Borçlu İtirazın Geçici Olarak (Ref’i) Kaldırılması Davası Hakkında Bilinmesi Gerekenler

İlgili Yasa

İCRA VE İFLÂS YASASI MADDE 68.a- Takibin dayandığı senet hususî olup, imza, itiraz arasında borçlu tarafından reddedilmişse, alacaklı itirazın muvakkaten kaldırılmasını istiyebilir. Bu halde icra hâkimi iki taraftan izahat alır.

Senet altındaki imzayı reddeden borçlu takibi yapan icra dairesinin yetki çevresi içinde ise, itirazın kaldırılması için merci önünde yapılacak duruşmada, mâzeterini daha önce bildirip tevsik etmediği takdirde, bizzat bulunmaya mecburdur. İcra dairesinin yeki çevresi dışında ödeme emri tebliğ edilen borçlu, istinabe yolu ile isticvabına karar verilmesi halinde, aynı mecburiyete tâbidir.

Tatbikata medar imza mevcutsa bununla, yoksa borçluya yazdıracağı yazı ve attıracaı imza ile yapılacak mukayese ve incelemelerden veya diğer delil ve karinelerden merci, reddedilen imzanın borçluya aidiyetine kanaat getirirse itirazın muvakkaten aldırılmasına karar verir. Hâkim lüzum görürse, oturumun bir defadan fazla tâlikine meydan vermiyecek surette bilirkişi incelemesi de yaptırabilir.

İmza tatbikatında Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun bilirkişiye ait hükümleri ile 309’ncu maddesinin 2’nci ve 3’ncü fıkraları ve 310, 311 ve 312.maddeleri hükümleri uygulanır.

(Değişik: 09.11.1988 – 3494/3 md.) Yapılacak duruşmada yukarıda yazılı mazerete dayanmaksızın, borçlunun hazır bulunmaması halinde mercice başka bir cihet tetkik edilmeksizin itirazın muvakkaten kaldırılmasına ve borçlunun sözü edilen senede dayanan tâkip konusu alacağın yüzde onu oranında para cezasına mahkumiyetine karar verilir. Duruşmaya gelmeyen borçlunun itirazının muvakkaten kaldırılmasına ve hakkında para cezasına karar verilebilmesi için keyfiyetin davetiyeye yazılması şarttır.

(Değişik: 09.11.1988 – 3494/3 md.) Merci hâkimi, imzanın borçluya aidiyetine karar verdiği takdirde borçluyu sözü edilen senede dayanan tâkip konusu alacağın yüzde onu oranında para cezasına mahkum eder. Borçlu, borçtan kurtulma, menfi tespit veya istirdat dâvası açarsa, bu para cezasının infazı dava sonuna kadar tehir olunur ve borçlu açtığı davayı kazanırsa bu ceza kalkar.

Borçlu inkâr ettiği imzayı, itirazın kaldırılması duruşmasında ve en geç alacaklının senedin alını ibraz ettiği celsede kabul ederse, hakkında para cezası hükmolunmaz ve kendisine yargılama giderleri yükletilmez. Şu kadar ki, kötüniyetle takibe sebebiyet veren borçlu yargılama giderleri ile mülzem olur. Senedin aslı tâkip talebi anında icra dairesine tevdi edilmiş ise, icra dairesinin yetki çevresi içinde ödeme emri tebliğ edilen borçlu hakkında bu fıkra hükmü uygulanmaz.

(Ek: 06.06.1985 – 3222/7 md.; Değişik: 09.11.1988 – 3494/3 md.) İtirazın muvakkaten kaldırılması talebinin kabulü halinde borçlu, bu talebin reddi halinde ise alacaklı, diğer tarafın talebi üzerine yüzde kırktan aşağı olmamak üzere tazminata mahkûm edilir. Borçlu, borçtan kurtulma, menfi tespit veya istirdat davası açarsa,yahut alacaklı genel mahkemede dava açarsa hükmolunan tazminatın tahsili dava sonuna kadar tehir olunur ve dava lehine sonuçlanan taraf için, daha önce hükmedilmiş olan tazminat kalkar.

İtirazın muvakkaten kaldırılmasının hükümleri:

MADDE 69- İtirazın muvakkaten kaldırılmasına karar verilir ve ödeme emrindeki müddet geçmiş bulunursa alacaklının talebi ile borçlunun malları üzerine muvakkat haciz konur.

