ergin olmasına kadar devam edecek eğer evlât edinilen ergin olmasına rağmen eğitimi devam ediyorsa birlikte evlât edinenler evlâtlığın eğitimi süresince kendilerinden beklenecek ölçüde olmak üzere nafaka yükümlülükleri devam edecektir. Yani bu halde evlâtlık kendisini evlât edinenlere karşı yardım nafakası davası açabilecektir.

Az önce açıklandığı gibi, evlâtlık ergin olduğunda evlât edinenler yoksul iseler, Medenî Kanunumuzun 364. maddesi koşulları oluştuğunda evlâtlıkta kendisini evlâtlık edinen yoksul kişilere yardım nafakası vermekle yükümlü olacaktır.

Yine, Medenî Kanunumuzun 500. maddesine göre, evlâtlık ve alt soyu, ev­lât edinene kan hısım gibi mirasçı olacaklarından mirasta tertip sırasına göre evlâtlığın nafaka veremeyecek durumda bulunması halinde evlâtlığın alt soyu da birlikte evlât edinenlere karşı nafaka yükümlüsü olacaktır.

Buna uygun olarak evlâtlığın alt soyu dışındaki hısımları evlât edinenlere, evlât edinenler ve hısımları da evlâtlığa mirasçı olamayacaklarından bu hısımlar evlât edinenlerden nafaka isteyemeyecekleri gibi, evlât edinenler de evlâtlık ve alt soyu dışındaki kimselerden nafaka isteyemeyeceklerdir.

Evlat edinenler evlâtlığa karşı bakım yükümlülüklerini yerine getirmedik­leri takdirde evlât edinilen küçük ise nafaka davası, vesayet makamınca küçüğe atanacak bir kayyım tarafından açılacak (TMK. Md. 426/2).

Eğer bakım borcunu yerine getirmeyen evlât edinenlerden biri ise bu tak­dirde, diğeri küçüğü temsilen nafaka davası açabilecektir.