TCK m 286 Ses Veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu ve Cezası

MADDE 286.- (1) Soruşturma ve kovuşturma işlemleri sırasındaki ses veya görüntüleri yetkisiz olarak kayda alan veya nakleden kişi, altı aya kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (Sulh Ceza)

TCK m 286 Ses Veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu Açıklama

286.maddede, 765 sayılı ETCK’da karşılığı bulunmayan yeni bir suç tipi düzen­lenmiştir.

TCK m 286 Ses Veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu Suçla Korunan Hukuksal Değer

Bu suç tanımıyla korunmak istenilen hukuksal yarar, adliyenin ve kişilik hakla­rının korunması ve adil yargılamanın sağlanmasıdır.

TCK m 286 Ses Veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu Suçun Konusu

Bu suçun maddi konusu, soruşturma ve kovuşturma işlemleri sırasında yetkisiz olarak kayda alınan veya nakledilen ses veya görüntülerdir.

Yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne ka­dar geçen evreyi ifade eden soruşturma evresinde yapılan usul işlemleri, savunma hakkına zarar vermemek koşuluyla kural olarak gizlidir. Gizlilikten maksat, soruş­turma işlemlerinde ilgililerden başka kimsenin hazır bulunmaması ve yapılmış olan araştırma sonuçlarının kamuya açık olmamasıdır. Soruşturma işlemleri, olay yeri görgü ve tespiti, şüphelilere yaptırılan yer gösterme işlemleri, teşhis işlemi, olay yeri keşif, otopsi işlemleri, şüpheli, tanık ve bilirkişinin dinlenmesi gibi işlemlerdir. Suç şüphesinin öğrenilmesiyle birlikte başlayan bu işlemlerde yetkili makam C. savcısıdır. Bu nedenle iddianamenin kabulüne kadar devam eden soruşturma iş­lemlerinde yetkisiz olarak ses veya görüntü alınması veya nakledilmesi yasaktır. Yasağa aykırı davranışlar 286.maddenin konusuna dahil olan suçu oluşturur. CMK’nun 135.maddesinde öngörülen ve kuvvetli suç şüphesinin varlığı ve başka suretle delil elde edilmesi olanağının bulunmadığı hallerde hâkim veya gecikme­sinde sakınca bulunan hallerde C.savcısının kararıyla şüpheli veya sanığın teleko­münikasyon yoluyla iletişiminin tespiti, dinlenmesi, kayda alınması ve sinyal bilgi­lerinin değerlendirilmesi işlemleri 286.maddedeki suçun konusunu oluşturmaz.

İddianamenin kabulüyle başlayıp hükmün kesinleşmesine kadar geçen evreyi (CMK 2.md.) ifade eden kovuşturma evresinde yapılan işlemlerde (duruşmanın icrası, keşif yapılması gibi) kural olarak kamuya açıklık (aleniyet) ilkesi geçerlidir. Duruşmanın herkese açık olması ve duruşmanın kamuya duyurulma olanağının varlığı, verilen kararlara güven duyulmasını sağlar ve ayrıca hâkimlerin daha sağ­duyulu karar vermesine de hizmet eder. Duruşma salonuna basın mensuplarının ses ve görüntü bandıyla girmeleri ve kayıt yapmaları, sanığın ve tanığın ve hatta hâkimin psikolojisini etkilemektedir. Ayrıca, bazen bu yolla sanıklar veya tanıklar ün kazanabilmekte veya daha ağır lekelenmektedirler. Nitekim 5271 sayılı CMK’nun 183.maddesine göre “180 inci maddenin beşinci fıkrası (tanık veya bilirki­şinin aynı anca görüntülü ve sesli iletişim tekniğinin kullanılması suretiyle naip veya istinabe olunan hâkim tarafından dinlenmeleri) ile 196 ncı maddenin dördün­cü fıkrası (sanığın duruşmadan bağışık tutulması nedeniyle istinabe olunan hâkim tarafından sorguya çekilmesi) hükmü saklı kalmak üzere, adliye binası içerisinde ve duruşma başladıktan sonra duruşma salonunda her türlü sesli veya görüntülü kayıt veya nakil olanağı sağlayan aletler kullanılamaz. Bu hüküm, adliye binası içerisinde ve dışındaki diğer adli işlemlerin icrasında da uygulanır”. Bu yasakla, iletişim araç- lanyla kamuya yayın yapılması engellenmek istenmektedir.

Soruşturma ve kovuşturma işlemleri sırasındaki ses veya görüntülerin yetkisiz olarak kayda alınması veya nakledilmesi bu suçun konusunu oluşturduğundan, bu işlemlerin yapıldığı sırada değil de örneğin celse arasında gerçekleştirilen ses veya görüntülerin kaydı veya nakledilmesi bu suçu oluşturmaz.

