Bekçilerde fazla çalışma – Yargıtay kararları
…Davacının davalıya ait iki adet narenciye bahçesinde bekçilik görevi yanında, traktör sürme işlerinde de çalıştığı, bahçelerin birindeki evde ailesi ile birlikte oturduğu mahkemenin de kabullündedir. Bu durum da bekçilik görevi ile normal yaşamının iç içe girdiği anlaşıldığından anılan görevi nedeniyle fazla mesai yaptığının kabulüne olarak bulunmamaktadır. Böyle olunca anılan isteğin reddi yerine kabulüne karar verilmesi hatalıdır.
9. HD. 2008/38853 E. 2009/2438 K. 16/02/2009
… Somut olayda, davacı davalıya ait narenciye bahçesinde bekçilik yapmakta, bahçe içerisinde bulunan evde ailesi ile birlikte oturmaktadır. Bu durumda bekçilik görevi ile normal yaşamının iç içe girdiği anlaşıldığından anılan görevi nedeniyle fazla mesai yaptığının kabulüne olanak bulunmamaktadır. Davacı tanığı V.’in sanki bir mesai düzeni varmış gibi davacının 07:00-19:00 saatleri arasında çalıştığına dair beyanı davacının çalışına sistemi karşısında kabule yeterli değildir. Fazla çalışma alacağının reddi yerine kabulüne karar verilmesi hatalıdır.
7. HD. 2013/14950 E. 2013/21439 K. 10.12.2013
…Somut olayda, davacının yazlık sile niteliğindeki işyerinde gece bekçisi olarak çalıştığı, aynı zamanda temizlik vs işleri de yerine getirdiği anlaşılmaktadır. Yargılama sırasında davalı tarafça dosyaya ibraz edilmiş olan ve davacının da imzasını taşıyan çalışına taahhütnamesinde işçinin çalışma düzeni belirlenmiştir. Bu çizelgedeki saatler ve dinlenen tanık anlatımları dikkate alındığında işçinin fazla çalışması bulunmamaktadır. Kışın yerine getirdiği bekçilik ve genel bakım işleri de davacının sürekli çalışmasını gerektirir nitelikte değildir. Kışın sitede kimse bulunmamaktadır, işçinin aynı yerde evinin bulunduğu ve işin niteliği dikkate alındığında, mahkemece fazla çalışma ücreti ve ulusal bayram genel tatil ücreti isteklerinin reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
22. HD. 2012/9154 E. 2012/28129 K. 13.12.2012
…Davacı bekçilik görevi ile birlikte sulama kanallarının bakımı, kontrolü ve pompacılık yaptığını, bu nedenle fazla mesai yaparak çalıştığını iddia etmiş ve fazla mesai ücreti istemiştir.
Davalı taraf davacının iddialarının asılsız olduğunu savunmuştur.
Mahkeme tarafından davacının çalıştığı yer ile oturduğu yerin yan yana olduğu, normal yaşamı ile çalışma yaşamının içe içe girdiği gerekçesi ile talebinin reddine karar verilmiş ise de, davacının yaptığı iş dikkate alındığında somut olaylara dayanan davacı tanıklarının anlatımları ile de doğrulandığı üzere fazla mesai yapması kaçınılmazdır. Bu nedenle davacı yararına ek raporla hesap edilen fazla mesai ücretinin hüküm altına alınması gerekirken yazılı gerekçe ile talebin reddi hatalıdır.
7. HD. 2013/4085 E. 2013/10972 K. 11/06/2013
…Somut olayda, her iki tarafın da kabulünde bulunan yirmidört saat çalışma yirmidört saat dinlenme şeklinde gerçekleşen çalışına sisteminde, işçi birinci hafta dört gün, ikinci hafta üç gün çalışmakta, iki haftada bir düzen başa dönmektedir. Çalışma süresinin yirmidört saat olması durumunda işçinin ancak ondört saat çalışabileceği Dairemizin ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun yerleşik uygulaması gereği kabul edilmektedir. Bu durumda işçinin çalıştığı günlerde günlük onbir saati aşan çalışmaları fazla çalışma sayılarak alacak hesaplaması bu şekilde yapılmalı, diğer bekçi ile münavebeli çalıştığı da dikkate alınmalıdır. Yazılı şekilde çalışma günlerinde yirmidört saatin tümünün çalışma ile geçtiği kabul edilerek yapılan hesaplama hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
22. HD. 2012/15868 E. 2013/5250 K. 14.03.2013
…Somut olayda, kır bekçisi olarak çalışan davacı işçinin tek tanık anlatımı nedeni ile yaz-kış günde 2.5 saat fazla çalışma yaptığı kabul edilmiştir. Davalı işveren kışın hava kararana yani saat: 16.00 a kadar çalışıldığını savunmaktadır.
Yapılan işin niteliği gözetildiğinde ekim yapılmayan kış aylarında da fazla çalışma yapıldığının kabul edilmesi hatalıdır.
9. HD. 2009/889 E. 2010/38663 K. 20.12.2010
…Somut olayda, dosya kapsamından davacının gece bekçisi olduğu ve 18.00—08.30 saatleri arası çalıştığı anlaşılmaktadır.
Gece çalışmaları günde yedibuçuk saati geçemez (İş Kanunu, Md. 69/3). Bu durum günlük çalışmanın, dolayısıyla fazla çalışmanın sınırını oluşturur. Gece çalışmaları yönünden, haftalık kırkbeş saat olan yasal çalışma sınırı aşılmamış olsa da günde yedibuçuk saati aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti ödenmelidir.
Anılan yasal düzenlemenin aksine dosya içerisinde yer alan bilirkişi raporunda ise günlük ortalama 3 ve haftada 21 saat fazla çalışma yapıldığının kabulü suretiyle fazla çalışma ücretinin hesaplanması ve iş bu raporun karara esas alınması hatalıdır.
9. HD. 2012/15748 E. 2012/22794 K. 13.06.2012
…Somut olayda, davacı gece bekçisi bir gün 16.00-08.00 saatleri arasında, ertesi gün saat 16.00 ya kadar dinlendikten sonra tekrar 16.00-8.00 saatleri arasında çalıştığı anlaşılmaktadır.
Günlük 16 saatlik sürede, bekçi olarak yaptığı işin niteliği ve günlük çalışma süresi gözetilerek bir buçuk saat ara dinlenmenin mahsubu ile günlük çalışma süresi 14.5 saat olmaktadır. Birinci hafta dört gün, ikinci hafta ise 3 gün çalışmaktadır. İkinci haftalık toplam çalışma süresi 43.5 saat olduğundan, ikinci haftada fazla çalışması bulunmamaktadır. Birinci haftada ise 58 saatlik süreden 45 saatlik normal çalışma süresine göre 13 saat haftalık fazla çalışması bulunmaktadır. Bu durumda davacı aylık olarak birinci ve üçüncü haftada toplam 26 saat fazla çalışmış olmaktadır.
Karara esas alman bilirkişi raporunda ise haftalık çalışma süresi yerine, aylık olarak hesaplama yoluna gidilmiştir. Bu nedenle kararın bozulması gerekmiştir.
9. HD. 2008/11888 E. 2009/37124 K. 25.12.2009