ALACAKLISINI ZARARA SOKMAK KASDIYLA VARLIĞINI (MEVCUDUNU) AZALTAN BORÇLUNUN CEZASI

İlgili Yasa

İCRA VE İFLÂS YASASI MADDE 331- Haciz yolu ile takip talebinden sonra veya bu talepten önceki iki yıl içinde borçlu, alacaklısını zarara sokmak maksadiyle, mallarını veya bunlardan bir k ismini mülkünden çıkararak, telef ederek veya kıymetten düşürerek hakiki surette yahut gizliyerek muvazaa yolu ile başkasının uhdesine geçirerek veya aslı olmayan borçlar ikrar ederek mevcudunu suni surette eksiltirse, aleyhine aciz belgesi istihsal edildiği veya alacaklı alacağını istifa edemediğini ispat ettiği takdirde, üç aydan üç yıla kadar hapis ile cezalandırılır.

Konkordato mühleti talebinden önceki iki yıl içinde birinci fıkradaki fiilleri işliyen borçlu hakkında da bu hükümler uygulanır.

Gayrimenkul rehni kapsamında bulunan teferruatın rehin alacaklısına zarar vermek kasdı ile gayrimenkul dışına çıkarılması halinde, teferruatın zilyedi 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Zararın miktarına göre Türk Ceza Kanununun 522 inci maddesi hükümleri dahi uygulanır.

Bu suçlar alacaklının şikâyeti üzerine takip olunur.

Borçlu lehine bu hareketlere bilerek yardım ve iştirak eden kimseler, Türk Ceza Kanununun 65 inci maddesi delâletiyle bu maddeye göre cezalandırılır.

TÜRK CEZA YASASI MADDE 65- 1. Suç işlemeğe teşvik veya suça irtikap kararını takviye ederek yahut fiil işlendikten onra müzaharet ve muavenette bulunacağını vadeyleyerek,

2. Suçun ne suretle işleneceğine müteallik talimat vererek yahut fiilin işlenmesine yarayacak iş veya vasıtaları tedarik ederek,
3. Suç işlenmeden evvel veya işlendiği sırada müzaheret ve muavenetle icrasını kolaylaştırarak, suça iştirak eden şahıs, işlenmiş fiile mahsus olan ceza ölüm cezası veya müebbed ağır hapisten ibaret olduğu takdirde 10 seneden aşağı olmamak üzere, ağır hapis cezasıyla cezalandırılır vesair hallerde kanunun muayyen olan cezanın yarısı indirilir.

Bu maddede yazılı fiillerden birini işleyen kimsenin iştiraki inzimam etmeksizin fiilin irtikabı mümkün olmıyacağı sabit olan hallerde o kimse yukarıda gösterilen tenzilattan istifade edemez.

MADDE 522- Onuncu babda beyan olunan cürümlerin işlenmesinde cürmün mevzuu olan şeyin veya ika edilen zararın kıymeti pek fahiş ise, mahkeme cürme mahsus olan cezayı yarısına kadar arttırır ve eğer hafif ise, yarısına ve eğer pek hafif ise 1/3’üne kadar eksiltir.

Kıymet tâyini için cürmün mevzuu olan şeyin yahut vaki zararın cürüm işlendiği zamandaki kıymeti nazarı dikkate alınır. Yoksa, failin istihsal eylediği menfaat hesabedilmez.

Eğer fail aynı nevinden olan cürmülerden dolayı mükerrir bulunur veya bu babın ikinci faslında yazılı cürümlerden birini işlemiş olursa cezayı tenkise mahal yoktur.

Açıklama

Haciz yoluyla takip talebinden sonra veya bu talepten önceki 2 yıl içinde borçlu, alacaklısını zarara sokmak amacıyla, mallarının tümünü veya bir kısmını malvarlığından çıkararak (telef ederek) veya değerlerini düşünerek gerçek surette veya gizlemek suretiyle muvazaa yolu ile başkasına devredip yahut aslı olmayan borçlar kabul ve taahhüt edip mal varlığını suni surette azaltırsa, 3 aydan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır. Bunun gibi konkordato mühleti istemi gününden önce 2 yıl içinde bu tür eylemi yapan borçlular hakkında da aynı kural uygulanacaktır. Hüküm kurulmasında alacaklının zararının ağırlığı veya hafifliğine göre TCK 522 inci maddesi de uygulanacaktır.

Borçlunun bu tür suçu alacaklarının veya alacaklılarının şikâyetine bağlıdır. Alacaklı şikâyet etmezse, borçlu hakkında koğuşturma yapılmaz.

Bundan başka, borçluya, yaptığı yukarıda açıklanan eylemlerinden dolayı bilerek yardım ve iştirakte bulunan için de TCK 65’e göre ceza tâyin edilir.

Alacaklı, borçlu hakkında borç ödemekten güçsüzlük (aciz) belgesi almış olmalı yahut alacağını borçludan alamamış bulunmalı.

