Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi) Verilmesi Davası Nasıl Açılır?

(4721 s. TMK. m. 598, 6100 s. HMK. m. 382-388,
1512 s. Noterlik Kanunu m. 71/B)

Görevli mahkeme

Sulh Hukuk Mahkemesi veya Noterlik

Yetkili mahkeme

Bulunulan yer mahkemesi, yetki söz konusu değildir.

Davacı

• Mirasçılardan biri, bir kaçı veya hepsi
• Mahkemeden veraset ilamı davası açabilme yetkisi alan alacaklı veya alacaklılar.

Davalı

Hasımsız açılabildiği gibi diğer mirasçılar davalı gösterilmek kaydıyla hasımlı olarak da açılabilir.

Açıklamalar

Mirasçılık belgesi verilmesi, çekişmesiz yargı işidir. (6100 s. HMK. m. 382/II-C-6)

Çekişmesiz yargıda eğer özel bir düzenleme bulunmuyorsa, görevli mahkeme kural olarak sulh hukuk mahkemesi, yetkili mahkeme, mirasçılık belgesinin iptali ve yeni mirasçı- lık belgesi verilmesine ilişkin davalarda, mirasçıların her birinin oturduğu yer mahkemesi de yetkilidir. (6100 s. HMK. m. 11, 383, 384, 4721 s.TMK. m. 598)

Basit yargılama usulü uygulanır.

Adli tatilde de görülür. (6100 s. HMK. m. 103)

Başvurusu üzerine yasal mirasçı oldukları belirlenenlere, sulh mahkemesince veya noterlikçe mirasçılık sıfatlarını gösteren bir belge verilir.

Mirasçı atamaya veya vasiyete ilişkin ölüme bağlı tasarrufa mirasçılar veya başka va­siyet alacaklıları tarafından kendilerine bildirilmesinden başlayarak bir ay içinde itiraz edil­medikçe, lehine tasarrufta bulunulan kimseye, sulh mahkemesince atanmış mirasçı veya vasiyet alacaklısı olduğunu gösteren bir belge verilir.

Mirasçılık belgesinin geçersizliği her zaman ileri sürülebilir.

Mirasçılık belgesi, maddi bir olayın varlığın ve kişiler arasındaki irs ilişkisini tespit eden belgelerdir. Mirasçılıktan çıkarma (ıskat) mirastan feragat ya da mirastan yoksunluk (mah­rumiyet) hallerinin varlığı mirasçılık belgesi verilmesine engel değildir.

Nüfus kayıtlarının mirasçılık belgesi verilmesi konusunda yeterli olmaması, yabancılar tarafından talep edilmesi veya mirasçılık belgesi verilmesinin bilirkişi incelemesi yapılması­nı, tanık dinlenmesini gerektirmesi ya da talebin yabancılık unsuru taşıması gibi yargılama­yı gerektiren durumlarda, noterlerce mirasçılık belgesi verilemez.

• Birinci derecede mirasçılar;

Miras bırakanın birinci derece mirasçıları, onun altsoyudur. Çocuklar eşit olarak mi­rasçıdırlar.

Miras bırakandan önce ölmüş olan çocukların yerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır.

a- Altsoyun mirasçılığında bunların evlilik içinde doğmuş ya da doğmamış olması açı­sından bir ayırım yoktur. Hepsi eşit olarak mirasçıdırlar.

b- Ancak, evlilik dışında doğan çocukların baba yönünden mirasçı olabilmesi için, ta­nıma veya hâkim hükmüyle soybağı ilişkisinin kurulması şartına bağlıdır.

c- Evlilik dışında doğan çocukların ana yönünden mirasçı olabilmesi her hangi bir şar­ta bağlı değildir.

d- Evlatlık ve evlatlığın altsoyuda evlat edinene altsoyu gibi mirasçı olurlar. Evlatlık ve alt soyu evlat edinene kan hışmı gibi mirasçı olacağından evlatlığın evlat edinenden daha önce ölmüş olması onun fürularının evlat edinenin mirasçısı olmasına engel teşkil etmez.

• İkinci derecede mirasçılar;

Miras bırakanın ikinci derecede mirasçıları (altsoyu bulunmayan miras bırakanın), ana ve babasıdır. Bunlar eşit olarak mirasçıdırlar Ancak birinin miras bırakandan önce ölmüş olması halinde, miras bırakandan önce ölmüş olan ana ve babanın yerlerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır.(Yani miras bırakanın kardeşleri, kardeş çocukları onun miras hissesini alacaklardır)

Ana veya baba tarafından mirasçısının bulunmadığı takdirde, mirasın tamamı diğer taraftaki mirasçılara kalır.

• Üçüncü derecede mirasçılar;

Altsoyu, ana ve babası ve onların altsoyu bulunmayan miras bırakanın mirasçıları, büyük ana ve büyük babalarıdır. Bunlar, eşit olarak mirasçıdırlar.

Miras bırakandan önce ölmüş olan büyük ana ve büyük babaların yerlerini, her dere­cede halefiyet yoluyla kendi altsoyları alır.

Ana veya baba tarafından olan büyük ana ve büyük babalardan biri altsoyu bulun­maksızın miras bırakandan önce ölmüşse, ona düşen pay aynı taraftaki mirasçılara kalır.

Ana veya baba tarafından olan büyük ana ve büyük babaların ikisi de altsoyları bulun­maksızın miras bırakandan önce ölmüşlerse, bütün miras diğer taraftaki mirasçılara kalır.

