“Canım çalışmak istemiyordu” şeklindeki beyanı geçerli fesih nedeni midir?

“Canım çalışmak istemiyordu” şeklindeki beyanı geçerli fesih nedeni midir?

İşçinin yükümlülüklerinin kapsamı bireysel ve toplu iş sözleşmesi ile yasal dü­zenlemelerde belirlenmiştir. İşçinin kusurlu olarak (kasden veya ihmalle) sebebiyet verdiği sözleşme ihlalleri, sözleşmenin feshi açısından önem kazanır. Geçerli fesih sebebinden bahsedilebilmesi için, işçinin sözleşmesel yükümlülüklerini mutlaka ka­sıtlı ihlal etmesi şart değildir. Göstermesi gereken özen yükümlülüğünün ihlal edile­rek ihmali davranış ile ihlali yeterlidir. Buna karşılık, işçinin kusuruna dayanmayan davranışları, kural olarak işverene işçinin davranışlarına dayanarak sözleşmeyi feshetme hakkı vermez. Kusurun derecesi, iş sözleşmesinin feshinden sonra iş ilişkisi­nin arzedebileceği olumsuzluklara ilişkin yapılan tahminî teşhislerde ve menfaatlerin tartılıp dengelenmesinde rol oynayacaktır.

İşçinin iş sözleşmesini ihlal edip etmediğinin tespitinde, sadece asli edim yü­kümlülükleri değil; kanundan veya dürüstlük kuralından doğan yan edim yükümlü­lükleri ile yan yükümlerin de dikkate alınması gerekir. Sadakat yükümü, sözleşme­nin taraflarına sözleşme ilişkisinden doğan borçların ifasında, karşı tarafın şahsına, mülkiyetine ve hukuken korunan diğer varlıklarına zarar vermeme, keza sözleşme ilişkisinin kapsamı dışında sözleşme ile güdülen amacı tehlikeye sokacak özellikle karşılıklı duyulan güveni sarsacak her türlü davranıştan kaçınma yükümlülüğünü yüklemektedir.

İşçinin iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerini kusurlu olarak ihlal ettiğini işveren ispat etmekle yükümlüdür.

Yan yükümlere itaat borcu, günümüzde dürüstlük kuralından çıkarılmaktadır. Buna göre, iş görme edimi dürüstlük kuralının gerektirdiği şekilde ifa edilmelidir. İşçinin davranışlarından kaynaklanan fesih sebebi, işçinin kusurlu bir davranışını şart koşar.

4857 sayılı İş Kanununun 25 11- (h) bendinde, işçinin hatırlatıldığı halde görev­lerini yapmamakta ısrar etmesi durumunda işverenin haklı fesih imkanının bulundu­ğu hükme bağlanmıştır.

İş görme edimi, işçi tarafından işverenin verdiği talimatlara uygun olarak yerine getirilmelidir. Bu noktada işverenin hatırlatmasının ardında sadece bir kez görevi yapmama yeterli sayılmamalıdır. İşçinin görevi yapmama eylemi hatırlatmanın ar­dından da devamlılık arz etmelidir. Devamlılık gösteren görevi yapmama haklı ne­den kabul edilmeli, ancak devamlılık göstenneyen görevi yapmama, işyerinde olum­suzluklara yol açmış ise, iş sözleşmesinin feshi geçerli neden sayılmalıdır (Yargıtay 9. HD 05.05.2008 gün ve 2007/32507 Esas, 2008/11 105 Karar ).

Yargıtay, güncel bir kararında,  görevlerini gerektiği gibi yerine ge­tirmediği gerekçesiyle uyarılmasına rağmen  görevini ihmal ettiğinin tespit edilmesi üzerine alınan savunmasında “canım çalışmak istemiyordu” demesi üzerine 4857 Sayılı İş Ka­nunu 17. ve 18. maddeleri uyarınca iş akdinin geçerli nedene dayanarak feshedildiğine hükmetmiştir.(Yargıtay 9. HD. 08.0.2014 tarih, 2014/4164 E, 2014/15042 K)