TCK m 286 Ses Veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu Suçun Faili

Bu suçun faili, soruşturma veya kovuşturma işlemleri sırasındaki ses veya gö­rüntüleri yetkisiz olarak kayda alan veya nakleden herhangi bir kimse olabilir.

TCK m 286 Ses Veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu Suçun Maddi Unsuru

Suçun maddi unsurunu oluşturan seçimlik hareketler, soruşturma ve kovuştur­ma evrelerindeki işlemlerin yapılışı sırasındaki ses ve görüntülerin yetkisiz olarak kayda alınması veya nakledilmesidir. Soruşturma işlemini yapan C.savcısının veya kovuşturma işlemini icra eden hâkimin uygun görmesi (izin vermesi) halinde ses veya görüntülerin kayda alınması veya nakledilmesi suç oluşturmaz. Soruştur­ma işlemlerine başlanması, yürütülmesi ve sonuçlandırılması C.savcısının yetkisin­de bulunduğundan adli kolluk amirleri ve görevlilerinin bu kayıt ve nakletme iş­lemlerine izin verme yetkileri bulunmamaktadır.

Ses veya görüntünün ya da her ikisinin kaydedilmesi veya bunların başka kişiye ya da yere gönderilmesi (nakledilmesi) işlemlerinden birinin veya tümünün yetkisiz olarak soruşturma veya kovuşturma sırasında gerçekleştirilmesi 286.maddeye uyan tek suçu oluşturur. Kaydın veya naklin gerçekleştirilmesinde kullanılan teknik ale­tin suçun oluşumuna bir etkisi yoktur. Ses veya görüntülerin yayınlanması halinde unsurları varsa 285.madde hükmünün uygulanması gerekir.

TCK m 286 Ses Veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu Suçun Manevi Unsuru

Bu suç ancak doğrudan kastla işlenebilir. Olası kastla veya taksirle işlenmesi mümkün değildir. Failin kaydetme veya nakletme fiilini hangi saikle gerçekleştirdi­ği önemli değildir.

TCK m 286 Ses Veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu Suça Etki Eden Nedenler

Bu suçtan dolayı cezanın artırılmasını veya daha az ceza verilmesini gerektiren özel bir hüküm öngörülmemiştir.

TCK m 286 Ses Veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu Teşebbüs

Bu suçun teşebbüs suretiyle işlenmesi mümkündür. Örneğin, du­ruşma sırasında failin ses veya görüntü almaya yarayan teknik aleti kayıt veya nak­letme işlemini yapmaya hazır hale getirmesi aşamasında fark edilip engellenmesi halinde suçun teşebbüs aşamasında kaldığının kabulü gerekir. Ancak, az veya çok kayıt veya nakil gerçekleştiği takdirde suç tamamlanmış sayılır.

TCK m 286 Ses Veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu İştirak

Bu suçta iştirak özellik arzetmez. Bu nedenle suça müşterek fail, az­mettiren veya yardım eden düzeylerinde iştirak mümkündür.

TCK m 286 Ses Veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu İçtima

Özel bir içtima kuralı getirilmediğinden, suçların içtimai konusunda genel hükümler (42-44.md.) uygulanır. Bu suçun zincirleme suç (43.md.) biçiminde işlenmesi mümkündür. Yetkisiz olarak kayda alınan veya nakledilen görüntülerin “soruşturma ve kovuşturma evresinde kişilerin suçlu olarak damgalanmalarını sağlayacak şekilde” yayınlanması halinde failin gerçek içtima kuralına göre, 285/4. ve 286/1.maddeleri uyarınca iki ayrı suçtan dolayı cezalandırılması gerekir.

TCK m 286 Ses Veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu Kovuşturma

Bu suçun soruşturma ve kovuşturması C.savcılığınca genel hü­kümlere göre re’sen yapılır.

TCK m 286 Ses Veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu Görevli Mahkeme

Bu suç dolayısıyla açılan davaya bakma görevi, 5235 sayı­lı Kanunun lO.maddesi uyarınca sulh ceza mahkemesine aittir.

TCK m 286 Ses Veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu Suçun Yaptırımı

Bir aydan (49/1.md.) altı aya kadar hapis cezasıdır.

TCK m 286 Ses Veya Görüntülerin Kayda Alınması Suçu Dava Zamanaşımı

 YTCK’nun 66/1-e bendi uyarınca bu suçun dava zamana­şımı süresi sekiz yıldır.