Sağ kalan eş varsa, büyük ana ve büyük babalardan birinin miras bırakandan önce ölmüş olması halinde, payı tüm alt soyuna değil sadece kendi çocuğuna; çocuğu yoksa o taraftaki büyük ana ve büyük babaya; bir taraftaki büyük ana ve büyük babanın her ikisi­nin de ölmüş olmaları halinde onların payları diğer tarafa geçecektir.

• Mirasçı bırakmadan ölen yabancı uyrukluların taşınır ve taşınmaz malları T.C. Dev­letine kalır.
• Mirasçılık ve mirasın geçişi, miras bırakanın ölümü tarihinde yürürlükte olan hü­kümlere göre belirlenir.
• Hangisinin evvel veya sonra öldüğünün tayini mümkün olmaksızın ölenler bir anda ölmüş sayılırlar ve birbirlerine mirasçı olamazlar.
• Sağ kalan eş, birlikte bulunduğu zümreye göre miras bırakana aşağıdaki oranlarda mirasçı olur:

a- Miras bırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte biri,

b- Miras bırakanın ana ve baba zümresi ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yarısı,

c- Miras bırakanın büyük ana ve büyük babaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte üçü, bunlar da yoksa mirasın tamamı eşe kalır.

• Yabancılık unsuru bulunan veraset ve verasetin iptali davalarında karşılıklılık (mü­tekabiliyet) esası gözetilmelidir.
• Murisin Medeni Kanunun yürürlüğünden önce vefat etmiş olması durumunda; mi­rasçıların miras paylarının emlakte feraiz arazide ise tevsii intikal kanunlarına göre hesap­lanması gerekir.
• Evlatlık ve altsoyu, evlat edinene kan hısımı gibi mirasçı olurlar. Evlatlığın kendi ailesindeki mirasçılığı da devam eder.

Evlat edinen ve hısımları, evlatlığa mirasçı olmazlar.

• Aile Hukuku ile ilgili olan boşanma kararının hukuksal sonuç doğurabilmesi için hükmün kesinleşmesi zorunludur. Boşanma kararı henüz kesinleşmeden koca ölmüş olmakla davayı kim açarsa açsın, boşanma nedeni ne olursa olsun sağ kalan eş onun mirasçısı olur.
• Mirasçı olarak altsoyu, ana ve babası, kardeşleri veya eşi bulunan miras bırakan, mirasının saklı paylar dışında kalan kısmında ölüme bağlı tasarrufta bulunabilir.

Bu mirasçılardan hiç biri yoksa, miras bırakan mirasının tamamında tasarruf edebilir.

• Saklı pay aşağıdaki oranlardan ibarettir:

a- Altsoy için yasal miras payının yarısı,

b- Ana ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri,

c- Kardeşlerden her biri için yasal miras payının sekizde biri,

d- Sağ kalan eş için, altsoy veya ana ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması halin­de yasal miras payının tamamı, diğer hallerde yasal miras payının dörtte üçü.

• Hasımlı veya hasımsız olarak açılabilir.

Veraset İlamı (Mirasçılık Belgesi) Verilmesi Davası Dilekçe Örneği

SULH HUKUK MAHKEMESİ HAKİMLİĞİNE

DAVACI                        : ……………… (T.C…. Kimlik no:………. )

Adres:……………………..

VEKİLİ                        :    Av…………………………….

Adres:……………………..

DAVALI                       :    Hasımsız

KONU                         :    Mirasçılık belgesi verilmesi istemi

AÇIKLAMALAR            :    1- Müvekkilimizin babası/annesi, …/…/… tarihinde ölmüş (EK 1)

olup; geriye eşi …, kızı …, oğlu … (EK 2) ile ilk evliliğinden olma annesiyle/babasıyla bera­

ber yurtdışında yaşayan Türk vatandaşı olmayan kızı (EK 3)………. kalmıştır.

• Mirasçılık belgesi almak amacıyla tarihinde…………………….. Noterliği’ ne müvekkili-

mizce yapılan başvuru miras bırakanın yabancı uyruklu kızı olması, nüfus kayıtlarının bu varis açısından netlik taşımadığı ve mirasçılık belgesinin bu durumda noterler tarafından verilemeyeceği gerekçesiyle (EK 4) reddedilmiştir.

• Miras bırakanın mirasçılarının ve hisselerinin belirlenmesi ile bunun mirasçılık bel­gesiyle hüküm altına alınmasının sağlanması için mahkemenize başvurmak zorunluluğu doğmuştur.

DELİLLER                    : Ölüm belgesi ve ölü gömme izin kağıdı sureti, Nüfus kayıtları, ….

vatandaşlığına ait kimlik belgesi,………. Noterliği’nce verilen red cevabı

HUKUKİ SEBEPLER : 4721 S. K. m. 598, 6100 S. K. m. 382-388, 1512 S. K. m. 71/B, Mirasçılık Belgesi Verilmesi Ve Terk Eden Eşin Ortak Konuta Davet Edilmesi İşlemlerinin Noterler Tarafından Yapılmasına İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik m. 5

SONUÇ VE İSTEM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;

Muris…….. ‘ın mirasçılarını ve miras hisselerini gösteren mirasçılık belgesinin verilme­sine karar verilmesini vekâleten arz ve talep ederiz……………………………………. /…/…

Davacı Vekili

Av……………….

EKLER:

• …/…/… tarihli ölüm belgesi ve ölü gömme izin kağıdı
• Nüfus kayıtları
• …. vatandaşlığına ait kimlik belgesi
• Noterliği’nce verilen red cevabı
• Onaylı vekâletname örneği.