TCK m 268 Başkasına Ait Kimlik Veya Kimlik Bilgilerinin Kullanılması Suçunun Cezası

MADDE 268.- (1) İşlediği suç nedeniyle kendisi hakkında soruşturma ve ko­vuşturma yapılmasını engellemek amacıyla, (Değişik İbare: 29.06.2005- 5377/30.md.) başkasına ait kimliği veya kimlik bilgilerini kullanan kimse, iftira suçuna ilişkin hükümlere göre cezalandırılır.

268.madde hükmüyle, “işlediği suç nedeniyle kendisi hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasını engellemek amacıyla bir başka kişiye ait kimliği veya kim­lik bilgilerini kullanmak” şeklindeki eylem bir yenilik olarak iftira suçunun özel bir işleniş biçimi olarak düzenlenmiştir. Bu hüküm, 765 sayılı ETCK’nun adli işlere ilişkin bulunan “memura yalan bildirimde bulunma” suçunu düzenleyen 343/2.fıkrasının karşılığını oluşturmaktadır.

Suçla Korunan Hukuksal Değer

Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerini kullanılmasının iftira suçunun özel bir işleniş biçimi olarak düzenlenmesi ile korunmak istenilen hukuksal değer, adli- yenin ve kişi haklarının korunmasıdır.

Suçun Faili

İftira suçunun 268’unci maddede düzenlenen şeklinde suçun fai­li, işlediği suç nedeniyle hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılırken kendi kimliği veya kimlik bilgisi yerine başkasına ait kimlik ve kimlik bilgisini kullanan kimsedir. Diğer bir anlatımla fail, kendisi hakkında işlediği bir suç nedeniyle soruş­turma yürütülen ve şüpheli konumunda olan bir kimse veya hakkında kovuşturma yürütülen ve sanık (CMK 2.md.) konumunda olan bir kimsedir.

Suçun Mağduru

Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması suretiyle iftira suçunun mağduru, TCK’nun sistematiği gözetildiğinde dar anlamda “adliye” ya da “adli mekanizma”dır. Zira bu suç “Adliyeye karşı suçlar” başlığı altında düzenlenmiştir. Geniş anlamda suçun mağduru ise, fail tarafından hakkında gerçek dışı hukuka aykırı bir fiil isnat edilen masum kişidir.

Suçun Maddi Unsuru

Bu suçun maddi unsuru, işlediği bir suç nedeniyle kendisi hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasını engellemek amacıyla başkasına ait kimliği veya kimlik bilgilerini kullanmaktır.

Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması “savunma hakkı” kap­samına girmez. Zira savunma hakkı, isnat olunan suç ve olaya ilişkin olarak tanın­mış olup kimlik açısından böyle bir hak söz konusu değildir. Şüpheli veya sanık işlediği suç nedeniyle kendisi hakkında soruşturma ve kovuşturma yürütülürken kimliğini doğru olarak bildirmek zorundadır. Nitekim, 5271 sayılı CMK’nun 147/1-a bendinde “şüpheli veya sanığın kimliği saptanır. Şüpheli veya sanık, kimli­ğine ilişkin sorulan doğru olarak cevaplandırmakla yükümlüdür” hükmüne yer verilmiştir.

Soruşturma ve kovuşturma mekamları önünde kimliği konusunda yalan beyan­da bulunan şüpheli ya da sanığın eylemi YTCK’nun 2O6.maddesine uyan suçu oluş­turur. Eğer şüpheli ya da sanık, başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerini verirse, bu durumda 268.madde yollamasıyla 267.madde hükmüne göre cezalandırılacaktır. Failin, işlediği veya işlemediği bir suç nedeniyle hayali bir kimsenin kimlik bilgile­rini vermesi ya da işlemediği bir suç dolayısıyla yürütülen soruşturma ve kovuş­turmada şüpheli veya sanık sıfatıyla ifadesine başvurulurken başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerini vermesi durumlarında 268.madde hükmü uygulanmaz, bu durumlarda eylem 2O6.maddeye uyan “resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan” suçunu oluşturur.

Suçun Manevi Unsuru

Suçun manevi unsurunun oluşabilmesi için, failde genel kastın yanı sıra “işledi­ği suç nedeniyle kendisi hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasını engelle­mek amacı” bulunması gerekir. Bu itibarla, failin böyle bir özel kastla suçu işlediği­nin sübutu aranacaktır. Ayrıca olası kast yeterli olmayıp failin bu suçu doğrudan kastla işlemiş olması gerekir.

Ağırlatıcı Nedenler

268.maddede, failin, iftira suçuna ilişkin hükümlere göre cezalandırılacağı öngörüldüğünden, 267.maddenin 2., 3., 5., 6. ve /.fıkralarında belirtilen ağırlatıcı nedenler iftira suçunun bu özel işleniş biçimi hakkında da geçerli olacaktır.

Hafifletici Nedenler

İftira suçu açısından etkin pişmanlıkla ilgili 269.madde hükmü bu suçu bakımından da uygulanacaktır.

Teşebbüs

Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılmasıyla bu suç tamamlanır. Bu suça teşebbüs ancak icra hareketlerinin tamamlanamaması halinde mümkündür.

İştirak

Bu suçta iştirakin tüm şekillerinin gerçekleşmesi mümkündür.

İçtima

İftira suçuna ilişkin hükümlere yapılan yollama nedeniyle, mağdurun bu fiil sebebiyle gözaltına alınması veya tutuklanması durumunda, fail, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma (109.md.) suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulacaktır.

Kovuşturma

Suçun soruşturma ve kovuşturması C.Savcılığmca re’sen yapı­lır.

Görevli Mahkeme

5235 sayılı Kanunun 11.maddesi uyarınca görevli mah­keme asliye ceza mahkemesidir.

Suçun Yaptırımı

268.maddede tanımlanan suçun faili iftira suçuna ilişkin 267.madde hükümlerine göre cezalandırılacaktır.

Dava Zamanaşımı

Yapılan yollama nedeniyle 267.maddede açıklanan dava zamanaşımı süreleri bu suç açısından da geçerlidir.