Borçlar Hukukunda Kabul Nedir?

KABUL

Kabul, yapılan bir öneriye karşılık muhatap tarafından önerene yöneltilen ve sözleşmeyi öneriye uygun olarak meydana getirme arzusunu kesin olarak ifade eden irade beyanıdır. 3 unsuru var.

Kanun veya tarafların anlaşması ile bir şekil öngörülmedikçe kabul beyanı şekle tabi değildir. Şekle tabi olan durumlarda yokluk söz konusu olur. Kanunen red cevabı verme zorunluluğu varsa susma sözl.yi kurar. Örn; TBK m. 503 “Kendisine bir işin görülmesi önerilen kişi, bu işi görme konusunda resmi sıfata sahipse veya işin yapılması mesleğinin gereği ise ya da bu gibi işleri kabul edeceğini duyurmuşsa, bu öneri onun tarafından hemen reddedilmedikçe, vekalet sözleşmesi kurulmuş sayılır.” Örtülü kabul ise TBK m. 62da düzenlemiştir. “Öneren, kanun veya işin özelliği ya da durumun gereği açık bir kabulü beklemek zorunda değilse, öneri uygun bir sürede reddedilmediği takdirde, sözleşme kurulmuş sayılır.” Örn hayat sigortalarına ilişkin teklifname sigorta şirketi tarafından 30 gün içinde reddedilmezse sözl. yapılmış sayılır.

Kabulün Hükmü

Kabulün hükmü sözl.nin kurulmasıdır. Bu nedenle kabul, yenilik doğuran bir hukuki işlemdir. Kabulün geri alınmasında TBK m. 10 hükmü aynen uygulama alanı bulur. TBK m. 10  “Geri alma açıklaması, diğer tarafa öneriden önce veya aynı anda ulaşmış ya da daha sonra ulaşmakla birlikte diğer tarafça öneriden önce öğrenilmiş olursa, öneri yapılmamış sayılır. Bu kural, kabulün geri alınmasında da uygulanır.

Kabul için tanınan süre içinde önerene ulaşmayan kabul beyanı sözl.yi kuramaz. Hazır olmayanlar arasında ise TBK m. 5 hükmüne göre “Kabul için süre belirlenmeksizin hazır olmayan bir kişiye yapılan öneri, zamanında ve usulüne uygun olarak gönderilmiş bir yanıtın ulaşmasının beklenebileceği ana kadar, önereni bağlar. Öneren, önerisini zamanında ulaşmış sayabilir. Zamanında gönderilen kabul, önerene geç ulaşır ve öneren onunla bağlı olmak istemezse, durumu hemen kabul edene bildirmek zorundadır.”