Devlet Memurlarının Disiplin Soruşturması Nasıl Yapılır?

Memurların, devlet memurluğu statüsünü düzenleyen kurallara uymamaları nedeniyle kurum düzenini bozan fiillerine ‘disiplin suçu’; haklarında yürütülen soruşturmaya ‘disiplin soruş­turması’; uygulanan idari yaptırıma da ‘disiplin cezası’ denilmektedir.

Disiplin cezasını gerektiren fiil, aynı zamanda Ceza Kanunu uyarınca bir suç olabilir. Bu du­rumda her iki soruşturma birbirinden bağımsız yürütülür. Sonuçları birbirini etkileyebilir.

Disiplin Soruşturması Usulü

• Disiplin Soruşturması Açılması
• Disiplin Soruşturma Zamanaşımı (bir ay, altı ay)
• Memurun Savunmasının Alınması
• Soruşturma Raporu Hazırlanması
• Disiplin Cezası Karar Aşaması (suçun nitelemesi, ölçülülük, indirim, tekerrür)
• Tek Disiplin Suçuna Tek Ceza Verilmesi

Disiplin Cezaları

A – Uyarma: Memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.

B – Kınama: Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesi­dir.

C – Aylıktan kesme: Memurun, brüt aylığından 1/30 – 1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.

D – Kademe ilerlemesinin durdurulması: Fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1 – 3 yıl durdurulmasıdır.

E – Devlet memurluğundan çıkarma: Bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memur­luktan çıkarmaktır.

Disiplin Cezası Vermeye Yetkili Amir ve Kurullar

Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezaları disiplin amirleri tarafından; Kademe ilerlemesinin durdurulması cezası, memurun bağlı olduğu kurumdaki disiplin kurulunun kararı alındıktan sonra, atamaya yetkili amirler il disiplin kurullarının kararlarına dayanan hallerde Valiler tara­fından verilir.

Devlet memurluğundan çıkarma cezası amirlerin bu yoldaki isteği üzerine, memurun bağlı bulunduğu kurumun yüksek disiplin kurulu kararı ile verilir.

Disiplin kurulu ve yüksek disiplin kurulunun ayrı bir ceza tayinine yetkisi yoktur, cezayı ka­bul veya reddeder. Ret halinde atamaya yetkili amirler 15 gün içinde başka bir disiplin cezası vermekte serbesttirler.

Özel kanunların disiplin cezası vermeye yetkili amir ve kurullarla ilgili hükümleri saklıdır.

Disiplin Cezalarına Karşı Başvuru Yolları

• İtiraz: Uyarma, kınama ve aylıktan kesme cezalarına karşı disiplin kuruluna, Kademe ilerlemesinin durdurulması cezasına karşı yüksek disiplin kuruluna itiraz edilebilir.

İtirazda süre, yedi gündür. Süresi içinde itiraz edilmeyen disiplin cezaları kesinleşir. İtiraz mercileri otuz gün içinde kararlarını vermek zorundadır.

İtirazın kabulü hâlinde, disiplin amirleri kararı gözden geçirerek verilen cezayı hafifle­tebilir veya tamamen kaldırabilirler.

• Dava: Disiplin cezalarına karşı idari yargı yoluna başvurulabilir.

Disiplin Cezalarının Uygulanması

Disiplin cezaları verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder ve derhal uygulanır. Aylıktan kesme cezası, cezanın veriliş tarihini takip eden aybaşında uygulanır. Verilen disiplin cezala­rı üst disiplin amirine, Devlet memurluğundan çıkarma cezası ayrıca Devlet Personel Başkan­lığına bildirilir.

Aylıktan kesme cezası ile tecziye edilenler 5 yıl, kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile tecziye edilenler 10 yıl boyunca daire başkanı kadrolarına, daire başkanı kadrosunun dengi ve daha üstü kadrolara, bölge ve il teşkilatlarının en üst yönetici kadrolarına, düzenleyici ve de­netleyici kurumların başkanlık ve üyeliklerine, vali ve büyükelçi kadrolarına atanamazlar.

Disiplin Cezalarının Özlük Dosyasından Silinmesi

Disiplin cezaları memurun özlük dosyasına işlenir. Memur, uyarma ve kınama cezalarının uygulanmasından 5 sene, diğer cezaların uygulanmasından 10 sene sonra atamaya yetkili amire başvurarak, verilmiş olan cezalarının özlük dosyasından silinmesini isteyebilir.

Memurun, yukarıda yazılan süreler içerisindeki davranışları, bu isteğini haklı kılacak nitelikte görülürse, isteğinin yerine getirilmesine karar verilerek bu karar özlük dosyasına işlenir.

Devlet Memurlarının Cezai Sorumluluğu

Any. m. 129/6. Memurlar ve diğer kamu görevlileri hakkında işledikleri iddia edilen suçlar­dan ötürü ceza kovuşturması açılması, kanunla belirlenen istisnalar dışında, kanunun göster­diği idari merciin iznine bağlıdır.

• Genel Kurallara Göre
• 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu’na Göre

• 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun

Devlet Memurlarının Mali Sorumluluğu

Any. m. 129/5. Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yetkilerini kullanırken işledikleri ku­surlardan doğan tazminat davaları, kendilerine rücu edilmek kaydıyla ve kanunun gösterdiği şekil ve şartlara uygun olarak, ancak idare aleyhine açılabilir.

• Devlet Memurlarının İdareye Karşı Doğrudan Doğruya Verdikleri Zararlardan Dolayı Sorumluluk (DMK. m. 12)
• Kamu Görevlilerinin Üçüncü Kişilere Verdiği Zararlardan Doğan Sorumluluk (DMK m. 13, Any. M. 40/2, 129/5)
• Kamu zararından Sorumluluk ve Kamu Zararı Nedeniyle Rücu

Devlet Memurluğu Statüsünün Sona Ermesi

• Çekilme (İstifa)
• Çekilmiş (Müstafi) Sayılma
• Devlet Memurluğundan Çıkarma (İhraç)
• Koşullarda Eksiklik (Nitelik Kaybı)
• Emeklilik
• Bağdaşmazlık
• Ölüm