Cinsiyet Düzeltilmesi Davası Hakkında Önemli Bilgilendirme
(4721 s. TMK. m. 30, 39, 40, 5490 s. NHK m. 35, 36, 6100 s. HKM. 382-388)
Görevli Mahkeme
Asliye Hukuk Mahkemesi
Yetkili Mahkeme
Talepte bulunanın veya ilgilerden birinin yerleşim yeri mahkemesi
Davacı
1-Zorunlu operasyon sonucu cinsiyetinin düzeltilmesini isteyen kimse (reşit)
2-Cinsiyeti nüfusa yanlış yazılan kişi
3-Cinsiyeti nüfusa yanlış yazılan kişi reşit değilse velisi veya vasisi yani yasal temsilcisi,
4-Kamu Hukukunu ilgilendiren hallerde Cumhuriyet savcıları
Davalı
Davacının oturduğu yer veya nüfusa kayıtlı olunan yer nüfus müdürlüğü
Açıklamalar
Kişisel durum sicilindeki kaydın düzeltilmesi, çekişmesiz yargı işidir (6100 S. K. m. 382/II-a-5).
Çekişmesiz yargıda eğer özel bir düzenleme bulunmuyorsa, görevli mahkeme kural olarak sulh hukuk mahkemesi, yetkili mahkeme de talepte bulunanın veya ilgilerden birinin oturduğu yer mahkemesidir (6100 S. K. m. 383, 384).
Ancak mahkeme kararı ile yapılan nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, düzeltmeyi isteyen şahıslar ile ilgili resmi dairenin göstereceği lüzum üzerine Cumhuriyet savcıları tarafından yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılır. (5490 S. K. m. 36).
Cinsiyetini değiştirmek isteyen kimse, şahsen başvuruda bulunarak mahkemece cinsiyet değişikliğine izin verilmesini isteyebilir. Ancak, iznin verilebilmesi için, istem sahibinin on sekiz yaşını doldurmuş bulunması ve evli olmaması; ayrıca transseksüel yapıda olup, cinsiyet değişikliğinin ruh sağlığı açısından zorunluluğunu ve üreme yeteneğinden sürekli biçimde yoksun bulunduğunu bir eğitim ve araştırma hastanesinden alınacak resmî sağlık kurulu raporuyla belgelemesi şarttır.
Verilen izne bağlı olarak amaç ve tıbbî yöntemlere uygun bir cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirildiğinin resmî sağlık kurulu raporuyla doğrulanması hâlinde, mahkemece nüfus sicilinde gerekli düzeltmenin yapılmasına karar verilir.
Mahkemece gerekli inceleme yapılacak, davacı tam teşekküllü bir hastane sağlık kuruluna sevk edilerek cinsiyetinin tespiti yaptırılacaktır.
Erkek olduğu halde yanlışlıkla nüfusa kadın, kadın olduğu halde yanlışlıkla nüfusa erkek olarak yazılan kişilerde, bu yanlışlığın düzeltilmesi için dava açabileceklerdir.
Dava, sağlık kurulu raporu, tanık beyanları, cinsiyetinin düzeltilmesi istenen kişinin mahkemedeki görünüşü ve sair delillerle ispat edilebilecektir.
Bu tür davalar, sağlık kurulu raporu, tanık beyanları, cinsiyetinin düzeltilmesi istenen kişinin mahkemedeki görünüşü ve sair delillerle ispat edilebilecektir.
Kayıt düzeltme davaları nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır.
Aynı konuya ilişkin olarak nüfus kaydının düzeltilmesi davası ancak bir kere açılabilir.
Vekil, hangileri hakkında yetki verildiği açıklanmadıkça kişiye sıkı sıkıya bağlı haklarla ilgili davaları açamaz ve takip edemez. (6100 S. K. m. 74)
Cinsiyet Düzeltilmesi Davası Dilekçesi Örneği
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ HÂKİMLİĞİNE
DAVACI :……………….. T.C. Kimlik no:…………….. )
Adresi :…………………………………..
VEKİLİ : Av……………………… )
Adresi :…………………………………..
DAVALI :……………………. Nüfus Müdürlüğü
KONU : Cinsiyet değişikliğinin tescili istemidir.
AÇIKLAMALAR :1- Müvekkilimiz, … yaşında olup … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … Cilt No,… Hane No ve … Sayfa No’da bekâr, kadın/erkek olarak nüfusa kayıtlıdır. (EK 1)
2-Ergenlik çağlarında psikolojik ve hormonal dengeler bakımından daha çok kadınsı davranışlar gösteren müvekkilimiz,… Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Kliniğinde …. yıllık izleme sonucunda, “ürolojik olarak kadın dış genital organlarına sahip olmadığı, bununla birlikte erkek cinsel organlarına da sahip olmadığı, üreme fonksiyonlarının bulunmadığı, genital bölgesinin erkek görünümüne sahip olmadığı, biyolojik cinsiyetinin psikolojik cinsel kimliğine uygun olarak değiştirilmesinin ruh sağlığı açısından gerekli olduğu” şeklinde verilen rapor doğrultusunda ……………………………… Mahkemesi’ nin …/…/… T……… /…. E……. /…. K. sayılı
dosyası ile verilen izin doğrultusunda …………. ‘da geçirdiği bir dizi operasyon sonucu kadın
olmuştur. (EK 2), (EK 3)
3-Müvekkilimiz geçirdiği operasyonlar ile şu an kadın kimliğindedir. Geçirdiği tıbbi operasyonlar sonucu Hastanesi’nin tarihli sağlık kurulu tarafından verilen
rapor da cinsiyet değişikliğini doğrular niteliktedir. (EK 4)
Açıklanan nedenlerle müvekkilimizin durumunun nüfus kayıtları ile uyumlu olmadığını beyanla, nüfus kaybındaki cinsiyetinin kadın, adının da ………………………………… olarak düzeltilmesini talep
etmekteyiz.
DELİLLER : Aile nüfus kaydı örneği, Mahkeme Kararı, Doktor raporları
HUKUKİ SEBEPLER :4721 S.K. m. 40, 5490 S. K. m. 35, 36, 6100 S.K.382-388.
SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda açıklanan nedenler ile müvekkilimizin durumunun nüfus kayıtları ile uyumlu hale getirilmesini ve nüfus kaydının kadın olarak, adının da…………………………………………………
olarak düzeltilmesine karar verilmesini vekâleten arz ve talep ederiz.
Davacı Vekili
Av…………………
EKLER:
- Aile nüfus kaydı örneği
- …. Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Kliniğinden alman rapor
- Cinsiyet değişikliğine izin verilmesine dair………… Mahkemesi’ nin
T….. /…. E….. /…. K. sayılı mahkeme kararı
- HastanesiTarihli sağlık kurulu raporu
5-Özel yetki verilmiş onanmış vekaletname örneği