İtirazın muvakkaten kaldırılması kararının tefhim veya tebliğinden itibaren yedi gün içinde borçlu, takibin yapıldığı mahâl veya alacaklının ikametgâhı mahkemesinde borçtan kurtulma davası açabilir. Bu davanın dinlenebilmesi için borçlunun dava konusu alacağın yüzde 15’ini ilk duruşma gününe kadar mahkeme veznesine nakden depo etmesi veya mahkemece kabul edilecek aynı değerde esham ve tahvilat veya banka teminat mektubu tevdi etmesi şarttır. Aksi takdirde dava reddolunur.

Borçlu yukarıda yazılı müddet içinde dava etmez veya davası reddolunursa itirazın kaldırılması kararı ve varsa muvakkat haciz kesinleşir.

Davanın reddi hakkmdaki karayı temyiz eden borçlu, ayrıca 36’ncı madde hükümlerini yerine getirmek şartiyle, icra dairesinden mühlet istiyebilir.

(Değişik: 09.11.1988 – 3494/5 md.) Borçtan kurtulma davasında haksız çıka taraf, dava veya hükmolunan şeyin yüzde kırkmtan aşağı olmamak üzere münasip bir tazminatla mahkum edilir.

Karar ve müddet:

MADDE 70- (Değişik: 18.02.1965 – 538/41 md.) Tetkik mercii, itirazın kaldırılması hakkmdaki talep üzerine iki tarafı davet eder ve 18’nci madde hükmüne göre kararını verir.

Açıklama

Takibin dayandığı senet özel olup da, icra takibi sırasmda, senetteki imzaya borçlu tarafından itiraz olunmuşsa, alacaklı; itirazın geçici olarak kaldırılmasını İcra Tetkik Merciinden istiyebilir. Tetkik Mercii Hâkimi duruşma açar, taraflara açıklamalı HUYY’nm 509-510.maddeleri uyarınca çağrı kâğıdı çıkarır, duruşmaya çağırır.

Borçlu yapılacak duruşmaya özürsüz gelmezse, Mercice başka bir işlem yapılmadan borçlunun itirazının geçici olarak kaldırılmasına karar verilir. Borçlu duruşmaya gelir imzayı reddederse imza karşılaştırılması yapılır. İmza borçluya ait olduğu saptanırsa, yine itirazın geçici kaldırılmasına karar verilecektir. Bu halde borçlu takibe konu senetteki miktarın % 10’u oranında para cezasına çarptırılır. Borçlu Menfî tespit istirdat veya borçtan kurtulma davası açarsa, para cezasının alınması dava sonuna kalır, borçlu davayı kazanırsa, ceza kalkar.

Borçlu ilk oturumda veya engeç alacaklının senedin aslını ibraz ettiği oturumda imzayı kabul ederse para cezası hükmolunmaz. yargılama gideri hükmolunmaz. Kötü niyetli ise hükmolunur.

Borçlu tâkip yapılan icra dairesinin yetkisi çevresi dışında bulunuyorsa, bulunduğu yer İcra Tetkik Mercii’ne talimat yazılıp ifadesi alınır ve senet altındaki imzaya diyeceği tespit olunur.

Tatbikata uygun imza mevcutsa bununla, yoksa borçluya yazdıracağı yazı ve attıracağı imza ile yapılacak mukayese ve incelemelerden veya diğer sunulan delil ve karinelerden İcra Tetkik Mercii reddedilen imzanın borçluya aidiyetine karar verdiği takdirde, borçlunun itirazının da geçici olarak kaldırılması yoluna gidecektir. Bu hususları bilirkişi incelemesi yaptırarak da tespit edebilecektir.

Bundan başka; Davetiyeye açıkça duruşmaya gelmediği, özür de bildirmediği takdirde, mercice başka bir husus incelenmeksizin itirazının geçici olarak kaldırılacağı ve para cezası ile cezalandırılacağı yazılmasına ve davetiye tebliğine rağmen borçlunun özürsüz duruşmaya gelmemesi karşısında İcra Tetkik Mercii borçlunun itirazını geçici olarak kaldıracak ve kendisine alacağın % 10’u oranında para cezası hükmedecektir.

Borçlunun itirazınm geçici olarak kaldırılması isteğinin kabulü halinde borçlu; alacaklının talebi üzerine alacağın % 40’ın dan az olmamak üzere, tazminatla mahkum edilecektir. Bunun gibi, alacaklının, borçlunun itirazının geçici olarak kaldırılması isteğinin reddine karar verilmesi halinde de alacaklı; alacağın % 40’ndan az olmamak üzere tazminatla yükümlü tutulacaktır.

