BES Otomatik Katılım Nedir?

Çalışanların işverenleri aracılığıyla otomatik olarak Bireysel Emeklilik Sistemi,kısa adıyla BES’e girmelerini ve bu sayede tasarruf etmelerini sağlayan uygulamadır.

45 yaşını doldurmamış olan tüm çalışanlar otomatik olarak işverenleri tarafından bu sisteme dahil edileceklerdir. Bununla birlikte, kişi dilerse iki ay içerisinde cayma hakkını kullanarak sistemden ayrılabilecek ve bu iki ay içerisinde maaşından kesi­len tutarı ve bunun yatırım gelirini alabilecektir.

BES Otomatik Katılımın Amacı Nedir?

Kamu kesimi ve özel sektörde faaliyet gösteren bireylerin emekliliğe yönelik tasar­ruflarının yatırıma yönlendirilmesi, emeklilik döneminde ek bir gelir sağlanarak refah düzeylerinin yükseltilmesi ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunmak.

Kimler Katılabilir?

Otomatik katılım sistemine,

Türk vatandaşı veya 29.5.2009 tarihli ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 28 nci maddesi kapsamında doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenler,

45 yaşını doldurmamış,

31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Sigortalı Sayılanlar başlıklı 4 üncü maddesinin birinci fıkrası­nın (a) Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan­lar ve (c) Kamu idarelerinde bentlerine göre

çalışanlar dahil olur.

Hangi Şirketler Sisteme Dâhil Olacak?

Kapsama alınacak işyerleri Bakanlar Kurulu Kararı’nca belirlenecektir.

14 milyonun üzerinde çalışan sisteme dahil olacak. İlk aşamada bin ve üzeri çalışanı olan özel sektör 1 Ocak 2017’de, memurlar (genel ve özel bütçeli idareler) ve 250- 1000 çalışanı bulunan özel sektör 1 Nisan 2017’de sisteme geçecek. 100 ile 249 ça­lışanı olan özel sektör, 1 Temmuz 2017’de, mahalli idareler ve KİT’ler ise 1 Ocak 2018’den itibaren sisteme dahil olacak. Öte yandan özel sektörde faaliyet gösteren, 10-49 çalışanı olanlar işverenler aracılığıyla 1 Temmuz 2018’den itibaren, 5-9 çalış­anı olanlar da 1 Ocak 2019’dan itibaren sisteme girebilecek.

İşverenin Yükümlülükleri Nelerdir?

1- Emeklilik şirketinin seçimi

6740 sayılı Kanun kapsamında, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek işve­renler, çalışanları adına, en az bir emeklilik şirketi ile sözleşme yapmakla yü­kümlüdür. Kamu/özel ayrımı olmaksızın herhangi bir işveren, sektörde yer alan kamu/özel bütün emeklilik şirketleri ile otomatik katılım sistemi için an­laşma yapabilir. Şirket seçiminde, hizmet kalitesi ve diğer hususlar göz önünde bulundurarak, alınan teklifler arasında tercihte bulunulmalıdır.

Fonların Seçimi

İşveren, sisteme giriş esnasında çalışandan faizli/faizsiz fon tercihini alır, ter­cihte bulunmayan çalışanları için söz konusu tercihi yapar.

Katkı payının ödenmesi

İşveren, katkı payını çalışanın ücretinden kesip, emeklilik şirketine aktarmakla yükümlüdür. Maaş ödemelerini Maliye Bakanlığı’nca işletilen Kamu Harcama ve Muhasebe Bilişim Sistemi’ni kullanarak yapan kamu kurumlan aynı sistemi kullanarak katkı payı ödemelerini gerçekleştirebilecektir.

Devir İmkânı

İşveren operasyonel gereklilikleri dikkate alarak, şirket seçimi ve katkı payının kesilmesi hariç diğer yükümlülüklerinin icrasını emeklilik şirketine bırakabilir.

Bunu Yapmayan İşverene Yaptırımlar Var Mıdır?

İşverenin otomatik katılım sistemi kapsamındaki yükümlülüklerine uyma­ması halinde, her bir ihlal için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca yüz Türk Lirası idari para cezası uygulanır.

İşveren, katkı payını emeklilik şirketine eksik, geç aktarması veya aktar­maması durumunda, çalışanın birikiminde oluşan parasal kaybından so­rumludur.

Bireysel Emeklilik Sistemine Girmede Devlet Katkısı Var Mıdır?

Bu yöntem işverene bir avantaj sağlamamakta, fakat çalışanlara;

1. Katkı payının %25’i oranında devlet katkısı,
2. İki aylık cayma süresinin sonunda sistemde kalmayı tercih etmeleri ha­linde 1000 TL ilave devlet katkısı,
3. Emeklilik hakkının kullanılması halinde, bireysel emeklilik hesabında bulunan birikimini en az on yıl süreli bir yıllık gelir sigortası sözleşmesi kapsamında almayı tercih eden çalışana, birikiminin %5’i karşılığı ek dev­let katkısı sağlanır.
4. Sistemde en az 10 yıl bulunan ve 56 yaşını tamamlayan çalışanlar emek­lilik hakkı kazanır.
5. Emeklilik hakkını kullanarak sistemden ayrılan çalışanlar, birikimini üç yöntemle alabilir:
   • Toplu Para
   • Programlanmış Geri Ödeme: Kendi belirleyeceği tutarda emekli maaşı şeklinde alır ve parasının tamamı sonlanıncaya kadar devam eder.
   • Yıllık Gelir Sigortası: Ömür boyu emekli maaşı şeklinde alır.