Çekte Ciro Nedir? Çek Nasıl Ciro Edilir?
MADDE 789- Cironun kayıtsız ve şartsız olması gereklidir. Ciro, şartlara tabi tutulmuşsa bunlar yazılmamış sayılır.
Kısmi ciro ve muhatabın cirosu batıldır.
Hamiline yazılı ciro beyaz ciro hükmündedir.
Muhatap lehindeki ciro yalnız makbuz hükmündedir; meğerki, muhatabın birden fazla şubesi olup da, ciro, muhatap şubeden başka bir şube üzerine yazılmış bulunsun.
HAK SAHİPLİĞİNİ İSPAT GÖREVİ
MADDE 790- Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Çizilmiş cirolar yazılmamış hükmündedir. Bir beyaz ciroyu diğer bir ciro izlerse, bu son ciroyu imzalayan kişi çeki beyaz ciro ile iktisap etmiş sayılır.
HAMİLİNE YAZILI ÇEK ÜZERİNE YAPILAN CİRO
MADDE 791- Hamiline yazılı bir çek üzerine yapılan ciro, cirantayı, başvurma hakkına dair hükümler gereğince sorumlu kılarsa da senedin niteliğini değiştirerek onu emre yazılı bir çek hâline getirmez.
ELDEN ÇIKAN ÇEK
MADDE 792- Çek, herhangi bir suretle hamilin elinden çıkmış bulunursa, ister hamile yazılı, ister ciro yoluyla devredilebilen bir çek söz konusu olup da hamil hakkını 790 inci maddeye göre ispat etsin, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlüdür.
PROTESTODAN VE İBRAZ SÜRESİNİN GEÇMESİNDEN SONRAKİ CİRO
MADDE 793- Protestonun düzenlenmesinden veya aynı nitelikte bir belirlemeden veya ibraz süresinin geçmesinden sonra yapılan ciro, ancak alacağın temlikinin sonuçlarını doğurur.
Tarihsiz bir cironun, protesto veya aynı nitelikte bir belirlemeden veya ibraz süresinin geçmesinden önce yapıldığı, aksi sabit oluncaya kadar karinedir.
AÇIKLAMA
- Protestonun keşidesinden veya aynı mahiyette bir tespitten yahut ibraz müddetinin geçmesinden sonra yapılan bir ciro ancak alacağın temliki yolu ile devredilir ve bu devir alacağın temlikinin hukuki sonuçlarını doğurur. Tarihsiz bir cironun, ödememe protestosunun çekilmesinden ama her halükarda en geç ibraz süresinin bitiminden önce yapıldığı kabul edilir. Bunun aksi ispat edilebilir.
- Bunun için yazılı delil şarttır. Tarafların anlaşmaları ile tanık dinlenebilir. Gecikmiş ciro, alacağın temliki sonuçlarını doğuracağı için, senedi gecikmiş ciro ile devralan kişiye karşı, kişisel defıler (özellikle alttaki borç ilişkisinden doğan) ileri sürülebilir.