Eğer borçlu; borçtan kurtulma, menfi tespit veya istirdat davası açarsa, hükmolunan tazminatın tahsili bu dava sonuna kadar tehir edilecektir. Aynı şekilde alacaklı genel mahkemede dava açmış olursa, kendisi hakkında hükmolunan tazminatın alınması da dava sonuna kadar ertelenecektir. Açılan davalar kimin lehine sonuçlanmışsa, o taraf için hükmolunan tazminat kalkacaktır.

Borçlu İtirazın Geçici Olarak (Ref’i) Kaldırılması Davası Hakkında Bilinmesi Gerekenler Görevli Mahkeme

îcra Tetkik Mercii’dir.

Borçlu İtirazın Geçici Olarak (Ref’i) Kaldırılması Davası Hakkında Bilinmesi Gerekenler Yetkili Mahkeme

Takibin yapıldığı İcra dairesinin bağlı bulunduğu Tetkik Mercii yetkilidir.

Borçlu İtirazın Geçici Olarak (Ref’i) Kaldırılması Davası Hakkında Bilinmesi Gerekenler Davacı

Alacaklı veya alacaklılar.

Borçlu İtirazın Geçici Olarak (Ref’i) Kaldırılması Davası Hakkında Bilinmesi Gerekenler Davalı

Borçlu veya borçlular.

Borçlu İtirazın Geçici Olarak (Ref’i) Kaldırılması Davası Hakkında Bilinmesi Gerekenler Dava Açma Şartları

1. Takibe konu özel senetteki imzanın borçlu tarafından kabul edilmemiş ve imzaya itiraz edilmiş olmalı,
2. İtiraz süresinde yapılmış bulunmalı.

Borçlu İtirazın Geçici Olarak (Ref’i) Kaldırılması Davası Hakkında Bilinmesi Gerekenler Gözönünde Tutulacak Hususlar

1. Mercice basit yargılama usulü uygulanacaktır.
2. Taraflara açıklamalı Usulün 509-510’ncu maddeleri uyarınca çağrı kâğıdı çıkarılır, birisi gelmese de duruşma yapılır.
3. îcra tâkip dosyası getirtilir.
4. Borçluya çıkarılacak çağrı kâğıdına her türlü delilleriyle duruşmada hazır bulunması, bulunmadığı takdirde herhangi bir inceleme yapılmaksızın itirazının geçici olarak kaldırılacağı lüzumu yazılır.
5. Borçlu, tâkip yapılan icra dairesinin yetki sınırları dışında kalan bir yerde ise. o yer İcra Tetkik Merciine talimat yazılır. Talimatla ifadesi ve senetteki imzaya diyeceği sorulur.
6. Senetteki imza borçlu tarafından ilk oturumda kabul edilirse itirazı kesin olarak kaldırılır. Ayrıca para cezasına da hükmedilmez. Masrafa da hükmedilmez.
7. Borçlu duruşmaya gelip de senetteki imzanın kendisine ait olmadığını belirtir ve iddia ederse, borçluya ait imzalı belgeler toplanır.
8. Her türlü noter senetleri, resmî daire makbuz ve belgeleri ile tarafların kabul ettikleri belgeler ve icradaki imzah belgeler, imza karşılaştırılmasına esas tutulur.
9. Tetkik Mercii duruşma sırasında, borçlunun da imzalarım alır.
10. Borçlu inkâr ettiği imzayı, itirazın kaldırılması duruşmasında ve cngeç alacaklarının senedin aslını ibraz ettiği oturumda kabul ederse, hakkında para cezası hükmolunmaz ve kendisine yargılama giderleri yükletilmez. Ancak, kötüniyetle takibe neden olmuşsa yargılama giderleri kendisinden alınacaktır. Şu kadarki senedin aslı, icra takibi talebi sırasında îcra dairesinin yetki sınırları içinde ödeme emri tebliğ edilen borçlu hakkında uygulanmıyacaktır.
11. İtirazın geçici olarak kaldırılması isteminin tetkik merciinde kabulü halinde borçlu; alacaklının talebi üzerine alacağın % 40’ndan az olmamak üzere tazminatla yükümlü tutulacaktır. Borçlu borçtan kurtulma, menfi tespit veya istirdat davası açtığı takdirde, hükmolunan bu tazminatın alınması dava sonuna kadar ertelenecektir.
12. Bunun gibi, itirazın geçici olarak kaldırılması isteminin reddi durumunda da. alacaklı, borçlunun talebiyle alacağın (tâkip konusu) % 40’ndan az olmamak üzere tazminatla mahkum edilecek, ancak tazminatın tahsili alacaklının açacağı (genel mahkemedeki) dava sonuna kadar geri bırakılacaktır.
13. Gerek borçlu, gerekçe alacaklı tarafından açılan dava kimin lehine sonuçlanmışsa, o taraf için daha önce hükmolunmuş bulunan yukarıda yazılı tazminat kalkacaktır.
14. Borçluya ait imzah belgeler ile tâkip konusu senetteki imzalar bilirkişi vasıtasiyle karşılaştırılmaya tâbi tutulur, borçluya ait olup olmadığı tespit olunur.

