Brütten nete – Netten brüte ücret nasıl hesaplanır?
Uygulamada sıklıkla karşılaşılan sorunlardan biri net veya brüt ücret üzerinden hesaplama yapılması gerekliliğidir.
Dava dilekçesinde davacı net veya brüt olarak talepte bulunmuşsa taleple bağlılık ilkesi gereği hesaplamalar da net veya brüt olarak gösterilmelidir.
Davacı alacağını açıkça net olarak belirtmemişse kural olarak brüt miktarlar üzerinden talepte bulunduğu kabul edilir.
Brüt alacağın netini hesaplamak için yasal kesintiler üzerinden yola çıkılmalıdır. Buna göre; Kanuni kesintiler 1 tam brüt birim üzerinden hesaplanacaktır.
Çalışanların ücret, maaş, ikramiye gibi gelirlerinden son üç yıldır binde 6,6 oranında kesilen damga vergisi, 1/1/2013 tarihli ve 28515 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 56 Seri No’lu Damga Vergisi Genel Tebliği ile binde 7,59 olarak yeniden belirlenmiştir. Gelir vergisi değişken olduğundan %15 sonrası 0,71491 den artan vergi dilimi oranı kadar eksiltme yapılarak net miktar bulunabilmektedir.
Bu durumda brütten nete, netten brüte ücret hesaplaması için 2013 yılından itibaren aşağıdaki formül uygulanmalıdır:
brüt ücret = net ücret/0,71491
1398,77 TL net ücretin brütü 1000 TL’dir.
net ücret = brüt ücret x 0,71491
1000 TL net ücretin brütü 1398,77 TL’dir.
2012 ve öncesinde ise brüt ücret net ücret hesabında 0,7159 formülü uygulanmalıdır.
Brüt veya net olarak alacağa hükmedilmesi alacağın gerçek miktarı ile değil vergi kesintilerinin yapılmasıyla ilgilidir. Bu nedenle net olması halinde yasal kesinti ayrıca yapılmayacak alacağa brüt olarak hükmedilmesi halinde ise hükümde yasal kesintilerin infaz aşamasında dikkate alınması gerektiği ibaresi kullanılacaktır.
Uygulamada yapılan ödemelerin mahsubu noktasında net alacağın net, brüt alacağın ise brüt miktarlar üzerinden yapılması gerekliliği gözden kaçırılmaktadır.
Net alacaktan brüt alacak mahsup edildiğinde alacaklının hak kaybı ortaya çıkmakta, brütlen net alacak mahsup edildiğinde ise alacaklı sebepsiz zenginleşmektedir.
İnfazda karışıklığa yol açılmaması açısından alacakların net mi brüt mü oldukları hükümde açıkça gösterilmelidir.
Brüt olarak hükmedildiyse de hüküm kısmının sonunda alacaklara brüt olarak hükmedildiğinden yasal kesintilerin infazda dikkate alınmasına şeklinde ifade kullanılmalıdır.