Bu tür suçları işleyen borçlunun ve ona yardım edenlerin cezalandırılması için îcra Ceza Mahkemesine değil C.Savcılığına başvurulur. C.Savcısı, yaptığı kovuşturma sonunda suçun işlendiğini gösteren delil bulursa iddianame ile Asliye Ceza mhakemesine borçlu ve ona yardım edenler hakkında ceza dâvası açar. Dâva Asiye Ceza Mahkemesinde görülüp karara bağlanır.

Dâva zamanaşımı 5 yıl olup, ceza zamanaşımı 10 yıldır (TCY 102/4 ve 112/4).

Zamanaşımı

Bu tür suçlarda dâva zamanaşımı 5 yıldır. Suçun işlendiği günden itibaren 5 yıl içinde şikâyet yapılmalıdır. Ayrıca, borçlu veya ona yardım edenlere verilecek cezanın zamanaşımı da 10 yıldır. Bu süre geçtikten sonra verilmiş cezanın infazı mümkün değildir.

Görevli Mahkeme

Asliye ceza mahkemesidir.

Yetkili Mahkeme

1. Borçlunun konutu mahkemesi,
2. Suçun işlendiği yer mahkemesi.

Şikâyetçi (Davacı)

Alacaklı veya alacaklılar.

Sanık (Davalı)

1. malvarlığını alacaklı zararına azaltan borçlu.
2. Taşınmaz rehni kapsamında bulunan teferruatın alacaklısına zarar vermek kasdı ile taşınmaz dışına çıkaran zilyedi.

Suç Sebepleri

1. Borçlu, alacaklısını zarara sokmak amacıyla, mallarını veya bunlardan bir kısmını elinden çıkarmalı.
2. Bu malları, alacaklı zararına yok etmeli veya değerini düşürmeli.
3. Gerçek surette veya gizliyerek (muvazaa) yoluyla mallarını başkasının eline geçirmeli,
4. Aslı olmayan borçları kabul ederek malvarlığını (sun’i) surette azaltmalı,
5. Yukarıda açıklanan hususlar, haciz yoluyla takip isteğinden sonra veya bu istekten önceki iki yıl içinde borçlu tarafindan yapılmalı.
6. Alacaklı, borçlu hakkında borç ödemekten güçsüzlük (aciz) belgesi almış olmalı veya alacağını alamamalıdır.

Gözönünde Tutulacak Hususlar

1. Alacakh, borçlu hakkında borç ödemekten (aciz) güçsüzlük belgesi alacak veya alacağını borçludan alamadığını ispatlıyacağını dilekçesinde belirtecektir.
2. Alacaklı, dilekçe ile borçlunun 331 inci maddedeki suçlardan dolayı cezalandırılması için Cumhuriyet Savcılığına başvuracaktır.
3. Cumhuriyet Savcılığı; borçluyu dinler, alacaklıyı dinler, tarafların iddia ve savunmalarına göre delillerini toplar. Suç unsuru görürse, iddianame ile Asliye Ceza Hâkimliğine borçlunun 331 inci maddesi uyarınca cezalandırılması için dava açacaktır.
4. Maddede yazılı suçlar, alacaklının şikâyetine bağlıdır. Savcılık doğrudan doğruya kovuşturma yapamaz.
5. Asliye Ceza Mahkemesince, yargılama yapılır. Ceza Usulü Yargılamaları Yasasma göre duruşma yapılır, deliller toplanır. Borçlu, sanık olarak savunması alınır. Alacaklıdan şikâyeti sorulur. Tanıklar dinlenir. Maddede sayılan suç unsurlarmm doğup doğmadığı araştırılır.
6. Suç sabitse borçlunun 3 aydan üç yıla kadar hapis cezasına hükmedilir.
7. Cumhuriyet Savcılığının esas hakkında iddiası hüküm verilmeden alınacaktır.
8. Bilindiği gibi, Cumhuriyet Savcısı da duruşmalara katılacaktır. Son söz borçlu sanığa verilecektir.
9. Suç sabit değilse, borçlunun beraatine karar verilecektir.
10. Ceza Usulü Yargılamaları Yasanın genel kuralları, davanın görülmesinde gözönünde tutulacaktır.
11. Borçlunun, cezalandırılma kararı Cumhuriyet Savcısı ve borçlu sanık tarafindan temyiz olunabilir.
12. Taşınmaz rehni kapsamında bulunan teferruatın rehin alacaklısına zarar vermek kasdı ile taşınmaz dışına çıkarılması durumunda, teferruatın zilyedi (1) yıldan (3) yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacaktır.
13. Konkordato süresi (mühleti) isteğinden önceki (2) yıl içinde Yasanın 331 inci maddesinin 1 inci fıkrasındaki durumlar borçlu tarafından yapılmışsa, yine aynı şekilde borçlu cezalandırılacaktır.
14. Zararın durumuna göre, TCY. nın 522 inci maddesi sanık borçlu yararına uygulanacaktır.

15. Borçlu, yararına Yasanın 331 inci maddesindeki eylemlere katılanlar da TCY’smı 65 inci maddesi aracılığıyla İiY. nın 331 inci maddesi gereğince cezalandırılacaktır.