15.Tetkik mercii belgelerdeki imza ile senetteki imzanın kolayca birbirine benzeyip benzemedikleri anlaşılıyorsa, bilirkişi incelemesine gerek görmeyebilir ve gözlemine göre imzanın borçluya ait olduğuna veya olmadığına karar verebilir. Ancak, uygulamada bilirkişi incelemesine gerek görmeyebilir ve gözlemine göre imzanın borçluya ait olduğuna veya olmadığına karar verebilir Ancak uygulamada, bilirkişi özellikle dinlenilmekte, ondan bu hususta rapor alınmaktadır. Ankara ve İstanbul gibi büyük kentlerde bilirkişilik yapan uzmanların çokluğu nedeniyle Tetkik Mercilerince bu kentler Tetkik Mercilerine talimat yazılmakta, borçluya ait imzah belgeler ile, imzası reddedilen tâkip konusu senet gönderilmekte ve imzalar bilirkişice İncelenmektedir.

lö.îmza karşılaştırılmasında bilirkişilik yapacak kişiler Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Öğretim Üyeleri, Adli Tıp ve Polis Enstitüsü Kriminilastik ve Parmak îzi uzmanlarıdır.

17.Tâkip konusu senetteki imzanın borçluya ait olduğu tespit olunduğu takdirde borçlunun itirazının geçici kaldırılmasına karar verilecektir.

18.İtirazı kaldırılan borçluya aynı zamanda itiraz olunan değerin % 10’nu oranında para cezası verilecektir. Bu ceza cezai mahiyette olmayıp tazmini mahiyettedir. Merci Hâkimi, para cezasına karar verirken tarafların durumunu, borcun az veya çokluğunu gözönünde tutacak ona göre uygun para cezası takdir edecektir.

19.Borçlu borçtan kurtulma, (istirdat) geri alma veya menfi (olumsuz) tespit davası açarsa bu davaların sonuna kadar para cezasının borçludan alınması geri bırakılır. Davayı borçlu kazanırsa, para cezası kalkacaktır.

20.Bu tür davada taraflara çıkarılan çağrı kâğıdının bildirimine rağmen her iki taraf duruşmaya gelmezse HUYL’nın 409.maddesi uyarınca dava yenileninceye kadar dosya işlemden kaldırılacaktır. Taraflardan biri gelirse duruşma diğerinin yokluğunda görülecektir.

21.İşlemden kaldırılan dosya 3 ay içinde yenilenmezse, açılmamış sayılacak ve Mercice verilecek kararla esas kaydı kapatılacaktır.

22.Borçlunun parmak izine ve mühürüne itirazının kaldırılması dava edilemez. Alacaklının bu takdirde genel mahkemelerde alacak davası açması gerekir.

23.Borçlu, senette (tahrifat) kazıntı, silinti yapıldığı hususunda itirazda bulunmuş ise, bu hususta da bilirkişiye gerekli inceleme yaptırılacak, sonucuna göre karar verilecektir. Sahtecilik iddiası hakkında İcra Tetkik Merciinde inceleme yapılamaz. Senet (iptali) bozulması şeklinde genel mahkemede borçlunun dava ikame etmesi zorunludur. Bu yolda Tetkik Mercii görevsizlik kararı verecektir.

24.İtirazın kaldırılması hakkında verilen karar ile itirazm kaldırılması isteklerinin reddi kararları bildirim ve anlatma (yani gıyapta tebliğden, yüze karşı anlatmadan) gününden itibaren 10 gün içinde temyiz olunabilir.

25.Resmî Dairelerce verilen makbuz veya belgelerde borçlunun imzası olmayacağından, imzanın benimsenmiş olması şartı aranmıyacaktır. (Örneğin: PTT makbuzu, banka makbuzları, borç ödemekten güçsüzlük belgesi gibi).

Borçlunun itirazının geçici kaldırılmasının sonuçları:

1. Alacaklı satış isteyemez.
2. Borçlu, borçtan kurtulma davası açarsa hakkındaki icra takibi durur.
3. Borçlunun mallarına alacaklının isteği ile geçici haciz konabilir.