Çekte Kabul Yasağı Nedir?
MADDE 784- Çek hakkında kabul işlemi yapılamaz. Çek üzerine yazılmış bir kabul kaydı, yazılmamış sayılır.
KİMİN LEHİNE ÇEKİLEBİLECEĞİ
MADDE 785- Çek;
- “Emre yazılı” kaydıyla veya bu kayıt olmadan belirli bir kişiye,
- “Emre yazılı değildir” kaydıyla veya buna benzer bir kayıtla belirli bir kişiye,
- Veya hamile,
ödenmek üzere çekilebilir.
Belirli bir kişi lehine “veya hamiline” kelimelerinin veya buna benzer başka bir ibarenin eklenmesiyle düzenlenen çek, hamiline yazılı çek sayılır.
Kimin lehine düzenlendiği gösterilmemiş olan bir çek, hamiline yazılı çek hükmündedir.
Ancak 5941 sayılı Çek Kanunu’nun 2/VI. Maddesine göre, “Tacir olan ve tacir olmayan kişilere verilecek çekler ile hamiline düzenlenecek çekler, açıkça ayırt edilebilecek biçimde bastırılır. Hamiline düzenlenecek çekler için sadece bu çeklere ilişkin işlemlerin işlendiği ayrı çek hesapları açılır. Hamiline düzenlenecek çeklerde, hamiline çek defteri yapraklarının kullanılması gerekir. Çek yapraklarının üzerinde “hamiline” ibaresi matbu olarak yer alır”. Yine aynı Kanun’un 7/IX. Maddesine göre “Hamiline çek defteri yaprağını kullanmadan hamiline çek düzenleyen kişi, bu aykırılığı içeren her bir çekle ilgili olarak, bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır”. Sonuç olarak, TTK’daki düzenlemenin aksine, eskisi gibi çekin üzerine hamiline yazılı ibaresinin eklenmesi mümkün değildir. Aksi davranış, görüldüğü gibi, hapis cezasını gerektirir; ancak çek geçerlidir.
- Çek yukarıda sayılı şekillerde düzenlenebilir. Bono ve poliçeden farklı olarak hamiline de düzenlenebilir.
- Emre yazılı olarak düzenlenebilirler.
- Nama yazılı olarak düzenlenebilirler.
- Ayrıca çekler hamiline yazılı olarak da keşide edilebilirler.
- TTK’ya göre, isim ihtiva etmesine rağmen muayyen bir kimse lehine olarak veya hamiline kelimesinin veya benzeri bir ibarenin ilave edilmesiyle keşide edilen çek hamile yazılı çek sayılır.